Ewolucja materiałów bioaktywnych – ich zastosowanie od endodoncji po protetykę

W ostatnich latach, dzięki postępowi technologii, obserwujemy burzliwy rozwój materiałów stomatologicznych w kierunku bioaktywności. Przyczynia się to do znacznej poprawy ich właściwości zarówno fizycznych, jak i chemicznych, co umożliwia ich stosowanie w różnych sytuacjach klinicznych. Jednak wciąż większość z materiałów, których używamy w codziennej praktyce, to materiały pasywne, jedynie uzupełniające brakujące fragmenty zęba.

W stomatologii zachowawczej poszukiwano materiału do rekonstrukcji, który spełniałby wymagania stawiane materiałom bioaktywnym, czyli wywierał terapeutyczny efekt i powodował odpowiedź ze strony tkanek, był materiałem aktywnym, a nie pasywnym w środowisku jamy ustnej. Materiał bioaktywny powinien dostarczać jony do tkanek zęba i stymulować mineralizację poprzez zamianę fosforanu wapnia w apatyt. Proces ten zapobiega powstawaniu mikroprzecieku, który doprowadza do utraty wypełnień. Rekonstrukcja zębów z użyciem materiałów bioaktywnych – za przełom w stomatologii zachowawczej można uznać pojawienie się zupełnie nowej grupy materiałów bioaktywnych – materiałów wypełnieniowych, których przykładem mogą być materiały Activa BioActive (Pulpdent USA) czy Predicta Bioactive (Parkell USA).

W endodoncji przez wiele lat królowały preparaty na bazie żywic, potem na rynek wkroczyły dość powszechnie preparaty MTA. W ostatnim czasie pojawiło się coraz więcej nowych preparatów w formie bioceramicznych i jednocześnie bioaktywnych uszczelniaczy. Przykładem takich materiałów mogą być chociażby: NeoMta2 (Avalon Biomed), NeoSealerFlo (Avalon Biomed), TotalFill BC Sealer (FKG), BioRoot RCS (Septodont), CeraSeal (Meta Biomed), Ewolucja materiałów bioaktywnych – ich zastosowanie od endodoncji po protetykę lek. stom. Łukasz Balcerzak, lek. dent. Marta Smolińska Well-Root SC (Vericom), Bio-C Sealer (Angelus) czy AH Plus Bioceramic Sealer (DentSply Sirona), zatem jest w czym wybierać.

Preparaty w formie gotowych sealerów są gotowymi pastami do bezpośredniego użycia – nie wymagają wcześniejszego mieszania. Twardnieją pod wpływem wilgoci w kanale lub w ubytku zęba. Materiały te nie resorbują się w przeciwieństwie do typowych materiałów na bazie wodorotlenku wapnia, do tej pory szeroko stosowanych, a ich działanie alkalizujące utrzymuje się przez dłuższy czas. W kontakcie z płynem fizjologicznym, a także z krwią, w których są jony fosforanowe, wytwarza się hydroksyapatyt, co dodatkowo uszczelnia wypełnienie kanału. Zastosowanie takich materiałów jako uszczelniacza w kanale korzeniowym prowadzi do zamknięcia oraz uszczelnienia kanału, otworu wierzchołkowego i ewentualnych kanałów bocznych. Działanie alkalizujące tych materiałów, czyli środowisko zasadowe, jakie one wytwarzają, jest silnie bakteriobójcze, co prowadzi do leczenia zmian okołowierzchołkowych, czyli toczącego się stanu zapalnego wokół korzeni zębów.

W przypadku założenia materiałów bioaktywnych do głębokiego ubytku indukują one remineralizację zębiny lub też wytwarzanie mostu zębinowego. Niektóre z nich, takie jak Neoputty (Avalon Biomed) czy Theracal LC (Bisco), można także aplikować bezpośrednio na odsłoniętą miazgę.

