Probiotyki w stomatologii rekomendowane coraz częściej

We współczesnej stomatologii coraz częściej zauważa się korzystną rolę probiotyków w profilaktyce próchnicy, chorób przyzębia i błon śluzowych jamy ustnej, a także jako elementu wspomagającego leczenie różnego rodzaju schorzeń w obrębie jamy ustnej. Innowacją w tym zakresie jest GUM PerioBalance – preparat probiotyczny zawierający bakterię pochodzenia ludzkiego o nazwie Limosilactobacillus reuteri Prodentis®, posiadający rekomendację Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego.

Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia, probiotyki to żywe organizmy, które zaaplikowane w odpowiednich dawkach mogą wywierać pozytywny wpływ na organizm gospodarza. Pierwszą bakterię probiotyczną – Lactobacillus bulgaricus – odkrył i opisał na początku XX wieku ukraiński mikrobiolog Ilia Miecznikow, laureat Nagrody Nobla z medycyny w 1908 r.

Wśród organizmów probiotycznych wyróżnia się organizmy bakteryjne (przede wszystkim z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium), a także grzybicze (Saccharomyces boulardii). Prowadzone badania i obserwacje dowodzą, że długotrwałe przyjmowanie probiotyków (a nawet ich przedawkowanie) nie jest szkodliwe dla ludzi, u których układ odpornościowy pracuje w prawidłowy sposób [1].

Probiotyki – działanie i zastosowanie w medycynie

Mikroorganizmy probiotyczne działają na organizm człowieka na trzech różnych płaszczyznach:

• rywalizują o tzw. niszę ekologiczną oraz składniki odżywcze z innymi bakteriami,

• hamują wzrost innych bakterii,

• aktywują limfocyty T oraz produkcję cytokin (białek wydzielanych przez leukocyty), przez co stymulują swoistą i nieswoistą odpowiedź immunologiczną organizmu [2].

We współczesnej medycynie probiotyki stosuje się m.in. u pacjentów z chorobami jelit, zaburzeniami pracy nerek, niektórymi alergiami pokarmowymi, nawracającymi zakażeniami bakteryjnymi i grzybiczymi, zakażonych wirusem HIV, a także osłonowo m.in. u osób przyjmujących antybiotyki [1].

Probiotyki we współczesnej stomatologii

Od pewnego czasu korzystny wpływ probiotyków na ludzki organizm próbuje się przenieść również na pole stomatologii. Bada się m.in. możliwość ich zastosowania w profilaktyce próchnicy, chorób przyzębia, halitozy i grzybicy jamy ustnej, a także jako element wspomagający terapię tych schorzeń.

Szczególnie obiecujące są doniesienia o możliwości zastosowania organizmów probiotycznych w profilaktyce oraz leczeniu chorób przyzębia – przewlekłych schorzeń o charakterze zapalnym, których główną przyczyną jest obecność bakteryjnego biofilmu. Jak wynika z przeprowadzanych w ostatnim czasie badań, w rozwoju zapaleń przyzębia duże znaczenie ma odpowiedź immunologiczna organizmu na atak bakterii z biofilmu na tkanki przyzębia i kości.

I tak np. G. Ince i współpracownicy [3] oceniali wspomagające działanie Limosilactobacillus reuteri – jednego z najlepiej przebadanych i najbardziej korzystnych dla organizmu człowieka probiotyków – w leczeniu zapalenia przyzębia, określanego w badaniu jako przewlekłe (obecne stadium III). Pod uwagę brane były zarówno parametry kliniczne (PI, GI, BoP, CAL i PD), jak i badanie biochemiczne z płynu kieszonki dziąsłowej (MMP-8 oraz TIMP-1). Wykazano istotne statystycznie różnice w pomiarach klinicznych oraz poziomie metaloproteinazy i inhibitora TIMP-1 w grupie osób przyjmujących suplementy probiotyczne.

W 2016 r. została przeprowadzona metaanaliza publikacji [4] oceniających leczenie zapalenia przewlekłego przyzębia (stadium III) terapią tradycyjną: skalingu i rootplannigu z lub bez użycia bakterii probiotycznych Limosilactobacillus reuteri. Jako główne zmienne brano pod uwagę redukcję głębokości kieszonek (PD), utratę klinicznego poziomu przyczepu (CAL) oraz wskaźnik krwawienia (BoP). Metaanaliza wykazała poprawę parametrów CAL oraz BoP. Wykazano także trend na granicy istotności statystycznej w redukcji kieszonek przyzębnych (PD).

Tekce i współpracownicy [5] opublikowali wyniki badań leczenia zapalenia przyzębia, porównując wskaźniki periodontologiczne oraz profile mikrobiologiczne w dwóch grupach pacjentów. Pierwsza z grup była leczona metodą SRP z wprowadzonym elementem dodatkowym w postaci pastylek z Limosilactobacillus reuteri. Leczenie drugiej grupy pacjentów opierało się jedynie na metodzie tradycyjnej SRP. Po zakończonym procesie leczenia zmierzone wartości PI, GI, BoP i PD były istotnie (p<0,05) niższe w pierwszej grupie w porównaniu z drugą grupą we wszystkich kolejnych badaniach. Podobne obserwacje poczyniono dla całkowitej liczby żywych komórek bakteryjnych i proporcji bezwzględnych beztlenowców, których wykryto istotnie statystycznie mniej w grupie pierwszej (z wyjątkiem 360 dnia).

