Zapalenie zębodołu

Co to jest zapalenie zębodołu?

Jakie są przyczyny suchego zębodołu?

Jak leczy się suchy zębodół?

Co to jest zapalenie zębodołu?

Poekstrakcyjne zapalenie kości zębodołu (nazywane też pustym czy suchym zębodołem) jest powikłaniem gojenia się rany po usuniętym zębie.

Występuje u około 2-4% populacji.

Jakie są przyczyny suchego zębodołu?

Powodów pojawienia się tej dosyć przykrej dla pacjenta dolegliwości jest kilka. Najczęściej dochodzi do zniszczenia (rozpłynięcia się) skrzepu krwi, który jest naturalnym opatrunkiem rany poekstrakcyjnej, na skutek rozwijającego się stanu zapalnego w obrębie kości zębodołu.

Przyczyny mogą być ogólne i miejscowe. Mogą być następstwem rozwijającego się dalej miejscowego stanu chorobowego lub powikłaniami w wyniku błędów diagnostycznych czy techniki zabiegowej.

Czasami powikłanie to może być objawem poważniejszego schorzenia miejscowego czy ogólnego, jak rozwijająca się zmiana nowotworowa czy schorzenie układu krwiotwórczego lub np. cukrzyca.

Przyczyną mogą być także pozostawione w zębodole ciała obce w postaci resztek twardych tkanek zęba, fragmentów wypełnień, ziarniny czy torbieli tworzącej się wokół korzenia zniszczonego procesem chorobowym zęba.

Do „suchego zębodołu” może dojść również w przypadku wypłukania skrzepu krwi niewłaściwym postępowaniem poekstrakcyjnym pacjenta. Zbyt wczesne spożycie posiłku (wcześniejsze niż w ok. 2 godz. po zabiegu, kiedy skrzep nie zdążył się jeszcze porządnie wytworzyć) – to jedna z możliwych przyczyn.

Może to być również płukanie ust wkrótce po zabiegu, tj. wcześniej niż przed upływem doby. Płukanie takie daje podobny efekt co zbyt ciepły, gorący posiłek w dniu po zabiegu. Zwiększa on napływ krwi z rozszerzonych naczyń krwionośnych, „wypychającej” nieuformowany jeszcze skrzep. Kolejna przyczyna to pozabiegowe okłady rozgrzewające stosowane na bolesną okolicę.

Pozbawiona osłony i czynników ochronnych (znajdujących się we krwi) kość zębodołu, zostaje zainfekowana bakteriami znajdującymi się w jamie ustnej. Podrażnione zostają drobne zakończenia nerwowe tam zlokalizowane.

W efekcie czego pojawiają się narastające w 3 dobie po zabiegu samoistne, ciągłe dolegliwości bólowe, ćmiące i pulsujące. Może także pojawić się podwyższona temperatura ciała i dreszcze.

W mniej nasilonych przypadkach pacjenci „przechodzą” ten stan cierpiąc i faszerując się środkami przeciwbólowymi oraz częstymi płukankami jamy ustnej naparami szałwii lub rumianku. Bardziej nasilone a nawet bardzo silne dolegliwości bólowe zmuszają do szukania w trybie pilnym pomocy lekarza dentysty.

Jak leczy się suchy zębodół?

Zasada postępowania jest taka, aby oczyścić i zabezpieczyć zębodół przed dostępem śliny, drobnoustrojów i resztek pokarmowych i umożliwić gojenie się kości. Następuje to poprzez pokrycie jej w początkowym etapie bardzo delikatną, napełzającą z okolicy tkanką nabłonkową. Zębodół goi się również od wewnątrz, poprzez odbudowę tkanki kostnej, co obserwowane jest jako jego powolne spłycanie się.

Metod leczenia w zależności od szkół stomatologicznych i rejonu kraju jest kilka. Ważne, że wszystkie są skuteczne. Sprawdzana jest „zawartość” rany i zainfekowany zębodół płukany jest przez kilka dni różnymi środkami antyseptycznymi i zobojętniającymi środowisko zapalne.

Do tak przygotowanego ubytku tkankowego zakłada się opatrunki z różnego rodzaju preparatów leczniczych. Czasami konieczne jest włączenie ogólnie osłony farmakologicznej. Potrzebę takiej terapii ustala jednak lekarz.

Nie należy samowolnie stosować leków przeciwzapalnych. Im wcześniej wszczęta profesjonalna interwencja, tym przebieg schorzenia mniej burzliwy a proces gojenia szybszy.

Ważne jest, aby zapewnić w czasie całej kuracji gojenia się zębodołu dobre oczyszczanie jamy ustnej z resztek pokarmowych, które szczególnie w takich zachyłkach jak zębodół lubią się gromadzić. Dobra jest więc nieśmiertelna, „babcina” metoda częstego i dokładnego płukania (i popijania) naparu z rumianku np. Chamofix.

Ważne jest, aby pacjent otrzymał pełną informację o możliwych powikłaniach i właściwym sposobie postępowania pozabiegowego. Powinien tego dopilnować lekarz wykonujący zabieg lub też przygotowany do tego personel pomocniczy zatrudniony w jego praktyce.

Jeżeli jednak nie usłyszymy stosownego instruktażu należy samemu o to zapytać, aby nie popełnić błędu i narazić się często na zbyteczne cierpienia.