Fot. 1-2. NeoSealer

Linia materiałów bioaktywnych Avalon Biomed, oprócz gotowego sealera NeosealerFlo, który szerzej zostanie opisany w dalszej części artykułu, ma ciekawą formę plastycznego, gotowego do użycia kitu pod nazwą NeoPutty. Jest on fabrycznie premiksowany, przeznaczony do naprawy perforacji, apeksyfikacji oraz procedur mikrochirurgii endodontycznej, a także do niezbędnej terapii żywej miazgi, sprzyjającym tworzeniu hydroksyapatytu w celu indukcji procesów jej gojenia.

Najbardziej uniwersalną formą jest NeoMTA2 (Avalon Biomed) w formie proszku i płynu do zarabiania ręcznego. Jest to cały czas ten sam materiał, który sami możemy zarobić do konsystencji plastycznej plasteliny lub półpłynnego uszczelniacza/ sealera. Lekarz zatem decyduje, jaką formę przyjmie przygotowywany preparat w zależności od wykonywanego zabiegu. Twardsza konsystencja przeznaczona jest do naprawy perforacji, wstecznego wypełniania korzenia, leczenia apeksyfikacji korzeniowej, resorpcji zewnętrznych i innych zabiegów z dziedziny mikrochirurgii endodontycznej, a także do niezbędnej terapii miazgi (zranienia). Półpłynna konsystencja przeznaczona jest do wypełniania/ uszczelniania kanału korzeniowego i zastosowania go w technice wypełnienia na ciepło, jak i na zimno oraz leczenia resorpcji wewnętrznych.

Poniżej opiszemy przypadki kliniczne, które pokażą przekrój zastosowania materiałów bioaktywnych i biointegralnych na różnym etapie leczenia zęba 16, począwszy od zastosowania ich w endodoncji poprzez odbudowę rdzenia zęba, kończąc na cementowaniu korony. Drugi przypadek będzie dotyczył zastosowania uszczelniacza bioceramicznego i bioaktywnego NeosealerFlo. Prześledzimy efekt gojenia nie tylko zmian okołowierzchołkowych, ale także zmian zapalnych w zatoce szczękowej już po trzech miesiącach od wypełnienia kanału korzeniowego.

Opisy przypadków

Przypadek 1.

Nabeel Atassi DDS – Hart Dental, Barrington, IL (USA), Agnieszka Iwaszczyszyn DDS – Hart Dental, Barrington, IL (USA)

Pacjent, na co dzień mieszkający w USA, z powodu pandemii COVID-19 przez dłuższy okres nie był na wizytach kontrolnych u stomatologa, który prowadzi praktykę stomatologiczną w Polsce. Z powodu COVID-19 granice zostały zamknięte, społeczeństwo zostało odizolowane, wiele gabinetów stomatologicznych w początkowym okresie pandemii było zamkniętych. W tym czasie u pacjenta w okolicy zęba 16 rozwinęła się zmiana okołowierzchołkowa, która spowodowała zniszczenie blaszki kostnej od strony podniebiennej oraz w jej następstwie powstanie czynnej przetoki ropnej.

Pacjent skarżył się na obecność wygórowania w okolicy zęba, ale nie odczuwał dolegliwości bólowych, dlatego bagatelizował ten problem. Lekarz prowadzący ze względu na odległość i brak możliwości indywidualnego spotkania z pacjentem zdecydował o wprowadzeniu antybiotykoterapii w celu zatrzymania toczącego się procesu zapalnego. Antybiotyk wyciszył stan zapalny na jakiś czas, jednak po upływie trzech miesięcy problem powrócił.

Pacjent zgłosił się do gabinetu w miejscu zamieszkania (USA) w lutym 2021 r. na konsultację stomatologiczną. Wykonano zdjęcia RTG, które ukazały rozmiar zniszczenia tkanek okołowierzchołkowych. Zębem przyczynowym okazał się ząb 16 z głęboką próchnicą na powierzchni dystalnej.

