Nadciśnienie i utrata zębów: czy wpływają na siebie?

Badanie naukowców z Chin i Stanów Zjednoczonych sugeruje, że związek pomiędzy utratą większej liczby zębów a występowaniem nadciśnienia tętniczego krwi może być dwukierunkowy. Ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego i chorób sercowo-naczyniowych często pokrywa się z ryzykiem chorób jamy ustnej, przy czym istotne znaczenia mają takie czynniki jak wiek, płeć, palenie tytoniu, otyłość oraz cukrzyca. 

Wcześniejsze analizy potwierdziły dwukierunkowy związek między utratą zębów a nadciśnieniem, ale część badań podważała to wzajemne działanie – podkreślając, że tylko jeden czynnik (nadciśnienie albo utrata zębów) ma wpływ na drugi. Artykuł naukowców z trzech chińskich uczelni medycznych oraz z amerykańskiej Georgii wskazują, że to wzajemne oddziaływanie prawdopodobnie istnieje.

Badacze z Chin i USA zaobserwowali, że osoby z poważną utratą zębów miały zwiększone ryzyko wystąpienia nadciśnienia – przy każdych kolejnych siedmiu brakach zębowych ryzyko to wzrastało o prawie 12%. Co więcej, ryzyko nadciśnienia wzrastało wraz z nasileniem paradontozy u uczestników badania. Ponadto pacjenci z umiarkowanym lub ciężkim zapaleniem przyzębia mieli o 20% wyższe ryzyko wystąpienia nadciśnienia.

Podczas gdy wiele wcześniejszych badań wskazywało na istotny związek pomiędzy nadciśnieniem tętniczym a utratą zębów, nie wykluczały one możliwej roli nadciśnienia jako czynnika utraty zębów. Obecne badanie potwierdza, że osoby z nadciśnieniem tętniczym mają zwiększone ryzyko utraty zębów w porównaniu z rówieśnikami, którzy mają prawidłowe ciśnienie krwi.

Jak wiek i płeć wpływają na związek między utratą zębów a nadciśnieniem?

Jednym z ograniczeń dostępnych badań jest to, że koncentrowały się one na osobach starszych. Wiek był jednak częstym czynnikiem zakłócającym, ponieważ pełni on rolę mediatora między nadciśnieniem a utratą zębów. Badania wykazały, że nadciśnienie było silnie związane z więcej niż 10 brakami zębowymi u osób w wieku 65 lat i starszych. Jednak badania ograniczone do osób starszych nie wskazywały na istotny związek pomiędzy utratą zębów a nadciśnieniem – w przeciwieństwie do badań bez ograniczeń wiekowych.

Autorzy omawianego badania zwrócili również uwagę na fakt, że w przypadku mężczyzn i kobiet istnieją nieco odmienne czynniki ryzyka. U kobiet po menopauzie główną przyczyną śmierci jest nadciśnienie, a panie, które przeszły menopauzę wraz z utratą zębów mają o 20% wyższe ryzyko rozwoju hipertensji. Ponadto kobiety po menopauzie częściej doświadczają utraty zębów wskutek osteoporozy.

W przypadku mężczyzn palenie tytoniu (bardziej powszechne niż u kobiet) jest czynnikiem wzajemnie wpływającym na utratę zębów oraz nadciśnienie. Chociaż wyniki badań wskazują, że kobiety z utratą zębów częściej cierpią na nadciśnienie niż panowie, naukowcy nie znaleźli istotnej statystycznie różnicy między mężczyznami a kobietami.

Wzajemny wpływ obu czynników

Choroba sercowo-naczyniowa jest poważnym schorzeniem, które może dawać objawy dopiero w zaawansowanym stadium. Szacuje się, że w skali globu do 2030 roku przynajmniej 23 miliony osób będą umierać każdego roku z powodu chorób układu krążenia.

Ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego i chorób sercowo-naczyniowych często pokrywa się z ryzykiem chorób jamy ustnej, przy czym istotne znaczenia mają takie czynniki jak wiek, płeć, palenie tytoniu, otyłość oraz cukrzyca. Toksyny obecne w różnych produktach czy bakteriemia mogą wywoływać zapalenie naczyń i dysfunkcję śródbłonka, które wpływają na nadciśnienie. Ogólnoustrojowe zapalenie związane z nadciśnieniem może też aktywować miejscowy stan zapalny, uwalniając mediatory zapalenia przyzębia i uszkadzając tkanki przyzębia, co prowadzi ostatecznie do utraty zębów.

Chociaż wyniki badania chińskich i amerykańskich naukowców wskazują na możliwość dwukierunkowego związku między nadciśnieniem a utratą zębów, autorzy sugerują prowadzenie dalszych badań, aby jeszcze lepiej zidentyfikować mechanizmy tej relacji.

– U pacjentów, którzy przyjeżdżają na oddziały kardiologiczne z ostrymi zespołami wieńcowymi, czyli zawałami, stan zdrowia jamy ustnej bywa dramatyczny. Po udzieleniu pierwszej pomocy kardiologicznej wielu z nich jest kierowanych na sanację jamy ustnej – mówi dr hab. n. med. Maciej Czerniuk, specjalista w zakresie chirurgii stomatologicznej i periodontologii, adiunkt Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia WUM. Jakie są związki między chorobami kardiologicznymi a zdrowiem jamy ustnej? Czy u pacjentów po rozpoznaniu choroby sercowo-naczyniowej świadomość dotycząca roli prawidłowej higieny jamy ustnej się zmienia? Zachęcamy do obejrzenia materiału filmowego!

Źródło: https://dentistry.co.uk/