Kanały zębowe – co trzeba o nich wiedzieć? Poradnik dla pacjentów
Kanały zębowe – co trzeba o nich wiedzieć? Poradnik dla pacjentów
Spis treści
Podczas leczenia kanałowego, szczególnie w fazie poszerzania i dezynfekowania kanałów, stomatolog napotyka na wiele przeszkód i utrudnień. Jedną z nich jest złożona anatomia kanałów zębowych.
Wielu pacjentów wyobraża sobie kanały zębowe jako wąską, wypełnioną miazgą przestrzeń, która przebiega wzdłuż całego korzenia i znajduje ujście w otworze wierzchołkowym. W rzeczywistości każdy ząb posiada własny, rozbudowany system kanałów, niekiedy o bardzo skomplikowanym i nietypowym przebiegu.
Kanały zębowe – rodzaje
Na system kanałowy składa się kilka rodzajów kanałów.
• Kanały zębowe główne (w zależności od rodzaju zęba – jeden lub kilka).
Kanał główny odchodzi od dna komory zęba i kończy się otworem wierzchołkowym, który może być umiejscowiony na samym koniuszku korzenia zęba lub nieco z boku. Taki kanał może mieć przebieg prosty lub zakrzywiony, może również u różnych osób posiadać różną szerokość.
• Kanały zębowe dodatkowe
Również mają swój początek w komorze zęba, jednak kończą się w ozębnej w różnych częściach korzenia. Przypomnijmy w tym miejscu, że ozębną nazywamy cienką warstwę tkanki, która utrzymuje ząb w zębodole. Ozębna pośredniczy w odczuwaniu dotyku, ucisku i bólu, odżywia ząb, amortyzuje działanie sił mechanicznych podczas żucia oraz wytwarza cement korzeniowy.
• Kanały zębowe boczne
Stanowią odgałęzienia kanału głównego i tworzą w wierzchołkowej części korzenia zęba tzw. deltę korzeniową (wizualnie przypominającą ujście wielkiej rzeki). Ich przebieg jest trudny do przewidzenia, a na dodatek trudno je dostrzec gołym okiem – np. mogą odchodzić od kanału głównego w różnych miejscach jego długości, następnie przebiegać przez zębinę i kończyć się w ozębnej.
• Pseudokanały
To inaczej odgałęzienia, które po pewnym odcinku samodzielnego przebiegu łączą się ponownie z kanałem głównym lub kończą się ślepo w zębinie.
W systemie korzeniowym zęba występują również anastomozy – poprzeczne połączenia pomiędzy poszczególnymi kanałami.
Jak dobrze wyczyścić system kanałowy?
Kanały dodatkowe, kanały boczne oraz anastomozy stanowią swego rodzaju drzwi dla mikroorganizmów. Nam rozmiary tych struktur wydają się mikroskopijne (ich średnica jest niejednokrotnie cieńsza od średnicy włosa), jednak dla bakterii stanowią olbrzymie, przestronne i zaciszne miejsce, w którym mogą się bez przeszkód osiedlać i namnażać.
Skomplikowany, nieregularny system kanałowy trudno jest oczyścić – po pierwsze dlatego, iż instrumenty nie docierają do wielu składowych systemu, po drugie – zakrzywione lub biegnące pod dziwnym kątem kanały oraz kanaliki zwiększają prawdopodobieństwo różnych powikłań, np. złamania narzędzia lub perforacji (przebicia) ściany kanału. Po trzecie – bez dokładnych badań diagnostycznych trudno dostrzec wszystkie szczegóły delty korzeniowej.
Tymczasem sukces leczenia endodontycznego jest ściśle uzależniony od dokładnego oczyszczenia i zdezynfekowania wszystkich elementów systemu kanałowego. To dlatego standardem we współczesnej endodoncji jest szczegółowa diagnostyka radiologiczna oraz leczenie zęba w dużym powiększeniu (tzn. pod lupą lub pod mikroskopem).