W chwili zgłoszenia do gabinetu stomatologicznego stwierdzono obecność czynnej przetoki ropnej zlokalizowanej w okolicy korzenia podniebiennego zęba nr 16. Przystąpiono do leczenia kanałowego zęba przyczynowego. Usunięto stare wypełnienie, założono koferdam, opracowano wszystkie kanały zgodnie ze sztuką lekarską. Po pierwszej wizycie do kanałów korzeniowych zaaplikowano preparat wodorotlenku wapnia w paście Multical (Pulpdent). Preparat Multical 40% to nietwardniejący wodorotlenek wapnia do leczenia zmian okołowierzchołkowych w postaci gotowej kremowej pasty wprowadzanej do kanału. W odróżnieniu od innych preparatów tego typu dostępnych na rynku w Multicalu wodorotlenek wapnia jest zawieszony w hydroksycelulozie. Doskonale leczy on zmiany okołowierzchołkowe, jest także używany w leczeniu biologicznym miazgi. Jest dość łatwo usuwalny z kanału, daje wysoki kontrast na zdjęciu RTG. Może być aplikowany za pomocą igieł lentulo, na ćwieku papierowym/gutaperkowym lub cienką igłą endodontyczną. Dzięki swojej konsystencji wykazuje uniwersalność zastosowania w wielu przypadkach. Warto pamiętać, że to właśnie firma Pulpdent wprowadziła do użytku wodorotlenek wapnia w postaci gotowej pasty do stosowania w endodoncji w 1950 r. Pionierem w tej dziedzinie był dr Harold Berk – założyciel firmy Pulpdent z Bostonu. Literatura stomatologiczna szeroko opisuje efekty leczenia wodorotlenkiem wapnia. Najważniejsze z tych cech to:

• zabija bakterie dzięki pH 12,5 (Siqueira),

• NaOCl redukuje 62% bakterii; NaOCl z CaOH przez dwa tygodnie redukuje 93% bakterii (Orstavik),

• jeśli połączysz CaOH z CHX (chloroheksydyną), efekty utrzymują się dłużej (Orstravik),

• CaOHnie zmniejsza bólu pooperacyjnego (Walton),

• CaOHnależy stosować przez dwa tygodnie (Tamse),• CaOH może osłabiać zębinę, jeśli jest używany przez ponad 30 dni; przy stosowaniu przez ponad 30 dni można zaobserwować 50-proc. zmniejszenie wytrzymałości na pękanie (Andreasen).

Przebieg leczenia

Przebieg leczenia wyglądał następująco.

Styczeń 2021 r. – wizyta konsultacyjna, widoczna czynna przetoka ropna od korzenia podniebiennego zęba 16, przepisano antybiotyk Augmentin 875+125 mg na 7 dni w celu zmniejszenia obrzęku od strony podniebiennej.

Luty 2021 r. – rozpoczęcie leczenia endodontyczego przez lekarza endodontę Nabeel Atassi DDS. Wykonano zdjęcia RTG. Zastosowano znieczulenie 4-proc. Septocaine z epinefryną (Septodont). Usunięto stare wypełnienie i uzyskano dostęp do trzech kanałów: dwóch policzkowych MB i DB oraz jednego podniebiennego PA. Zastosowano odpowiednie narzędzia w celu udrożnienia i dokonano pomiaru ich długości endometrem: MB – 17,5 mm, DB – 17,5 mm, oraz PA – 18 mm. Kanały MB oraz PA opracowano do szerokości #35 0.4, natomiast DB – do #30 0.4. Przeprowadzono płukanie systemu korzeniowego, a do kanału zaaplikowano pastę wodorotlenkową Multical (Pulpdent) na dwa tygodnie. Ubytek zabezpieczono i zamknięto materiałem tymczasowym, dodatkowo założono koronę ochronną tymczasową.

