Jedzenie lodów zmniejsza skutki radio- i chemioterapii w jamie ustnej

Grupa studentów z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego otrzymała w tym roku Ig Nobla – nagrodę przyznawaną przez magazyn „Annals of Improbable Research”. Ich badania dowiodły, że podawanie pacjentom onkologicznym lodów zmniejsza występowanie skutków ubocznych terapii w obrębie jamy ustnej.

Ig Noble to humorystyczne odpowiedniki Nagród Nobla, przyznawane za osobliwe prace naukowe, które „najpierw śmieszą, a potem skłaniają do myślenia” i za odkrycia, które „nie mogą lub nie powinny być powtarzane”. Przyznano je po raz 32. w nocy z czwartku na piątek polskiego czasu. Wydarzenie zorganizował magazyn „Annals of Improbable Research”.

Ig Nobla w dziedzinie medycyny dostali w tym roku Marcin Jasiński, Martyna Maciejewska, Anna Brodziak, Michał Górka, Kamila Skwierawska, prof. Wiesław Jędrzejczak, Agnieszka Tomaszewska, Grzegorz Basak oraz Emilian Snarski z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Jak wykazali, pacjenci onkologiczni poddawani radio- i chemioterapii wykazywali mniej szkodliwych skutków ubocznych, jeśli podawano im lody. Chodzi o zapalenie błony śluzowej jamy ustnej (oral mucositis). Agresywne leczenie prowadzi do zniszczenia komórek nabłonkowych wyściełających przewód pokarmowy, a to wystawia uszkodzone tkanki na niebezpieczeństwo infekcji. W jamie ustnej, na dziąsłach i/lub języku powstają owrzodzenia, zwiększa się wydzielanie śliny i mogą występować trudności z połykaniem. W skrajnych przypadkach – zwłaszcza w połączeniu z nudnościami i wymiotami powszechnymi przy chemioterapii i radioterapii – jedzenie jest prawie niemożliwe. Opracowanie polskich badaczy ukazało w listopadzie 2021 r. w „Scientific Reports”.

– Pomysł przeprowadzenia tych badań wyszedł od studentów medycyny. Moja zasługa jest taka, że ja nie utrąciłem tego pomysłu – wyjaśnił w rozmowie z PAP były wieloletni kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych, Hematologii i Onkologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego prof. Wiesław W. Jędrzejczak. To właśnie studenci tej kliniki wykonali badania nagrodzone Ig Noblem. Obecnie szefem Kliniki jest prof. Grzegorz W. Basak, jeden ze współautorów badania.

Jak tłumaczy prof. Jędrzejczak, chodziło o to, by pomóc pacjentom otrzymujących lek o nazwie melfalan, podawany przed przeszczepieniem szpiku kostnego. Farmaceutyk ten hamuje namnażanie się komórek i jest stosowany w onkologii, ale powoduje liczne skutki uboczne, takie jak stany zapalne i owrzodzenie błon śluzowych, m.in. jamy ustnej. Po podaniu tego leku często występuje bardzo ciężkie owrzodzenie jamy ustnej. – Aby zmniejszyć nasilenie owrzodzenie jamy ustnej w trakcie przyjmowania melfalanu podawano pacjentom zwykłą kostkę lodu. Moi młodzi współpracownicy wpadli zatem na pomysł, żeby to zrobić bardziej przyjemnie i zamiast kostki lodu lepiej byłoby lizać lody – opowiada prof. Jędrzejczak.

Zaznacza, że badanie było randomizowane, a zatem zgodne z regułami badań naukowych. Polegało to na tym, że jedni pacjenci jedli lody, a inni otrzymywali jedynie kostki lodu. – I okazało się, że podawanie lodów smakowych również pomaga – zmniejsza toksyczność chemioterapii w jamie ustnej i łagodzi jej owrzodzenie – dodaje.

Na pytanie, czy wyniki tego badania potwierdziły się w praktyce medycznej, specjalista podkreślił, że jak najbardziej. Eksperyment nie był kosztowny. – Badania zasponsorowała restauracja szpitala WUM, udostępniając nieodpłatnie lody. Nie były zatem kosztowne, a są praktyczne i użyteczne – podkreślił prof. Wiesław Jędrzejczak.

Lekarz dentysta ma doskonałe warunki do dokładnego obejrzenia pacjenta pod kątem zmian nowotworowych. Przy czym nie należy ograniczać się jedynie do kontroli jamy ustnej pacjenta, o czym w kontekście lekarzy dentystów mówi się najczęściej. – Większość nowotworów skóry znajduje się na głowie i szyi. Mało który dermatolog może tak dobrze przyjrzeć się twarzy spokojnego pacjenta, w doskonałym świetle. Takie warunki mają tylko stomatolodzy – mówi w rozmowie z Dentonetem dr n. med. Bartłomiej Kwiek, dermatolog.

Źródło: https://naukawpolsce.pl/