Na Dzień Kobiet o kobietach w stomatologii dawniej i dziś

Współcześnie stomatologia to bez wątpienia domena kobiet – tylko w naszym kraju aż 32,8 tys. na 42,9 tys. dentystów to przedstawicielki płci pięknej. Dlatego dość trudno sobie wyobrazić, że początkowo leczenie schorzeń jamy ustnej zarezerwowane było wyłącznie dla mężczyzn…

Pierwsze szkoły kształcące dentystów otwierano w Europie i Ameryce Północnej w II połowie XIX w. i – podobnie jak w przypadku wielu innych dziedzin medycyny – przyjmowano do nich wyłącznie mężczyzn. Sądzono wówczas, że kobiety są zdecydowanie za słabe psychicznie i fizycznie do przeprowadzania ekstrakcji czy zabiegów chirurgicznych w obrębie jamy ustnej. Ówcześni filozofowie, moraliści, a nawet literaci wyrażali przy tym poglądy, że kobiety nie posiadają również predyspozycji umysłowych do przyswajania skomplikowanej wiedzy medycznej, a ich przeznaczeniem jest pielęgnowanie ogniska domowego.

Z upływem lat kobiety zaczynały jednak coraz głośniej domagać się należnego im miejsca w sferze życia publicznego, kulturalnego oraz naukowego. Pionierką roli kobiet w stomatologii stała się Amerykanka Emeline Roberts Jones. Jako nastolatka poślubiła ona dentystę Daniela Jonesa, który jednak – podobnie jak inni ówcześni mężczyźni – uważał, że stomatologia to nieodpowiednie zajęcie dla pań. Emeline jednak w sekrecie przed mężem przyswajała wiedzę z zakresu stomatologii z jego podręczników, a także w tajemnicy leczyła i usuwała zęby jego pacjentom. Kiedy praktyka ta wyszła na jaw, Jones oficjalnie uczynił małżonkę swoją asystentką. Po śmierci męża Emeline samodzielnie kontynuowała jego praktykę, a nawet podróżowała po stanie Connecticut z objazdowym gabinetem dentystycznym – chciała bowiem pomagać jak największej liczbie osób. Jej wyjątkową empatię i umiejętności docenili również mężczyźni – jako pierwsza kobieta w 1893 r. została włączona do Connecticut State Dental Society, a w 1912 r. wybrano ją honorową członkinią tego stowarzyszenia.

Pierwszą absolwentką kierunku dentystycznego była również Amerykanka – Lucy Beaman Hobbes. Lucy w wieku 16 lat próbowała dostać się do Ohio College of Dental Surgery, lecz z racji swojej płci nie została przyjęta. Niezrażona odmową dziewczyna podjęła pracę u dentysty Samuela Wardla, który wprowadził ją w tajniki zawodu, a następnie pomógł w rozwinięciu własnej praktyki. W 1865 r. starania Lucy zostały w końcu zwieńczone sukcesem – młoda dentystka dostała się do szkoły i rok później otrzymała tytuł doktora. Pod wpływem sukcesu Lucy związek dentystów stanu Iowa zmienił swój statut i zaczął przyjmować kobiety do swego grona.

W Europie pionierką dentystyki była Henriette Hirschfeld – Niemka, która po długiej walce z Pensylvania College of Dental Surgery została studentką tej uczelni. Henriette z powodzeniem ukończyła szkołę i otrzymała tytuł doktorski. Następnie powróciła do rodzinnego kraju i otworzyła w Berlinie pierwszą praktykę samodzielnie prowadzoną przez kobietę.

Te zdecydowane, ambitne i uparte panie przetarły szlak swoim młodszym koleżankom – dziś na stomatologię w większości wybierają się kobiety, a zawód dentysty należy do najbardziej sfeminizowanych profesji. Dzieje się tak również w Polsce – według GUS-u, w Polsce jest 42,9 tys. lekarzy dentystów – aż 76% z nich to kobiety.

Czy coraz popularniejsze metody leczenia ortodontycznego przy użyciu nakładek albo aparatów językowych mogą stać się konkurencją dla ortodoncji tradycyjnej czy będą rozwijać się niezależnie? – Dobór aparatu to nie kwestia tego, czy jest lepszy, nowszy, mniej czy bardziej estetyczny. To kwestia tego, czy dany lekarz dobrze pracuje daną metodą – mówi dr n. med. Anna Wasiewicz, ortodonta. – Zarówno aparaty tradycyjne, i jak nakładki, to tylko narzędzie służące do przemieszczania zębów. I to ortodonta decyduje o tym, jakie narzędzie wybierze, biorąc pod uwagę pacjenta, jego stan kliniczny, zaangażowanie w leczenie, jego dyscyplinę i możliwości finansowe – dodaje lek. dent. Anna Widmańska-Grzywaczewska. Razem z lek. dent. Moniką Walerzak specjalistki ortodoncji rozmawiają o rozwijających się metodach leczenia ortodontycznego. Zapraszamy do obejrzenia materiału filmowego!