Po dwóch tygodniach pacjent powrócił na dalszy ciąg leczenia. Przetoka i opuchlizna na podniebieniu całkowicie zniknęły. Pacjent nie zgłaszał żadnych dolegliwości bólowych. Podano znieczulenie 4% Septocaine (Septodont). Usunięto koronę tymczasową. Wypłukano wodorotlenek wapnia (Multical) z kanału korzeniowego. Kanały ponownie opracowano, przepłukano CHX, NaOCl, potwierdzono ich drożność, pomiary endometryczne potwierdzono radiologicznie, kanały osuszono i wypełniono ostatecznie gotową bioceramiczną i bioaktywną pastą Neosealer Flo (Avalon Biomed) wraz z ćwiekami gutaperkowymi. NeoSEALER Flo (Avalon Biomed USA) został zastosowany ze względu na korzystne właściwości płynięcia, cienką grubość filmu i jego kompatybilność z wybraną metodą wypełnienia kanałów na ciepło. To materiał o doskonałej biokompatybilności i właściwościach bioaktywnych, co wspomaga gojenie istniejącego zapalenia okołowierzchołkowego ozębnej. Ząb wstępnie odbudowano i założono koronę tymczasową, gdyż w bliskiej perspektywie miał zostać odbudowany protetycznie w gabinecie stomatologicznym w Polsce po ponownym otwarciu granic.

Po 6 miesiącach pacjent przyjechał do Polski, zgłosił się do lekarza prowadzącego, wykonano zdjęcia radiologiczne oraz CBCT.

Zdjęcia potwierdziły całkowite wygojenie się zmian okołowierzchołkowych. Rdzeń zęba 16 został wzmocniony wkładem z włókna szklanego Bioloren do kanału podniebiennego i policzkowego dalszego, wkłady zacementowano na cement bioaktywny Activa Bioactive Cement (Pulpdent).

Następnie ząb został oszlifowany i wykonano koronę ostateczną cyrkonową licowaną porcelaną. Ząb filarowy oczyszczono pumeksem, spłukano i suszono. Koronę przed cementowaniem oczyszczono preparatem Zir-Clean (Bisco), który usuwa wszelkie zanieczyszczenia, takie jak fosforany pochodzące ze śliny po przymiarkach korony. Następnie wnętrze korony zostało posmarowane primerem Z-Prime PLUS (Bisco) zwiększającym wiązanie między cyrkonem a cementem oraz zastosowano samotrawiący cement ostateczny Theracem Ca (Bisco). Theracem Ca to kompozytowy, samoadhezyjny, podwójnie utwardzalny cement nowej generacji. W swoim składzie jako jedyny cement zawiera bezpostaciową krzemionkę oraz cement portlandzki (MTA). Zawiera MDP, uwalnia wapń, widoczny na RTG, łatwy do usunięcia nadmiarów, jest jedynym cementem mającym zasadowe pH, nie zawiera fluoru, wykazuje bardzo silne wiązanie do cyrkonu (26,8 MPa). Samoadhezyjny cement żywiczny eliminuje potrzebę wielu etapów klinicznych (takich jak wytrawianie), które mogą prowadzić do nadwrażliwości pozabiegowej. Po zacementowaniu szybko zmienia pH z kwaśnego na zasadowe, co pozwala ograniczyć nadwrażliwość pozabiegową. Zawiera monomer MDP zwiększający adhezję nie tylko do cyrkonu ale także do innych materiałów bez stosowania dodatkowych primerów.

W opisywanym przypadku zastosowano całą gamę materiałów bioaktywnych. Począwszy od wodorotlenku wapnia Multical (Pulpdent), jako materiału tymczasowego w kanale, poprzez zastosowanie bioceramicznego i bioaktywnego ostatecznego sealera Neosealer Flo (Avalon Biomed), po odbudowę rdzenia zęba z wykorzystaniem bioaktynego cementu Activa Bioactive Cement (Pulpdent), kończąc na cementowaniu korony przy użyciu Theracem Ca (Bisco). Wielu różnych producentów – jeden kierunek rozwoju – bioaktywność i biointegralność materiałów – to w tym kierunku idzie dziś cała stomatologia w różnych jej dziedzinach. Ważne jest, aby w praktyce stomatologicznej posiadać sprawdzone materiały, które dają nam dobrą perspektywę leczenia i ich wszechstronność zastosowania w wielu dziedzinach stomatologii.

