Zgryz w poszczególnych okresach rozwoju

Ruchy żuchwy umożliwia układ mięśniowo-stawowy, który ma zasadniczy wpływ na kształtowanie szczęk, łuków zębowych i zgryzu, a przez to na budowę twarzy. Prawidłowa budowa i czynność narządu żucia warunkują prawidłowy zgryz. Już w okresie płodowym występują okresowe zmiany we wzajemnym ułożeniu szczęk względem siebie.
 

Początkowo szczęka rośnie szybciej i wysuwa się ku przodowi, potem (około 3 miesiąca życia płodowego) następuje wysunięcie żuchwy, by znowu pod koniec ciąży szczęka zajęła pozycję doprzednią. U noworodka nie występują wyrostki zębodołowe, które tworzą się dopiero w okresie wyrzynania zębów (z torebki otaczającej zawiązek zęba), lecz są to szerokie i płaskie wały dziąsłowe. W szczęce szeroki wał usytuowany jest na całej długości, a w żuchwie – w odcinkach bocznych, podczas gdy w przednim ma on przekrój trójkąta.
 

Żuchwa ustawiona jest dotylnie w stosunku do szczęki, tworząc fizjologiczne tyłożuchwie. Oba wały dziąsłowe mają kształt półkola, w odcinku przednim występuje szpara pionowa. W pierwszym półroczu życia pod wpływem funkcji ssania, żuchwa rośnie ku przodowi, stwarzając odpowiednie warunki do prawidłowego kontaktu wyrzynających się zębów siecznych.
 

Około 6-miesiąca życia pojawiają się siekacze mleczne przyśrodkowe dolne, potem górne i siekacze boczne w tej samej kolejności. W tym okresie występuje głębokie zachodzenie siekaczy górnych na dolne tzw. nadzgryz fizjologiczny, gdyż cały ciężar zgryzu opiera się na zębach przednich.
 

W odcinkach bocznych nie ma jeszcze zębów. Następnie pojawiają się zęby boczne w określonym czasie i porządku, by w wieku około 30 miesięcy ząbkowanie zostało uzupełnione. Dziecko ma 20 zębów: po 10 w szczęce i w żuchwie. Po wyrżnięciu wszystkich zębów mlecznych następuje kilkumiesięczny okres tzw. wypełnienia, to znaczy dążenia nowopojawiających się zębów do kontaktu z odpowiednimi zębami w łuku przeciwległym.
 

inf. własne