Opioidy w stomatologii po pandemii przepisywane częściej

Mimo że obecnie amerykańscy dentyści przepisują opioidy znacznie rzadziej niż jeszcze 6-7 lat temu, stabilny trend spadkowy w stosowaniu tych leków zakończył się wraz z pandemią COVID-19. Od początku pandemii koronawirusa przez kolejne 2,5 roku stomatolodzy z USA przepisywali je o ponad 30% częściej niż przed 2020 r.

Taki wniosek płynie z najnowszego badania, które – zdaniem autorów z University of Michigan Medical School and School of Dentistry – daje powody zarówno do optymizmu, jak i niepokoju.

Wyniki badania to najnowsze dane na temat stosowania opioidów w stomatologii w USA i pierwsze, które oceniają zmiany w przepisywaniu tych leków w kontekście pandemii. Wskazują one na 45-procentowy spadek liczby opioidów przepisywanych do zabiegów stomatologicznych od 2016 do końca 2022 r. Jednak tempo spadku przepisywania tych leków znacznie wyhamowało w latach pandemii, począwszy od początku 2020 r.

Badacze z Michigan wykazali, że liczba recept przepisywanych na opioidy przez stomatologów w USA rosła do 2016 r., a następnie – do końca 2019 r. – spadała. Stało się tak „dzięki inicjatywom mającym na celu ograniczenie ich stosowania i wzrost świadomości społecznej na temat szkodliwości opioidów”.

Z badania naukowców z zespołu dr. Kao-Ping Chua, adiunkta pediatrii na Uniwersytecie Michigan wynika, że zmiana, jaka nastąpiła na początku 2020 r. potwierdziła, że pandemia w istotnym stopniu wpłynęła na trendy w przepisywaniu opioidów przez lekarzy dentystów. Jak zauważono, zmniejszenie liczby zabiegów stomatologicznych na początku pandemii powinno przełożyć się na ograniczenie recept na opioidy. Z drugiej strony dentyści mogli być bardziej skłonni do przepisywania tych leków ze względu na problemy z planowaniem rutynowej opieki, a także jako środek tymczasowy, gdy podczas pandemii opieka w nagłych przypadkach była utrudniona.

Od czerwca 2020 r. o 32% recept na opioidy więcej

W związku z tym naukowcy przeanalizowali zmiany trendów w miesięcznych wskaźnikach przepisywania leków między dwoma okresami: od stycznia 2016 do lutego 2020 r. oraz od czerwca 2020 do grudnia 2022 r., ogółem odnotowując spadek liczby recept na opioidy w stomatologii o prawie 45% w latach 2016-2022.

Tempo spadku było jednak nierównomierne w tych okresach. Po latach stałego miesięcznego ograniczania opioidów (do lutego 2020 r.), nastąpiło spowolnienie tego spadku, które trwało do grudnia 2022 r. Wówczas stomatolodzy z USA miesięcznie przepisywali średnio około 25 mln recept na opioidy. Gdyby jednak utrzymały się trendy z wcześniej badanego okresu, liczba przepisywanych recept na te leki wyniosłaby pod koniec ubiegłego roku tylko 18,9 mln. Oznacza to, że w okresie od czerwca 2020 do grudnia 2022 r. w stomatologii wydawano o 6,1 mln recept na opioidy więcej, co stanowi wzrost o 32%.

Nieopioidowe leki przeciwbólowe bezpieczniejsze i równie skuteczne

Zgodnie z obowiązującymi wytycznymi, w latach 2016-2022 udało się w znacznym stopniu zredukować przepisywanie opioidów w stomatologii i wprowadzić większą kontrolę nad ich stosowaniem. Z drugiej strony, jak zauważyli autorzy, zatrzymanie tego trendu podczas pandemii wymaga wiele wysiłku, by cały czas monitorować wskazania do stosowania opioidów w stomatologii.

Jak podano, możliwym wyjaśnieniem braku dalszego postępu w ograniczaniu stosowania opioidów może być obawa przed „pogorszeniem kontroli bólu w stomatologii”. Z drugiej strony autorzy stwierdzają, że jest to mało prawdopodobne, biorąc pod uwagę, że opioidy w stomatologii są w większości przepisywane w rutynowych procedurach, w przypadku których nieopioidowe leki przeciwbólowe są bezpieczniejsze i równie skuteczne.

Artykuł „Związek między pandemią COVID-19 a przepisywaniem opioidów przez amerykańskich dentystów” (Association between the COVID-19 outbreak and opioid prescribing by U.S. dentists”) został opublikowany w serwisie naukowym PLOS ONE 2 listopada.

Polska jest w pierwszej dziesiątce krajów europejskich, w których przyjmuje się najwięcej antybiotyków. Często są one zalecane niewłaściwie i zamiast pomagać, szkodzą. Szacuje się, że co roku z powodu odporności bakterii na antybiotyki w Europie umiera kilka tysięcy mieszkańców.

T.H.

Źródła: https://www.dentistryiq.com/dentistry/article/14301079/progress-is-slowing-the-pandemics-effect-on-dental-opioid-prescribing-rates

https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0293621