Zdrowy ząb do leczenia kanałowego?

Niekiedy ząb wymaga leczenia kanałowego, mimo iż nie doszło do zapalenia miazgi. Często pacjenci są kierowani do endodonty przez dentystów zajmujących cię chorobami przyzębia (periodontologów) lub protetyków planujących most protetyczny. Kolejnym wskazaniem do leczenia kanałowego bywa uraz lub obumarcie zęba wywołane przez różne czynniki.

1. Leczenie kanałowe po urazie zęba
Jeśli w wyniku urazu doszło do naruszenia komory zęba i odsłonięcia wypełniającej ją miazgi, leczenie kanałowe staje się koniecznością. Po przeleczeniu kanałów stomatolog odbudowuje złamany ząb za pomocą wkładu koronowo-korzeniowego (sztyftu) oraz korony protetycznej. Interwencja endodonty z reguły bywa też konieczna w przypadku zwichnięcia zęba, a także pęknięcia lub złamania korzeni zębowych.

2. Obumarcie zęba związane z wiekiem
Proces starzenia obejmuje również nasze zęby. Wraz z upływem lat komora zęba stopniowo się kurczy, zaś miazga ulega degeneracji (liczba komórek ulega zmniejszeniu, naczynia i nerwy powoli wapnieją). Zdarza się również, iż kanały korzeniowe z czasem stają się coraz węższe i osiągają etap obliteracji (czyli całkowitego zamknięcia).
Ten stan zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych miazgi często zmusza stomatologa do podjęcia leczenia kanałowego.

3. Obumarcie zęba na skutek działania innych bodźców zewnętrznych
Ząb należy również przeleczyć kanałowo, jeżeli doszło do jego obumarcia na skutek działania czynników chemicznych. Źródłem tego typu bodźców mogą być np. cementy podkładowe, jeszcze kilkanaście lat temu stosowane w stomatologii. W przypadku zębów z bardzo dużym wypełnieniem, w których miazga jest oddzielona od cementu stomatologicznego niewielką ilością zębiny, może nastąpić nieodwracalne obumarcie zęba, będące dla lekarza wskazaniem do leczenia kanałowego.
Natomiast do bodźców mechanicznych, które dają powikłanie w postaci zapalenia miazgi (a tym samym mogą się przyczynić do decyzji o rozpoczęciu leczeniu kanałowego), zaliczamy:
– różnego rodzaju parafunkcje zgryzowe, prowadzące do patologicznego starcia zębów,
– uraz zgryzowy spowodowany przez nieprawidłowe wypełnienie lub uzupełnienie protetyczne (koronę lub most),
– nieprawidłowo przeprowadzone leczenie ortodontyczne, w trakcie którego zęby są zbyt szybko przesuwane.

4. Leczenie kanałowe ze wskazań periodontologicznych, czyli zespół endo-perio
Jeśli dentysta stwierdzi zaawansowaną paradontozę, na domiar złego połączoną z obnażeniem korzeni zębowych i rozchwianiem zęba, może dojść do wniosku, że konieczne jest leczenie kanałowe. Nieleczone zapalenie przyzębia prowadzi do rozprzestrzeniania się procesu zapalnego i destrukcji tkanek otaczających ząb (w tym również kości szczęki). Może również się manifestować w postaci ostrego ropnia przyzębnego, a także zapalenia (a nawet martwicy) miazgi.
Współwystępowanie zapalenia miazgi oraz zapalenia przyzębia wymaga leczenia wielospecjalistycznego, w skład którego wchodzi leczenie kanałowe, kiretaż oraz szynowanie zębów (ząb zostaje unieruchomiony za pomocą szyny wykonanej z włókna szklanego).

5. Leczenie kanałowe ze wskazań protetycznych
Leczenie kanałowe całkowicie zdrowego zęba (a więc zęba, który nie wykazuje objawów zapalenia miazgi) jest przeprowadzane przez dentystę tylko i wyłącznie wtedy, gdy ma głębokie uzasadnienie protetyczne. Najczęściej stomatolog podejmuje decyzję o leczeniu endodontycznym w następujących przypadkach:
– ząb jest bardzo zniszczony (lub ma bardzo duże wypełnienie), co uniemożliwia osadzenie korony protetycznej lub zagraża jej szybkim odpadnięciem,
– zniszczony lub posiadający duże wypełnienie ząb został zakwalifikowany jako ząb filarowy w moście protetycznym,
– ząb został zakwalifikowany do okoronowania w celu wyrównania linii zgryzowej w następstwie jego wysunięcia.

We wszystkich tych przypadkach celem leczenia kanałowego nie jest likwidacja stanu zapalnego miazgi, lecz wzmocnienie zęba za pomocą wkładu koronowo-korzeniowego (tzw. sztyftu), na którym potem jest osadzana korona protetyczna.

B.Sz.