Pasta retrakcyjna – właściwości, zastosowanie

Pasta retrakcyjna to specjalistyczny preparat wykorzystywany przez lekarza dentystę podczas zabiegu retrakcji dziąseł, czyli odchylania ich brzegu w celu uzyskania dostępu do szczeliny dziąsłowej. Pasta retrakcyjna jest powoli aplikowana do szczeliny dziąsła, umożliwiając uzyskanie czystej, suchej okolicy, z której można np. pobrać wyciski.

Lekarze dentyści używają na co dzień wielu różnych środków leczniczych, materiałów i specjalistycznych substancji, które pozwalają im bezpiecznie i skutecznie wykonywać rozmaite procedury diagnostyczne oraz lecznicze. Jednym z takich środków jest pasta retrakcyjna, którą stosuje się podczas zabiegu retrakcji dziąseł. Czym dokładnie jest pasta retrakcyjna, jakie ma właściwości i zastosowanie? Podpowiadamy!

 Na czym polega retrakcja dziąseł?

Na początku warto dowiedzieć się, czym jest retrakcja dziąseł. Otóż jest to zabieg, który polega na odchyleniu brzegu dziąsła, tak aby uzyskać dostęp do szczeliny dziąsłowej. Choć w pierwszej chwili może wydawać się, że jest to niezwykle skomplikowana procedura, to tak naprawdę dla stomatologów jest to standardowe postępowanie, niezbędne np. podczas leczenia zachowawczego, ortodontycznego czy protetycznego.

Retrakcja dziąseł jest więc zabiegiem wykonywanym:

• u pacjentów z zaawansowanymi chorobami przyzębia, wymagającymi odsłonięcia obszaru poddziąsłowego w celu oczyszczenia i leczenia,

• u pacjentów przygotowywanych do leczenia protetycznego z użyciem koron oraz mostów protetycznych,

• przed leczeniem implantologicznym – w celu odsłonięcia tkanek dla precyzyjnego, prawidłowego osadzenia implantu,

• podczas pobierania wycisków niezbędnych np. do zaprojektowania uzupełnień protetycznych dla pacjenta,

• przed założeniem stałego aparatu ortodontycznego (niekiedy w tym celu niezbędne jest odsłonięcie większej części zęba – tak aby lepiej umocować elementy aparatu).

Jakie są materiały do retrakcji dziąseł?

Co do zasady wyróżnia się trzy metody retrakcji dziąseł, podczas których wykorzystywane są rozmaite materiały. I tak retrakcja mechaniczna polega na fizycznym przesunięciu tkanek dziąseł przy pomocy specjalnych nici retrakcyjnych. Pewnym ograniczeniem tej metody jest fakt, że zastosowanie nici pozwala co prawda dotrzeć do szczeliny dziąsłowej, ale jednocześnie nie zapewnia suchości tej okolicy (a jest to czynnik ważny dla prawidłowości przeprowadzenia wielu procedur stomatologicznych). Ograniczenia te znosi chemiczna retrakcja dziąseł z zastosowaniem środków, które obkurczają tkanki dziąsła, a jednocześnie gwarantują względną suchość szczeliny dziąsłowej. Połączeniem obu sposobów jest metoda mechaniczno-chemiczna retrakcji dziąseł, czyli zastosowanie nici retrakcyjnych nasączonych odpowiednim środkiem chemicznym.

Do czego służą nici retrakcyjne?

Jak już wspomniano, nici retrakcyjne przeznaczone są do wykonywania mechanicznej retrakcji dziąseł w przebiegu diagnostyki oraz leczenia zachowawczego, ortodontycznego, protetycznego czy implantologicznego.

Oczywiście na rynku dostępne są różne rodzaje nici retrakcyjnych i tak naprawdę od indywidualnych upodobań lekarza, a także danej sytuacji klinicznej zależy, na jaką nić zdecyduje się stomatolog. Nici retrakcyjne różną się m.in. grubością, rozmiarem, mogą być skręcane lub plecione, wykonane np. z poliamidu albo poliestru, nienasączane albo impregnowane chlorkiem glinu lub siarczanem glinu.

W jaki sposób działa pasta retrakcyjna?

Alternatywą dla wykonywanej przy użyciu nici mechanicznej retrakcji dziąseł jest retrakcja chemiczna, podczas której wykorzystana może zostać odpowiednia pasta retrakcyjna, zawierająca środki chemiczne, które z jednej strony obkurczają tkanki dziąsła, umożliwiając skuteczne, ale zarazem całkowicie atraumatyczne odsłonięcie brzegu dziąsła, a z drugiej – obkurczają naczynia krwionośne, co redukuje występujące podczas retrakcji krwawienie, zapewniając czystość i suchość okolicy zabiegu.

Pasta retrakcyjna najczęściej zawiera w składzie chlorek glinu lub tlenek glinu. Jest bezpieczna dla tkanek dziąsła, neutralna w smaku, po zakończeniu procedury można ją łatwo wypłukać.

Jakie są zastosowania pasty retrakcyjnej?

Pasta retrakcyjna – samodzielnie podczas retrakcji chemicznej lub w połączeniu z nicią retrakcyjną podczas retrakcji mechaniczno-chemicznej – znajduje zastosowanie w przebiegu retrakcji dziąsła między innymi:

• przy pobieraniu wycisków tradycyjnych oraz cyfrowych,

• przy opracowywaniu ubytków próchnicowych,

• przy przygotowywaniu tymczasowych modeli protetycznych,

• przy tymczasowym i stałym cementowaniu uzupełnień protetycznych.

Jakie są najlepsze sposoby aplikacji pasty retrakcyjnej?

Pastę retrakcyjną najczęściej aplikuje się przy pomocy specjalnych kaniuli albo znajdujących się na wyposażeniu gabinetów stomatologicznych tzw. pistoletów (np. do materiałów kompozycyjnych), na które nakłada się dołączone do opakowania pasty końcówki aplikacyjne dostosowane do kapsułek z pastą. Zarówno kaniule, jak i końcówki aplikacyjne są elastyczne, lekarz może łatwo umieszczać je w dowolnym miejscu w jamie ustnej pacjenta, a sama aplikacja nie jest bolesna i nie wywołuje dyskomfortu.

W porównaniu do zastosowania samych nici, pasta retrakcyjna zapewnia skuteczne otwarcie szczeliny dziąsłowej, gwarantując przy tym długotrwałą hemostazę oraz czystą, suchą okolicę zabiegową. Procedura retrakcji dziąseł jest dzięki temu szybsza (nawet o połowę), bardziej komfortowa dla pacjenta, o wiele niższe jest także ryzyko krwawienia po usunięciu pasty.