Schlagenhauf i współpracownicy [6] przeprowadzili badania oceniające wpływ podawania L. reuteri na ciążowe zapalenie dziąseł (zapalenie dziąseł wywołane płytką nazębną modyfikowane przez czynniki ogólne) u zdrowych kobiet w II trymestrze ciąży. W jamie ustnej zostały ocenione wskaźniki GI i Pl.I. Pobrana została także krew w celu zmierzenia poziomu markera TNF-α. Po przeprowadzaniu analizy statycznej, średni GI i średni Pl.I w grupie testowej były znacząco (p<0,0001) niższe niż w grupie placebo. Średni poziom TNF-α w surowicy nie różnił się już istotnie pomiędzy grupami.

Przedstawione badania potwierdzają skuteczność działania suplementów zawierających bakterie probiotyczne. Wskazują one, że czasowe stosowanie dwa razy dziennie preparatu probiotycznego wpływa pozytywnie na parametry kliniczne oraz niektóre markery biochemiczne występujące podczas zapalenia przyzębia. Probiotyki przyczyniają się również do utrzymania zrównoważonej flory bakteryjnej jamy ustnej u pacjentów bez występującej choroby przyzębia z różnych grup wiekowych.

GUM PerioBalance – innowacyjny stomatologiczny suplement diety

Na dobroczynnych właściwościach bakterii pochodzenia ludzkiego Limosilactobacillus reuteri Prodentis® (DSM 17938 i ATCC PTA5289), znanej wcześniej jako Lactobacillus reuteri Prodentis®, oparte jest działanie preparatu GUM PerioBalance – zaawansowanego suplementu diety do stosowania w jamie ustnej.

Jak podaje producent suplementu, Lactobacillus reuteri Prodentis® jest jednym z niewielu gatunków bakterii kwasu mlekowego, który został przystosowany do bytowania w jamie ustnej i przewodzie pokarmowym człowieka. Posiada on unikalną zdolność wiązania się ze śliną i błoną śluzową jako probiotyk działający w jamie ustnej. Bakterie probiotyczne zawarte w GUM PerioBalance wzmacniają mechanizmy układu immunologicznego jamy ustnej, działają przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie.

Preparat posiada rekomendację Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego, które uznało, że warto go włączyć jako dodatkowy element leczenia stomatologicznego oraz codziennej domowej higienizacji u osób z zapaleniem przyzębia lub dziąseł, po przebytej antybiotykoterapii oraz u pacjentów z zakażeniem grzybiczym jamy ustnej.

***

Więcej informacji o suplemencie GUM PerioBalance oraz innych produktach GUM dla profesjonalistów można uzyskać od przedstawicieli farmaceutyczno-medycznych firmy [KLIKNIJ TUTAJ].

Bibliografia:

1) M. Janczarek, T. Bachanek, E. Mazur, R. Chałas, Rola probiotyków w zapobieganiu chorobom jamy ustnej, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 2016; 70: 850-857. Doi: 10.5604/17322693.1214381

2) A. K. Szkaradkiewicz-Karpińska, I. Przybyłek, Probiotyki w stomatologii, Hygeia Public Health 2018, 53(3): 262-268.

3) G. Ince, H. Gürsoy, Ş. D. İpçi, G. Cakar, E. Emekli-Alturfan, S. Yılma, Clinical and Biochemical Evaluation of Lactobacillus Reuteri Containing Lozenges as an Adjunct to Non-Surgical Periodontal Therapy in Chronic Periodontitis, Journal of Periodontology 2015, June, 86(6): 746-754. Doi: 10.1902/jop.2015.140612.

4) R. M. Cabezas, J. L. Davideau, H. Tenenbaum, O. Huck, Clinical efficacy of probiotics as an adjunctive therapy to non-surgical periodontal treatment of chronic periodontitis: a systematic review and meta-analysis, Journal of Clinical Periodontology 2016; June, 43: 520-530. Doi: 10.1111/jcpe.12545.

5) M. Tekce, G. Ince, H. Gursoy, S. Dirikan Ipci, G. Cakar, T. Kadir, S. Yilmaz, Clinical and microbiological effects of probiotic lozenges in the treatment of chronic periodontitis: a 1-year follow-up study, Journal of Clinical Periodontology 2015; April, 42: 363-372. Doi: 10.1111/jcpe.12387.

6) U. Schlagenhauf , J. Lena, M. Eigenthaler, S. Segerer, Y. Jockel-Schneider, M. Rehn, Randomized Clinical Trial Regular consumption of Lactobacillus reuteri – containing lozenges reduces pregnancy gingivitis. Journal of Clinical Periodontology 2015; November, 43(11): 948-954. Doi: 10.1111/jcpe.12606.