Migracja wypełnienia zęba i zapalenie zatok u 49-latki

U mieszkanki stanu Nevada (USA) rozwinęło się zapalenie zatok przynosowych wywołane wielomiesięczną obecnością ciała obcego. Do sytuacji tej doszło po tym, jak materiał dentystyczny – wypełnienie amalgamatowe – przemieściło się z zęba w szczęce do lewej zatoki przynosowej.

Opisywany przypadek zasługuje na uwagę m.in. ze względu na zawód wykonywany przez pacjentkę – 49-latka pracuje jako stewardesa. Autorzy podali, że u kobiety przeprowadzono chirurgiczne usunięcie przemieszczonego wypełnienia stomatologicznego. Jednak wcześniej, wskutek odbywania regularnych podróży lotniczych, pacjentka była wielokrotnie narażona na zmiany ciśnienia, co doprowadziło do urazu ciśnieniowego (barotraumy) oraz uszkodzenia tkanek spowodowanego podwyższonym ciśnieniem w zatoce.

– Te wcześniej wymienione czynniki mogą przyspieszyć migrację ciała obcego w zatokach – napisali autorzy z zespołu kierowanego przez otolaryngologa dr. Scotta E. Manthei z Instytutu Ucha i Zatok stanu Nevada w Las Vegas.

Ból i ucisk przyczyną wizyty u lekarza

Do lekarza zgłosiła się 49-letnia kobieta, która uskarżała się na utrzymujący się od około 2 miesięcy ucisk w obrębie twarzy, który nasilał się podczas częstych lotów samolotem. Pacjentka zgłosiła, że odczuwa ból i ucisk zlokalizowany w środkowej części twarzy, który przypisywała obecności w zatokach niewielkiego obiektu wykonanego z metalu. Ciało obce zostało przypadkowo wykryte w stomatologicznym badaniu RTG, które zostało wykonane wcześniej.

W historii medycznej pacjentki nie wykazano zapalenia zatok, urazu głowy ani operacji w obrębie nosa. Kobieta wcześniej przeszła obustronny zabieg operacji siatkówki, a także liczne zabiegi stomatologiczne. W badaniu otorynolaryngologicznym wykazano przerost małżowin nosowych oraz niewielkie skrzywienie przegrody nosowej. Natomiast tomografia komputerowa zatok przynosowych potwierdziła obecność 3-milimetrowego obcego obiektu w pobliżu lewego lejka sitowego wraz z minimalnym pogrubieniem błony śluzowej lewej zatoki sitowej.

Jak podali autorzy, pomimo wyniku przeprowadzonych badań, pacjentka nie zdecydowała się na leczenie operacyjne. W ciągu następnego roku u kobiety wystąpił nawracający silny obrzęk twarzy i przekrwienie. Objawy te udało się łagodzić przy zastosowaniu antybiotykoterapii, niemniej symptomy te nie ustąpiły.

W kolejnej tomografii komputerowej zatok wykazano, że z zęba w szczęce pacjentki do wyrostka sitowego przemieściło się amalgamatowe wypełnienie stomatologiczne, które utknęło pomiędzy wyrostkiem haczykowatym oraz puszką sitową. Wykazano też, że w porównaniu z poprzednim CT ciało obce doprowadziło do zgrubienia błony śluzowej komórek sitowych.

Endoskopowy zabieg operacyjny w obrębie zatok

Ze względu na wcześniejsze zabiegi okulistyczne, pacjentka obawiała się dalszej migracji obiektu w kierunku oczodołu. Obawy te i przewlekłe objawy bólowe, których doświadczała, sprawiły, że 49-latka zdecydowała się na endoskopowy zabieg operacyjny. W jego trakcie usunięto wyrostek haczykowaty, puszkę sitową oraz zwapniałą masę z błony śluzowej pomiędzy zatoką szczękową i sitową.

Jak się ocenia, wraz ze wzrostem popularności implantów stomatologicznych, migracja ciała obcego do zatoki szczękowej staje się coraz bardziej powszechna. Jednak do zapalenia zatok spowodowanych przez takie przemieszczenie dochodzi rzadko. Około 60% przypadków migracji obcego obiektu do zatok przynosowych wynika z przyczyn wewnętrznych lub jest powikłaniem prowadzonego leczenia. W przypadkach jatrogennych najczęstszą przyczyną są właśnie zabiegi stomatologiczne.

W pracy przedstawiony został nietypowy przypadek uszkodzenia błony śluzowej przez ciało obce wraz z urazem ciśnieniowym związanym z pracą stewardesy. Dlatego, w opinii autorów, przy podejmowaniu decyzji klinicznych lekarze powinni brać pod uwagę warunki pracy pacjenta ze zdiagnozowanym zapaleniem zatok wywołanym przez ciało obce.

Przypadek ten został opisany w artykule pt. „An Unusual Case of Sinusitis in a Flight Attendant” opublikowanym w czasopiśmie „Cureus. Journal of Medical Science”.

Dobrze zaplanowana preparacja i zadbanie o jak najlepszy efekt estetyczny – m.in. te aspekty powinien wziąć pod uwagę dentysta przy odbudowie zębów po leczeniu endodontycznym. – Im głębsza preparacja w tkanki twarde zęba, tym większe ryzyko wejścia w zębinę, a co za tym idzie – gorsza adhezja – mówi dr n. med. Maciej Żarow, absolwent Uniwersytetu Medycznego im. Semmelweisa w Budapeszcie, specjalista stomatologii zachowawczej z endodoncją, stypendysta International Association of Dental Research dla młodych naukowców, ceniony lekarz-praktyk, autor wielu publikacji naukowych, wykładowca krajowych i międzynarodowych kongresów.

T.H.

Źródła: https://www.drbicuspid.com

https://www.cureus.com