Przypadek 2.

Lek. stom. Marta Smolińska, B&S-DENT

Konin. 60-letnia pacjentka zgłosiła się do gabinetu stomatologicznego z dolegliwościami bólowymi występującymi od kilku dni w obrębie zębów przedtrzonowych oraz trzonowych lewej strony szczęki. Podczas wywiadu lekarskiego pacjentka wskazywała na pojawiający się ból, zwłaszcza podczas nagryzania, oraz dyskomfort przy ucisku tkanek jamy ustnej na wysokości wierzchołków korzeni górnych lewych przedtrzonowców szczęki. Przeprowadzono badanie zewnątrzustne, które wykazało niewielki obrzęk lewego policzka. W trakcie badania wewnątrzustnego pacjentki stwierdzono znaczną tkliwość zębów podczas testu opukiwania pionowego oraz poziomego górnych zębów przedtrzonowych.

Wykonano punktowe zdjęcie radiologiczne, które uwidoczniło przewlekły stan zapalny tkanek okołowierzchołkowych w obrębie zębów 24 oraz 25. Ząb 24 był leczony endodontycznie kilka lat temu. Przeprowadzono test wrażliwości miazgi na zimno zęba 25, który nie wykazał reakcji na bodziec termiczny, oraz wykonano test elektryczny za pomocą urządzenia Pulp Tester DIGITEST-3 (Parkell), podczas którego ząb nie zareagował. Stosując tester żywotności miazgi, możemy znacznie dokładniej zdiagnozować, który ząb jest przyczynowy, jeżeli badanie chlorkiem etylu oraz na reakcja na perkusję są niejednoznaczne.

Aby określić dokładną lokalizację, rozległość oraz stopień zaawansowania toczącego się stanu zapalnego tkanek okołowierzchołkowych wokół zębów przedtrzonowych lewej strony szczęki, wykonano badanie tomograficzne CBCT w celu określenia możliwości dalszego leczenia.

Przedstawiono pacjentce trzy możliwe plany leczenia:

• powtórne leczenie endodontyczne zęba 24 oraz pierwotne leczenie endodontyczne zęba 25; po zakończonym leczeniu wskazana dalsza obserwacja kliniczna oraz radiologiczna; po wygojeniu zmian okołwierzchołkowych zalecona odbudowa zębów na wkładach z włókna szklanego oraz wykonanie koron protetycznych,

• powtórne leczenie endodontyczne zęba 24 oraz pierwotne leczenie endodontyczne 25; w przypadku nawracających stanów zapalnych lub braku widocznej poprawy w gojeniu tkanek okołwierz – chołkowych na zdjęciu radiologicznym oraz tomograficznym wskazano na konieczność wykonania resekcji z jednoczasowym uzupełnieniem jamy kostnej materiałem kościotwórczym,

• ekstrakcja zębów 24 i 25 oraz wykonanie mostu protetycznego uzupełniającego braki zębowe w jamie ustnej po wygojeniu się wyrostka zębodołowego lub implantacja tego obszaru, wszystkie możliwości dalszego leczenia przedstawiono oraz omówiono szczegółowo z pacjentką.

