Irygacja chłodną solą fizjologiczną ogranicza ból po ekstrakcji

Zastosowanie irygacji solą fizjologiczną o niskiej temperaturze w trakcie ingerencji w kość podczas zabiegu ekstrakcji zatrzymanego trzeciego trzonowca może zmniejszyć dolegliwości bólowe pacjenta i inne powikłania pooperacyjne. Do takiego wniosku doszli autorzy badania opublikowanego w czasopiśmie naukowym „Journal of Oral and Maxillofacial Surgery”.

Jak podali autorzy pracy, pacjenci odczuwali mniej dolegliwości bólowych, mniejsze nasilenie szczękościsku i obrzęku oraz przyjmowali mniej leków przeciwbólowych, gdy stosowano u nich irygację z użyciem soli fizjologicznej o temperaturze 4°C, w porównaniu z irygacją solą o wyższej temperaturze – 10°C oraz 25°C.

– W chirurgicznej ekstrakcji trzeciego zęba trzonowego zastosowanie schłodzonej irygacji solą fizjologiczną podczas ingerencji w kość może być prostą, niedrogą i skuteczną metodą zmniejszenia wczesnych dolegliwości pooperacyjnych – napisali autorzy z zespołu kierowanego przez dr Fatmę Gülfeşan Çanakçi z Trakya University w Edirne (Turcja).

Zabieg usunięcia zęba mądrości należy do najczęściej wykonywanych w praktykach dentystycznych, a najbardziej powszechnymi dolegliwościami pooperacyjnymi są ból, szczękościsk oraz obrzęk twarzy, które mają wpływ na samopoczucie i codzienną aktywność pacjenta.

W trakcie zabiegu tarcie wiertła o kość wytwarza ciepło. Nadmierne ciepło może jednak powodować miejscową martwicę kości, utrudnić i opóźnić gojenie, a także zwiększyć powikłania pooperacyjne. Podczas osteotomii za granicę krytyczną uznaje się wzrost temperatury kości do 47°C. Z tego względu podczas ingerencji w kość przy użyciu wiertła w polu operacyjnym stosuje się irygację schłodzonym roztworem soli fizjologicznej, co pozwala uniknąć osteonekrozy.

Usunięto 96 trzecich trzonowców żuchwy u 48 pacjentów

W celu porównania intensywności bólu pooperacyjnego, obrzęku twarzy oraz szczękościsku po procedurze usunięcia zatrzymanego zęba mądrości przeprowadzono podwójnie ślepe, jednoośrodkowe, randomizowane, prospektywne badanie kliniczne z udziałem 48 pacjentów ze zdrowymi, obustronnie bezobjawowymi trzecimi trzonowcami żuchwy. W celu porównania dolegliwości pooperacyjnych u pacjentów zastosowano irygację solą fizjologiczną o temperaturze 4°C, 10°C lub 25°C. Następnie przeprowadzono analizę statystyczną.

U każdego z pacjentów podczas dwóch wizyt wykonano ekstrakcję dwóch zębów mądrości (łącznie 96 zębów) – po lewej i prawej stronie żuchwy. W każdym przypadku jednej ekstrakcji trzonowca towarzyszyła irygacja solą fizjologiczną o temperaturze 4°C lub 10°C, a w drugim przypadku używano soli fizjologicznej o temperaturze 25°C. Druga wizyta miała miejsce 21 dni po pierwszej.

Jeden chirurg szczękowy przeprowadzał zabiegi z zastosowaniem blokady nerwu zębodołowego dolnego, językowego i policzkowego (znieczulenie miejscowe zawierające 0,006 mg/ml chlorowodorku adrenaliny i 40 mg/ml chlorowodorku artykainy). Zabiegi osteotomii były wykonywano przy użyciu okrągłego wiertła o średnicy 1,6 mm, zamocowanego na kątnicy o dużej prędkości obrotowej, z prędkością 20 000 obr./min, przy irygacji solą fizjologiczną, w ustalonych wcześniej temperaturach.

W zabiegach, w których zastosowano irygację solą fizjologiczną o temperaturze 4°C i 10°C, odczucie bólu w skali VAS oraz liczba przyjętych środków przeciwbólowych były istotnie niższe (p <0,001) w porównaniu z zabiegami wykonywanymi przy użyciu irygacji solą fizjologiczną o temperaturze 25°C. Co więcej, w przypadku zabiegów z użyciem irygacji solą o temperaturze 4°C niższe były wartości VAS i mniejsza liczba przyjętych leków przeciwbólowych w porównaniu z grupą, u której stosowano sól fizjologiczną o temperaturze10°C (p <0,001)

Dodatkowo, jak podają naukowcy z Uniwersytetu w Edirne, najniższe wartości szczękościsku i obrzęku twarzy odnotowano w zabiegach, w których zastosowano irygację solą fizjologiczną w temperaturze 4°C (p <0,001).

Badanie miało kilka ograniczeń, w tym takie, że nie oceniano gęstości kości otaczającej zęby zatrzymane. Gęstość kości jest czynnikiem wpływającym nie tylko na stan pacjenta po zabiegu, ale jest także inna u każdej osoby. Dlatego ciepło generowane podczas ingerencji chirurga w kość otaczającą ząb może być różne, co może wpływać na powikłania pooperacyjne.

Łatwy i tani sposób na ograniczenie powikłań pooperacyjnych

Jak podali autorzy artykułu, irygacja z użyciem chłodniejszej soli fizjologicznej może być łatwym, a zarazem niemal wolnym od kosztów sposobem na zmniejszenie powikłań pooperacyjnych, ponieważ nie wymaga niczego specjalnego poza samą solą fizjologiczną i lodówką.

– Zastosowanie irygacji z użyciem schłodzonej soli fizjologicznej (zarówno 4°C, jak i 10°C) było skuteczniejsze niż irygacja solą fizjologiczną o temperaturze 25°C w łagodzeniu dolegliwości pooperacyjnych i ograniczenia liczby przyjmowanych leków przeciwbólowych – podsumowali Çanakçi i wsp.

Artykuł pt. „Czy irygacja solą fizjologiczną w różnych temperaturach wpływa na ból, obrzęk i szczękościsk po zabiegu usunięcia trzeciego trzonowca: badanie kliniczne” (Does Saline Irrigation at Different Temperatures Affect Pain, Edema, and Trismus After Impacted Third Molar Surgery: A Clinical Trial) został opublikowany w czasopiśmie naukowym „Journal of Oral and Maxillofacial Surgery”.

– Według piśmiennictwa, po usunięcia zęba dochodzi o utraty 50% kości. Możemy temu znacząco zapobiec stosując odpowiednie techniki – podkreśla w rozmowie z Dentonetem dr n. med. Krzysztof Gronkiewicz, implantolog. Mówi też o skutkach zbyt długiego utrzymywania zęba w jamie ustnej, który powinien zostać usunięty.

T.H.

źródła: https://www.drbicuspid.com/index.aspx?sec=sup&sub=apm&pag=dis&ItemID=332126

https://www.joms.org/article/S0278-2391(22)00825-4/fulltext