Niestety, nawet dzisiaj zdarzają się sytuacje, w których – mimo należytej staranności endodonty – ze względu na warunki anatomiczne zęba nie uda się zakończyć leczenia pełnym sukcesem.
Przebieg leczenia kanałowego u dzieci zależy przede wszystkim od woli współpracy młodego pacjenta. O szczegółach opowie lekarz dentysta Dorota Grodecka z Łodzi.
AF
Fot. Archiwum
POWIĄZANE ARTYKUŁY
Cyfrowe rozwiązania i innowacje medyczne wspierające walkę z koronawirusem, w realiach przeciążonej służby zdrowia, niemal z dnia na dzień weszły do powszechnego zastosowania. Przykładem są choćby e-recepty czy telemedycyna, bez których działanie sys...
Unity stomatologiczne zasilane wodą są źródłem aerozolu wodno-powietrznego, który może być rezerwuarem różnych mikroorganizmów, również chorobotwórczych. W celu przeciwdziałania powstawaniu zakażeń powinno uwzględniać się jakość wody i wymagania w za...
Szczotkowanie zębów to czynność tak rutynowa, że zwykle nawet się nad nią nie zastanawiamy. Dobór odpowiedniej szczoteczki jest niezwykle istotny dla zdrowia naszych zębów. Na rynku dostępnych jest co najmniej kilka rodzajów szczoteczek, jednak jak w...
Mimo publikowanych przez różne organizacje, instytucje i konsultantów krajowych wytycznych dotyczących higieny w gabinecie stomatologicznym w dobie pandemii koronawirusa, kwestia ta nadal budzi wiele wątpliwości. Jak zatem po powrocie do pracy chroni...
Szyny termoformowalne Urządzenia do wytwarzania szyn są aktualnie mocnym punktem wyposażenia nowoczesnego gabinetu stomatologicznego. Możliwość przeszkolenia personelu oraz uczestnictwa w szkoleniach merytorycznych czy praktycznych, jest dziś jedną z...
Nieświeży oddech – zwany fachowo halitozą – to krępująca dolegliwość, która może mieć wpływ na życie zawodowe i prywatne. Według statystyk, z problemem tym boryka się okresowo nawet 80% osób na całym świecie. Przyczyny nieświeżego oddechu mogą być ro...
Świadomość Polaków odnośnie zdrowia jamy ustnej wciąż pozostawia wiele do życzenia – myjemy zęby niedokładnie i za rzadko, dentystę odwiedzamy dopiero wtedy, gdy coś zaczyna nas boleć, nie dbamy też o jakość spożywanych posiłków. Tymczasem wystarczy ...
Od 8 stycznia 2021 r. wszystkie skierowania będą wystawiane w postaci elektronicznej. Według ustawodawcy, wdrożenie tego rozwiązania niesie szereg korzyści dla pacjentów i lekarzy. Jest to m.in. oszczędność czasu i zmniejszenie biurokracji. E-skier...
Żujemy ją z kilku powodów - chcemy odświeżyć oddech, poczuć przyjemny smak, oczyścić zęby po posiłku. Tymczasem guma bez cukru jest przede wszystkim jedną z metod przeciwdziałania próchnicy, którą zalecają eksperci. Rekomenduje ją Polskie Towarzystwo...
Już tylko do najbliższej niedzieli 9 stycznia można uzyskać dostęp do wykładu "Niezawodna diagnostyka ubytków próchnicowych u dzieci i dorosłych – przegląd wszystkich obecnie stosowanych metod" autorstwa dr. n. med. Macieja Mikołajczyka w wyjątkowej ...
Szczoteczki elektryczne były pierwotnie zaprojektowane i produkowane dla osób częściowo sparaliżowanych lub o ograniczonej sprawności manualnej. Pierwsze modele powstały już pod koniec lat dwudziestych ubiegłego wieku. Wygoda stosowania i dalece bard...