Pacjentka zdecydowała się na plan nr 1 – podjęcie próby leczenia endodontycznego zębów w celu zachowania dotychczasowego stanu uzębienia jamy ustnej. Z racji występujących objawów ogólnych, takich jak: złe samopoczucie, widoczny obrzęk oraz podwyższona temperatura ciała, których początek pacjentka wiąże w sposób jednoznaczny z pojawieniem się dolegliwości bólowych w obrębie zębów, zdecydowano o wprowadzeniu kuracji antybiotykowej Dalacin C 300 (Pfizer), którą pacjentka kontynuowała przez kilka dni według zaleceń lekarza prowadzącego.

Procedura

Po podaniu znieczulania nasiękowego odizolowano zęby 24 oraz 25 za pomocą koferdamu od środowiska jamy ustnej w celu zachowania jałowości pola operacyjnego. Podano znieczulenie Citocartin 200 (Molteni Dental). Leczenie endodontyczne zębów przeprowadzono w powiększeniu 0.8-1.2x, używając do tego celu mikroskopu zabiegowego Altion. Dostęp do komory zębów wykonano wiertłem z nasypem diamentowym. Po wykonaniu punktu trepanacyjnego w zębie 25 opracowano komorę zęba oraz zlokalizowano przebieg kanału Miazga wewnątrz kanału była w stanie rozkładu. Kanał zęba opracowano pilnikami ręcznymi na długość roboczą wg pomiarów endometru (Morita Dentaport) do rozmiaru 15#0.2, a następnie poszerzono pilnikami maszyno – wymi do rozmiaru 25#0.6.

Aby osiągnąć jałowość wewnątrz kanału użyto do tego celu obfitej ilości podchlorynu sodu 5,25% oraz kwasu cytrynowego 40%, które aktywowano ultradźwiękami.

Powtórne leczenie endodontyczne zęba 24 rozpoczęto od oczyszczenia komory zęba z cementu, lokalizacji kanałów i usunięcia dawnego wypełnienia z kanału podniebiennego oraz policzkowego, używając do tego celu pilników maszynowych przeznaczonych do powtórnego leczenia endodontycznego.

Osiągnięto długość roboczą wg pomiaru endometru w kanałach za pomocą pilników ręcznych. Kanał podniebienny oraz policzkowy w zębie 24 po szerzono maszynowo do rozmiaru 25#0.6. Przeprowadzono obfite płukanie podchlorynem sodu 5,25% oraz kwasem cytrynowym 40% wraz z aktywacją ultradźwiękową. Następnie kanały w zębach 24 i 25 wypłukano solą fizjologiczną 0,9%. Wdrożono płukanie glukonianem chlorheksydyny 2,0%, którą pozostawiono w kanałach na okres tygodnia. Nadmiar płynu usunięto z komory pozostawiając preparat jedynie w kanałach korzeniowych. Założono sterylną taśmę teflonową. Zęby zamknięto materiałem kompozytowym.

Po tygodniu pacjentka zgłosiła się na kontynuację leczenia endodontycznego. Nie zgłaszała żadnych dolegliwości bólowych.

W osłonie z koferdamu oraz podczas pracy w powiększeniu przeprowadzono rewizje w kanałach, wdrożono obfite płukanie podchlorynem sodu 5,25% (po wcześniejszym przepłukaniu 0,9% solą fizjologiczną), kanały osuszono sączkami papierowymi i wprowadzono preparat na bazie wodorotlenku wapnia (Multi-Cal – Pulpdent), który pozostawiono w kanałach na 7 dni.

Po tygodniu od ostatniej wizyty w gabinecie stomatologicznym zęby pozostawały asymptomatyczne. Przystąpiono do ostatecznego etapu leczenia endodontycznego, zęby odizolowano koferdamem od środowiska jamy ustnej. Wykonano zdjęcie radiologiczne z narzędziami. Podczas pracy w powiększeniu przeprowadzono ostateczny protokół płukania do którego użyto podchlorynu sodu 5,25% oraz kwasu cytrynowego 40% wraz z aktywacją ultradźwiękową. Kanały osuszono endoaspiratorem oraz sączkami papierowymi.

