Dentonet
PACJENT
E-mail
WYBIERZ KATEGORIĘ
Leczenie zachowawcze i endodoncja
Protetyka i implantologia
Stomatologia estetyczna
Ortodoncja
Periodontologia
Higiena i zdrowie jamy ustnej

Zaburzenia smaku jako efekt problemów stomatologicznych

Publikacja:
Zaburzenia smaku jako efekt problemów stomatologicznych

Zaburzenia smaku jako efekt problemów stomatologicznych

Zaburzenia smaku, fachowo nazywane dysgeuzją, mogą przybierać różną, niekiedy mocno dokuczliwą dla pacjentów formę. Co ciekawe, niektóre z nich mogą mieć źródło w… problemach stomatologicznych.

Za odbiór wrażeń smakowych odpowiedzialne są kubki smakowe obecne w jamie ustnej na języku, podniebieniu, w krtani, górnej części przełyku oraz na wargach i wewnętrznej części policzków. W błonie śluzowej jamy ustnej człowieka występuje około 10 000 kubków smakowych, a każdy z nich jest unerwiony przez 200 rozgałęzień nerwowych połączonych z komórką receptorową. Impuls z komórek smakowych dociera do mózgu za pośrednictwem jednego z trzech nerwów czaszkowych.

Zaburzenia smaku – przyczyny

Już starożytni lekarze dostrzegali związek między zaburzeniami smaku a rozmaitymi chorobami układowymi. Dziś wiemy, że do zaburzeń smaku może doprowadzić cukrzyca, niedoczynność tarczycy, niewydolność nadnerczy, mukowiscydoza, niedobór witamin i składników mineralnych (witaminy A, B2, miedzi oraz cynku), choroby genetyczne, zaburzenia hormonalne, a nawet zwykłe infekcje wirusowe. Na nasze odczuwanie smaku duży wpływ mają również niektóre leki i używki (alkohol, nikotyna).

W rozważaniach na temat odczuć smakowych nie należy także pominąć istotnego czynnika, jakim jest wiek pacjenta. U osób starszych dochodzi do zaniku kubków smakowych, co w istotny sposób wpływa na próg odczuwania smaku.

Zaburzenia smaku – rodzaje

Najbardziej skrajnym zaburzeniem jest agnozja smakowa, która charakteryzuje się niemożnością odczuwania jakichkolwiek smaków. W przypadku tej każdy pokarm ma taki sam, nieokreślony posmak, którego pacjenci nie potrafią nawet opisać.

Do zaburzeń smakowych należy także phantogeuzja, polegająca na występowaniu halucynacji smakowych przy braku jakichkolwiek bodźców fizycznych. W tym zaburzeniu wrażenia smakowe pojawiają się spontanicznie i nie są powiązane ze spożywaniem określonych pokarmów. Najczęstszym odczuwanym smakiem fantomowym jest smak słony i metaliczny (rzadziej kwaśny, słodki lub pikantny). Nie do końca wiadomo, dlaczego tak się dzieje i jaka jest przyczyna smaków fantomowych – część naukowców uważa, że pojawiają się one w efekcie nieprawidłowej aktywności mózgu, część – że są wynikiem zaburzonej pracy receptorów nerwowych, umiejscowionych w kubkach smakowych.

Opisane wcześniej zaburzenia sytuują się niejako na przeciwstawnych biegunach – od kompletnego braku smaku po nadmiar wrażeń smakowych, które pojawiają się samorzutnie, bez udziału czynników fizycznych. Pozostałe zaburzenia można umieścić pomiędzy nimi. Są to:

– hipergeuzja – podwyższona wrażliwości smakowa, przesadne odczuwanie smaku – w tym zaburzeniu wszystkie smaki są odbierane zbyt mocno, np. potrawy wydają zbyt słodkie lub zbyt słone, mimo iż nie zostały nadmiernie doprawione,

– hipogeuzja – to inaczej obniżona zdolność rozpoznawania smaków, problemy z ich prawidłowym zdefiniowaniem,

– kakogeuzja – nieprzyjemne subiektywne odczuwanie bodźców smakowych, często występujące w chorobach psychicznych, chory odczuwa nieprzyjemnie zmieniony smak potraw i płynów, co często interpretuje urojeniowo, nieprzyjemny posmak w ustach utrzymuje się także między posiłkami i sprawia to, że pacjent jest przekonany, że otrzymał zatrute jedzenie.

Zaburzenia smaku a problemy stomatologiczne

Zaburzenia smaku często bardzo często towarzyszą kserostomii i stomatodynii. Schorzenia ślinianek zaburzają smak z powodu nieprawidłowej wilgotności kubka smakowego, dlatego osoby cierpiące na nadmierną suchość w jamie ustnej dość często cierpią na hipogeuzję.

Zaburzenia smaku mogą również wystąpić w przypadku zapalenia języka, zapalenia dziąseł bądź zapalenia błony śluzowej jamy ustnej wywołanego przez bakterie, wirusy lub grzyby. Innym czynnikiem zaburzającym odczuwanie smaku mogą być protezy (niekiedy też aparaty ortodontyczne) oraz nowotwory jamy ustnej. Zdarza się również, że do przejściowego zaburzenia smaku dochodzi w efekcie znieczulenia nerwu zębodołowego dolnego.

