Dwudniowy atak cukru

„Dwudniowy atak cukru” – tak amerykańscy dentyści żartobliwie nazywają święta Bożego Narodzenia. Rzeczywiście, w tym okresie spożycie słodyczy osiąga w Stanach Zjednoczonych imponujące rozmiary, tylko trochę ustępujące halloweenowemu szaleństwu.  W Polsce jest podobnie: makowce, pierniki, kutia, ciasteczka maczane w miodzie, gorąca czekolada, ciasteczka z cynamonem, serniki i pączki – wszystkie te delicje rzeczywiście zawierają mnóstwo cukru, który nie jest zbyt zdrowy dla naszych zębów. Jednak w Święta liczy się przede wszystkim tradycja, a nie rygorystyczne zalecenia dietetyczne. Dlatego cieszmy się smakiem świątecznych pierników i makowców, ale pamiętajmy o prawidłowej higienie jamy ustnej!

„Dwudniowy atak cukru” – tak amerykańscy dentyści żartobliwie nazywają święta Bożego Narodzenia. Rzeczywiście, w tym okresie spożycie słodyczy osiąga w Stanach Zjednoczonych imponujące rozmiary, tylko trochę ustępujące halloweenowemu szaleństwu. Ciekawe jednak, iż w podobnym tonie wypowiadają się stomatolodzy z Portugalii, Szwecji, Litwy, Kanady, Argentyny czy Nowej Zelandii, nie wspominając o polskich dentystach. Wydaje się więc, że w święta Bożego Narodzenia – niezależnie od kręgu kulturowego, kraju czy kontynentu – zapominamy o dietetycznych i zdrowotnych ograniczeniach i bez umiaru pałaszujemy świąteczne słodkości.

Postanowiliśmy sprawdzić, jakie potrawy goszczą na wigilijnych stołach w różnych częściach świata i czy rzeczywiście zagrażają zdrowiu naszych zębów.

Norwegia

Podczas wieczerzy wigilijnej głównym daniem są żeberka wieprzowe lub baranina podawana z „surkal” – przystawką z drobno posiekanej białej lub czerwonej kapusty z dodatkiem kminku lub octu. Dużą popularnością cieszą się dania rybne, szczególnie z dorsza i halibuta. Tradycyjną wigilijną potrawą jest „lutefisk” – sztokfisz namoczony w wodzie z sodą, a następnie gotowany lub opiekany na grillu. Na świątecznym stole nie może również zabraknąć szafranowych bułeczek i cynamonowych pierniczków oraz „Kransekake” – migdałowego ciasta w kształcie pierścienia, składającego się z 18 warstw, układanych po kolei od największej do najmniejszej w kształt stożka. Inną popularną potrawą jest „riskrem” – kaszka ryżowa z bitą śmietaną i jagodowym sosem oraz ciasteczka z marcepanu w kształcie świnki.

Grecja

Najważniejsze danie podczas wigilijnej kolacji stanowi jagnięcina lub wieprzowina, pieczona w piecu lub na otwartym ruszcie, w towarzystwie sałatek i warzyw. W ramach deseru podawane są różne słodycze: baklawa, „melomakarona” (ciasteczka orzechowe maczane w miodzie) oraz „kourambiedes” – białe ciasteczka posypane cukrem-pudrem.

Austria

W zależności od regionu, głównym daniem wigilijnym jest smażony karp lub pieczona kaczka. Do świątecznych przysmaków należą także pierniki, wino z korzeniami, gorące kasztany i pieczone migdały. Natomiast dzieci chętnie podjadają słodkie ozdoby, które wcześniej dekorowały choinkę: czekoladki wypełnione likierem lub galaretką, bezy w kształcie gwiazdek lub choinek.

Rumunia

Tradycyjną wigilijną potrawą jest pieczony prosiak, gołąbki z mięsem i specjalnie wędzona słonina. Królują także świńskie ozory w galarecie i pasztet z wieprzowych podrobów. Na deser podaje się „cozonac” – chleb na słodko z dodatkiem owoców oraz „gogosi” – domowe pączki oraz serniki z rodzynkami.

Kraje Ameryki Południowej

W Argentynie każdy z uczestników przynosi przygotowane przez siebie danie. Na stole zjawiają się potrawy z kurczaka, sałatki, lody i słodycze. W Hondurasie i Dominikanie ozdobą stołu jest pieczony świński udziec, popijany specjalnym wigilijnym napojem na bazie wódki, mleka i jajek. Podobny napój, jednak z dodatkiem kawy i anyżu, podaje się w Chile i Boliwii, natomiast w Peru popija się potrawy gorącą czekoladą. W Boliwii dodatkowo serwuje się pikantną zupę przypominającą rosół. Z kolei w Meksyku na wigilijnym stole nie może zabraknąć indyka, wieprzowiny w sosie z mango czy kurczaka z chili i ananasem.

W niemal całej Ameryce Południowej świąteczne bożonarodzeniowe śniadanie jest tradycyjnie podawane na słodko. W tym dniu nie może zabraknąć gorącej czekolady, ciast, pączków, orzechów oraz „turrona” – krojonego w kostkę nugatu.

Japonia

Japońskie Święta Bożego Narodzenia są przede wszystkim imprezą komercyjną. W tym dniu Japończycy zapraszają ukochaną osobę na wigilijną kolacją do KFC (które tego dnia zarabiają ponad 20% swojego rocznego dochodu) i delektują się pieczonym kurczakiem. Kupują też tzw. „kurisumasu keiki”, czyli przeraźliwie słodkie, tortowe ciasto, pięknie udekorowane i oblane grubą warstwą czekolady.

Kraje prawosławne

W krajach prawosławnych wigilijna wieczerza nie może się obejść bez kutii, którą przygotowuje się z ziaren pszenicy, miodu, kaszy, maku lub orzechów. Na wigilijnym stole nie powinno też zabraknąć „prosfory”, czyli poświęconego chleba ofiarnego oraz kompotu z suszu, tzw. „wzwaru”, Podczas prawosławnej wigilii podawane są również ryby oraz różnego rodzaju potrawy, których składnikami są kasze i olej (na Ukrainie są to np. gołąbki z kaszą gryczaną).

Najserdeczniejsze życzenia z okazji Świąt Bożego Narodzenia składa zespół redakcyjny Dentonetu!