Jako uszczelniacza do ostatecznego wypełnienia kanałów użyto uszczelniacza bioceramicznego NeoSealerFlo (Avalon Bimed). NeosealerFlo nie zawiera w swoim składzie żywic, jest całkowicie bioaktywny. Materiał zaaplikowano do kanału przy użyciu aplikatora Flex Flo Tips, umieszczając go na około 2-3 mm powyżej ustalonej długości roboczej. Następnie umieszczono ćwiek gutaperkowy główny oraz ćwieki gutaperkowe dodatkowe, wypełniając kanały korzeniowe metodą kondensacji bocznej gutaperki na zimno.

Wykonano kontrolne zdjęcie radiologiczne. Ujście kanałów zamknięto materiałem kompozytowym typu flow, a całą koronę zęba odbudowano materiałem bioaktywnym Predicta Core (Parkell) oraz dostosowano do warunków zgryzowych.

Po zakończonym leczeniu udzielono wskazań. Poinformowano pacjentkę o konieczności stawienia się w gabinecie stomatologicznym na wizycie kontrolnej za około 3-4 miesiące, podczas której zostanie wykonane pierwsze kontrolne zdjęcie radiologiczne.

Trzy miesiące od momentu zakończenia leczenia endodontycznego wykonano zdjęcie kontrolne, punktowe radiologiczne oraz CBCT okolicy zębów, które wykazało znaczne zmniejszenie zmiany okolowierzchołkowej. Na uwagę zasługuje również fakt, że zmniejszeniu uległ stan zapalny w zatoce szczękowej lewej, będący wcześniej konsekwencja toczącego się stanu zapalnego w obrębie korzeni zębów przedtrzonowych. Kolejne zdjęcie kontrolne planowane jest za trzy miesiące, a następnie odbudowa protetyczna.

Podsumowanie

Lekarz podczas leczenia kanałowego wielokrotnie staje w obliczu skomplikowanej anatomii kanałów, która wymaga delikatnych metod opracowania kanałów korzeniowych, dokładnego ich oczyszczenia, aby móc wypełnić cały system kanałowy szczelnie we wszystkich możliwych wymiarach. Czasami jednak stajemy w obliczu na tyle wymagającej anatomii, która wymaga od nas innego podejścia. Nie wszystkie przypadki mogą być leczone w ten sam sposób. W takich sytuacjach użycie uszczelniacza kanałowego o wysokiej płynności oraz cienkiej grubości warstwy, a dodatkowo mającego właściwości bioaktywne, może przyczynić się do sukcesu leczenia endodontycznego. Głównym celem leczenia endodontycznego jest leczenie zmian okołowierzchołkowych w zapaleniu przyzębia mające na celu długoterminowe przeżycie zęba i zachowanie jego funkcji. Obecność jakiejkolwiek formy połączenia między przestrzenią miazgi a więzadłem przyzębia i/lub jamą ustną doprowadzi ostatecznie do rozwoju lub nawrotu zmiany okołokorzeniowej, co uniemożliwi osiągnięcie zamierzonego celu.

W obu opisanych przypadkach całe leczenie endodontyczne zostało wykonane w oparciu o materiały bioceramiczne/bioaktywne NeoSealer Flo (Avalon Biomed). NeoSealer Flo (Avalon Biomed USA) zastosowano w tych przypadkach ze względu na korzystne właściwości płynięcia, cienką grubość filmu i jego kompatybilność z wybraną metodą wypełnienia kanałów na zimno oraz na ciepło. Należy jednak pamiętać, że materiał ten, aby zachował swoje właściwości płynące, powinien być przechowywany w temperaturze pokojowej, a nie w lodówce! W obu przypadkach gojenie tkanek okołowierzchołkowych przebiegało bezobjawowo i w dość krótkim czasie, co potwierdziły radiogramy.

lek. stom. Łukasz Balcerzak, lek. dent. Marta Smolińska

Twój Przegląd Stomatologiczny 5/2022