Podczas przygotowań do wyjazdu na urlop warto pamiętać o zębach. Nic tak nie popsuje nam wakacji, jak ból zęba w nieoczekiwanym momencie. Jednak każdy z nas może się przed tym zabezpieczyć – zapewnia lek. stom. Cezara Pokorska.

Oprac. AF

Fot. Engin_Akyurt, pixabay.com


POWIĄZANE ARTYKUŁY

ekstrakcja zeba
Pozytywny wpływ ekstrakcji ósemek na odczuwanie smaku Lekarz

Pacjenci, u których usunięto trzecie zęby trzonowe, doświadczają poprawy smaku po latach od wykonania ekstrakcji. Takie wnioski płyną z badania przeprowadzonego przez naukowców z Centrum Powonienia i Smaku Zakładu Otorynolaryngologii Uniwersytetu Pen...

mikrodoncja
Mikrodoncja i inne zaburzenia budowy anatomicznej zębów Pacjent

Zaburzenia budowy anatomicznej zębów zazwyczaj są spowodowane oddziaływaniem pewnych niekorzystnych czynników w okresie odontogenezy, czyli rozwoju zębów (zawiązków zębowych) w trakcie życia płodowego dziecka. Do czynników tych zalicza się np. mutacj...

zaburzenia TDM
Przemoc fizyczna i psychiczna w dzieciństwie a zaburzenia TMD Lekarz

Fizyczne i emocjonalne nadużycia, jakich pacjenci doświadczali w dzieciństwie, mogą powodować pogorszenie stanu psychicznego, a zarazem prowadzić do rozwoju zaburzeń skroniowo-żuchwowych. To wnioski płynące z artykułu badawczego, który został opublik...

ROZWIŃ WIĘCEJ
COVID-19 - Dentonet.pl
COVID: kserostomia, dysfunkcje smaku, zmiany w jamie ustnej Lekarz

Z pracy opublikowanej w sierpniu na łamach czasopisma naukowego „Journal of Dental Research”, dotyczącej objawów zakażeniem SARS-CoV-2 w jamie ustnej wynika, że u ponad 40% pacjentów z COVID-19 występowała suchość w ustach, ale częste były również ró...

sytuacja epidemiologiczna
"Mamy efekt popandemiczny wielu chorób zakaźnych" Lekarz

– Obecna sytuacja epidemiologiczna wielu chorób zakaźnych to efekt popandemiczny COVID-19 – twierdzi konsultant krajowa w dziedzinie epidemiologii prof. Iwona Paradowska-Stankiewicz. Specjalistka podczas wtorkowej konferencji „Choroby zakaźne 2023” ...

stomatologia13
Uniwersytet w Aarhus: czym jest efekt nocebo w stomatologii? Lekarz

Zjawisko, jakim jest nocebo jest realne i może powodować pogorszenie stanu zdrowia jamy ustnej oraz wywołać inne niepożądane skutki. Tak wynika z artykułu, który został opublikowany na stronie internetowej czasopisma naukowego „Journal of Oral Rehabi...

zaburzenia smaku
COVID-19: obniżone odczuwanie smaku a zaburzenia węchu Lekarz

Wielu pacjentów chorujących na COVID-19 zgłasza zaburzenia smaku i powonienia. Należą one do najczęstszych objawów choroby, przy czym zaburzenia smaku (takie jak np. ageuzja, hipogeuzja czy parageuzja) to najpowszechniej występująca manifestacja koro...

maseczka2
Zespół maska–usta: efekt uboczny pandemii COVID-19 Asysta

Skutkiem długotrwałego noszenia maski na twarzy może być tak zwany zespół maska–usta (ang. mask–mouth syndrome). W badaniu, którego wyniki zostały opublikowane 26 listopada w czasopiśmie naukowym „Clinical Epidemiology and Global Health”, oceniono, j...

shutterstock 131929337
Zaburzenia TMD powiązane z depresją i somatyzacją Lekarz

Autorzy artykułu opublikowanego w czasopiśmie „Journal of Prosthetic Dentistry” dowodzą, że u pacjentów z nieprawidłowościami w pracy stawu skroniowo-żuchwowego częściej występują zaburzenia psychiczne. W tym kontekście naukowcy skoncentrowali się pr...

Ekstrakcja zęba - Dentonet.pl
Ekstrakcja ósemek ma wpływ na odczuwanie smaku? Lekarz

Usunięcie ósemek pozytywnie wpływa na funkcjonowanie kubków smakowych – wynika z badań amerykańskich naukowców, których wyniki opublikowano w czasopiśmie "Chemical Sences" wydawanym przez Oxford Academic. Uczeni z University of Pennsylvania dowiedli...

COVID-19 - Dentonet.pl
Zaburzenia węchu i smaku w COVID-19 obecnie bardzo rzadkie Lekarz

Zaburzenie węchu i smaku u pacjentów chorych na COVID-19 obserwujemy obecnie bardzo rzadko. Ma to związek z brytyjskim wariantem koronawirusa – powiedział w rozmowie z PAP specjalista chorób zakaźnych prof. Miłosz Parczewski. Dodał, że u części pacje...