Rzadki przypadek tłuszczaka śródkostnego szczęki u 45-latki

Tłuszczaki to zmiany nowotworowe tkanek miękkich, które stanowią od 1% do 5% łagodnych guzów jamy ustnej. Są to wolno rosnące, miękkie w dotyku, pojedyncze guzy. Klinicznie zmiany te są bezobjawowe, dlatego gdyby nie łyżeczkowanie i ocena histopatologiczna, a jedynie przypuszczenie, że jest to tylko obrzęk lub ropień okołowierzchołkowy, wybór odpowiedniego leczenia nie byłby możliwy.

Tłuszczak (ang. lipoma) to jeden z najczęściej występujących łagodnych nowotworów tkanek miękkich. Natomiast jego występowanie w obrębie kości jest bardzo rzadkie – stanowi mniej niż 0,1% wszystkich guzów kości. Najczęstszymi miejscami jego występowania są kość piętowa oraz dolne partie kości długich. Tłuszczak jest zbudowany z dojrzałych adipocytów bez cech atypii komórkowej. Około 15–20% tłuszczaków występuje w obrębie głowy i szyi. Spośród nich 50% występuje w błonie śluzowej policzka. Zmiana ta może (choć nie musi) być otorbiona.

Czym jeszcze charakteryzuje się tłuszczak śródkostny?

Intraosseous lipoma to bardzo rzadka śródkostna łagodna zmiana nowotworowa, zbudowana z adipocytów. Obecnie, dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii, w tym rezonansu magnetycznego, wykrywalność tego rodzaju zmian znacznie wzrosła. Jeśli chodzi o strukturalne części kości, większość przypadków występuje w metafizie kości długich oraz w kości piętowej, a guzy powierzchniowe występują nad diafazami kości kończyn. Radiograficznie, w CT i MRI tłuszczak to zmiana jasna, dobrze odgraniczona, o cechach podobnych do podskórnej tkanki tłuszczowej. Wewnątrz guza można znaleźć zmineralizowane ogniska.

Zmiany tego rodzaju, częściej występujące u mężczyzn, mogą rozwijać się w każdym wieku, ale zwykle rozpoznawane są około 40. roku życia. W większości przypadków występują bóle kliniczne. Tłuszczaki te składają się z dojrzałych komórek, adipocytów, które mają nieco większy rozmiar niż komórki nienowotworowe, mogą przy tym zawierać pojedyncze komórki wrzecionowate, ogniskową martwicę tłuszczu, zwapnienia oraz mikroskopijne kostne trabekule, które ulegają resorpcji. Diagnostyka tłuszczaków śródkostnych nie opiera się tylko na badaniu radiologicznym, dlatego niezbędna jest diagnostyka różnicowa. Rozpoznanie specyficzne dla danej tkanki zapewnia tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny.

Opis przypadku: tłuszczak śródkostny u 45-letniej kobiety

W pracy przedstawiono przypadek pacjentki z guzem jamy ustnej, który wstępnie został uznany za zmianę okołowierzchołkową. Jednak podczas jej usuwania wykazano galaretowatą zmianę przylegającą do korzenia zęba, która nie wykazywała cech tkanki ziarninowej. Na podstawie badania histopatologicznego ustalono, że zmiana ta to tłuszczak śródkostny. W związku z tym autorzy artykułu podkreślają szczególną rolę i znaczenie badania histopatologicznego.

Pacjentka, lat 45 lat, zgłosiła się do kliniki, skarżąc się na powoli narastający od 2 miesięcy obrzęk w obrębie górnego łuku zębowym po stronie prawej. W tej okolicy kobieta odczuwała ciężkość, dyskomfort oraz ból, który był zmienny, tępy i przerywany. W badaniu klinicznym stwierdzono, że drugi przedtrzonowiec i pierwszy trzonowiec szczęki po stronie prawej są w znacznym stopniu zmienione próchnicowo, z obrzękiem, który w badaniu palpacyjnym był twardy i nieco tkliwy. Na podstawie badania RTG (pantomogram) stwierdzono lekką przezierność w okolicy wierzchołków korzeni. Na podstawie obrazu klinicznego i badania RTG postawiono tymczasowe rozpoznanie: ropień okołowierzchołkowy. W planie leczenia uwzględniono łyżeczkowanie zmiany, ekstrakcję zębów zniszczonych przez próchnicę oraz odbudowę protetyczną braków.

Przed każdym zabiegiem chirurgicznym wykonywano rutynowe badania krwi (pełna morfologia, hemoglobina, poziom cukru we krwi, czas krwawienia, czas krzepnięcia itd.), a ich wyniki mieściły się w normie. Testy te były wykonywane, aby wykazać ewentualne nieprawidłowości w tych parametrach. W przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości ekstrakcja zębów lub inne zabiegi mogły być odroczone lub też byłyby zaproponowane inne opcje leczenia czy zmiana leków. Zniszczone przez próchnicę zęby zostały usunięte w znieczuleniu miejscowym, a po wyłyżeczkowaniu zmiany wykazano miękką, galaretowatą tkankę mięśniową, która została wysłana do badania histopatologicznego. Postawiono wstępne rozpoznanie ziarniniaka okołowierzchołkowego.

Badanie histopatologiczne i resekcja zmiany

Wykonane badanie histopatologiczne wykazało umiarkowany do gęstego zrąb fibrokolagenowy ze znacznym przewlekłym stanem zapalnym oraz dużą ilością rozszerzonych naczyń krwionośnych. Widoczne były również obfite dojrzałe skupiska (zraziki) adipocytów oddzielone cienkimi włóknistymi przegrodami łącznotkankowymi. Komórki tłuszczowe nie wykazywały cech atypii i były wolne od figur mitotycznych. Nie wykazano otorebkowania zmiany. Biorąc pod uwagę wszystkie cechy, przyjęto, że zmiana ta to tłuszczak, a ponieważ znajdowała się ona w wyrostku zębodołowym, postawiono diagnozę: lipoma śródkostna.

Zmiana została usunięta, gojenie przebiegało bez powikłań, a w badaniach kontrolnych przeprowadzanych przez pierwszy rok co 3 miesiące nie stwierdzono nawrotu choroby.

Tytuł artykułu:

Intraosseous Lipoma Mimicking Periapical Lesion: A Rare Presentation

Autorzy:

Abhishek Bannerjee¹, Snehashish Ghosh², Moumalini Das¹, Ali Rohani¹, Patrick Wang³, Saranya Ramsridhar⁴, Shankargouda Patil^{5, 6}

1. Department of Oral Pathology, Avadh Dental College and Hospital, Jamshedpur, India

2. Department of Oral Pathology, College of Medical Sciences, Bharatpur, Nepal

3. Department of Oral Pathology Awadh Dental College and Hospital Jamshedpur, Jharkhand, India

4. Department of Oral Pathology, Sathyabama Dental College and Hospital, Chennai, India

5. College of Dental Medicine, Roseman University of Health Sciences, South Jordan, USA

6. Centre of Molecular Medicine and Diagnostics (COMManD), Saveetha Dental College and Hospitals, Saveetha Institute of Medical and Technical Sciences, Saveetha University, Chennai, India

Hindawi. Case Reports in Dentistry, Volume 2022, Article ID 5462352, 5 pages, https://doi.org/10.1155/2022/5462352

Artykuł dostępny jest pod adresem: https://downloads.hindawi.com/journals/crid/2022/5462352.pdf

Materiał redakcyjny