Zaburzenia odżywiania a zdrowie jamy ustnej – główne objawy

W brytyjskim portalu Dentistry.co.uk dwoje autorów – Nick Coller i Alison Dooley – przyjrzało się związkowi pomiędzy zaburzeniami odżywiania a zdrowiem jamy ustnej oraz temu, na jakiej podstawie lekarze stomatolodzy mogą pomóc w diagnozowaniu tego rodzaju zaburzeń.

Eating disorders to zaburzenia psychosomatyczne o wieloaspektowej etiologii, charakteryzujące się nieprawidłowymi wzorcami odżywiania. Są one skutkiem złożonego połączenia m.in. cech psychologicznych i osobowościowych, czynników środowiskowych (takich jak presja rówieśników lub rodziców), izolacji społecznej oraz różnic kulturowych.

Jakiego rodzaju eating disorders?

Chociaż istnieje kilka form zaburzeń odżywiania, dominują trzy główne typy: jadłowstręt psychiczny, bulimia psychiczna oraz zaburzenie z napadami objadania się.

• Anoreksja (anorexia nervosa) charakteryzuje się niechęcią do jedzenia prowadzącą do poważnej, niekiedy zagrażającej życiu utraty wagi.

• Bulimię (bulimia nervosa) cechują napady skrajnego przejadania się, po których następuje czasowe powstrzymywanie się od jedzenia, wywołane przez osobę chorą wymioty lub stosowanie środków przeczyszczających.

• Zaburzenie napadowego objadania się (binge-eating disorder) charakteryzuje się regularnym spożywaniem dużych ilości pokarmów w krótkim okresie czasu, często pomimo braku głodu oraz uczucia sytości.

Kto cierpi na tego typu zaburzenia?

The Priory Group, firma oferująca specjalistyczne leczenie w zakresie zdrowia psychicznego podaje, że w Wielkiej Brytanii z różnego rodzaju zaburzeniami odżywiania zmaga się od 1,25 do nawet 3,4 miliona osób. Chociaż przyjmuje się, że cierpią na nie przede wszystkim młode, ponadprzeciętnie sytuowane kobiety rasy białej, badania wskazują na to, że sytuacja jest bardziej złożona.

Jak wykazano, w nieproporcjonalnie dużym stopniu dotknięte są nimi grupy mniejszościowe, przede wszystkim LGBTQ+ oraz BAME (przedstawiciele mniejszości etnicznych – od ang. black, Asian and minority ethnic). Ponadto społeczności te rzadziej szukają profesjonalnej pomocy i leczenia ze względu na wcześniejsze negatywne doświadczenia. The Priory Group podaje również, że około 25% osób dotkniętych zaburzeniami odżywiania stanowią mężczyźni.

Objawy zaburzeń odżywiania w jamie ustnej

Zaburzenia odżywiania wpływają na działanie wszystkich układów organizmu (w największym stopniu układu krążenia, pokarmowego, neurologicznego i hormonalnego), a jama ustna może być jedynym miejscem manifestacji objawów. Ponadto objawy występujące w jamie ustnej nierzadko należą do pierwszych, jakie można rozpoznać u dotąd niezdiagnozowanych pacjentów.

Dlatego lekarze stomatolodzy mają do odegrania kluczową rolę w identyfikacji osób z zaburzeniami odżywiania, mogą też pomóc niezdiagnozowanym pacjentom uzyskać dostęp do dalszej diagnostyki i leczenia, a zarazem uniknąć poważniejszych powikłań.

W jamie ustnej widoczne mogą być następujące objawy zaburzenia odżywiania:

• erozja zębów z towarzyszącą ich nadwrażliwością,

• ograniczona produkcja śliny i sjaloza,

• próchnica zębów,

• zapalenie dziąseł i przyzębia.

Ze względu na wywoływane wymioty, erozja zębów jest powszechna u pacjentów z zaburzeniami odżywiania. Początkowo objawia się ona przebarwieniami szkliwa, stopniowo przechodząc w ubytki na różnych powierzchniach zębów – w przypadku tych zaburzeń przede wszystkim na powierzchni podniebiennej. Z tego względu erozji towarzyszy nadwrażliwość zębiny.

Z kolei kserostomia u pacjentów z eating disorders spowodowanymi samoistnymi wymiotami ma związek z przyjmowaniem środków przeczyszczających, leków moczopędnych i/lub hamujących. Kserostomię mogą też wywoływać leki przeciwdepresyjne przepisywane na zaburzenia odżywiania. Częstym schorzeniem dotykającym głównie osoby z bulimią jest sjaloza (sjaloadenoza) – schorzenie, które można zdefiniować jako nawracające, obustronne, bezobjawowe, niezapalne, nienowotworowe powiększenie ślinianek, które nie wpływa jednak na funkcjonowanie tego gruczołu.

Prowadzone badania wykazały, że pacjenci z zaburzeniami odżywiania są bardziej narażeni na powstawanie niektórych rodzajów zmian próchnicowych. Częstym problemem u osób z tej grupy są również choroby dziąseł i przyzębia – stan ten ma zwykle związek z nie dość dobrą higieną jamy ustnej. U tych pacjentów powszechny jest też niedobór witamin i mikroelementów, co może dodatkowo przyczyniać się do rozwoju chorób przyzębia.

Jakie produkty warto jeść, aby mieć zdrowe zęby? Wyjaśnia psychodietetyk Anna Schroeder z Poradni Nutri Centrum w Łodzi.

T.H.

źródło: https://dentistry.co.uk/2022/02/27/eating-disorders-and-the-oral-cavity/