„Użycie laserów zmieniło wiele moich protokołów postępowania”

Z dr. Michałem Nawrockim M.Sc. – wykładowcą I Konferencji Dentonet Online – rozmawia Tomasz Hankiewicz.

Panie Doktorze, w których specjalnościach stomatologicznych lasery znajdują obecnie najszersze zastosowanie?

Dr Michał Nawrocki: Stomatologia jest niesłychanie szybko rozwijającą się dziedziną medycyny. Pojawiają się nowoczesne technologie, które rewolucjonizują i zmieniają nasze dotychczasowe protokoły postępowania i wpływają na całokształt leczenia.

W ostatnich latach coraz większym zainteresowaniem cieszą się różnego rodzaju lasery stomatologiczne, które – w zależności od długości fali – mają zastosowanie podczas różnorodnych procedur w codziennej praktyce dentystycznej. W zasadzie w każdej dziedzinie stomatologii laser może być użyty jako właściwe narzędzie do przeprowadzenia leczenia lub jako narzędzie wspomagające to leczenie. Lasery znajdują szerokie zastosowanie w leczeniu zachowawczym, pedodoncji, chirurgii, endodoncji, periodontologii, implantologii, ortodoncji, protetyce i innych.

Lasery Nd:YAG mają szerokie zastosowanie do zabiegów na tkankach miękkich, takich jak podcięcie wędzidełek, usuwanie naczyniaków, drobnych zmian, nacięcia ropnia i innych, w których wykorzystujemy waporyzację tkanki oraz dużą absorpcję tej długości fali elektromagnetycznej w melaninie i hemoglobinie. Laser ten ma również szerokie zastosowanie w tzw. głębokiej dezynfekcji w leczeniu endodontycznym oraz po usuwaniu zębów, kiedy chcemy uzyskać redukcję bakterii w kieszonce poekstrakcyjnej (dzięki transmisji światła w hydroksyapatycie i absorpcji w komórkach bakterii).

Laser Er:YAG z kolei ma najwyższą absorpcję w wodzie i dlatego możemy go używać zarówno do zabiegów na tkankach miękkich, jak również do ablacji tkanki twardej. W swojej praktyce bardzo często podczas zabiegów łączę te dwie długości fali, są one komplementarne i uzupełniają się podczas leczenia. Tak się dzieje np. podczas bezpłatowego wydłużania koron zębowych, gdzie w pierwszym etapie wykonuje się korektę girlandy dziąsłowej przy pomocy lasera Nd:YAG w sposób szybki i bezkrwawy, a następnie koryguje się wewnątrz kieszonki brzeg kostny przy pomocy lasera Er:YAG. Gojenie tkanki po takim zabiegu jest znacznie szybsze w porównaniu do metody tradycyjnej.

Czy w stomatologii są sytuacje kliniczne, w których lasery są nieodzowne, ponieważ nie ma alternatywy dla leczenia z ich użyciem?

– W stomatologii bardzo często można przeprowadzić leczenie przy pomocy różnych metod. Najważniejsze, żeby uzyskać w sposób możliwie minimalnie inwazyjny i przewidywalny zamierzony efekt terapeutyczny. Użycie laserów zmieniło wiele moich dotychczasowych protokołów postępowania. W niektórych przypadkach jest to urządzenie niezbędne do przeprowadzenia zabiegu, w innych wykorzystujemy laser jako urządzenie wspomagające, tak jak w przypadku fotobiomodulacji pozabiegowej. Biostymulacja jest wykonywana po każdym zabiegu chirurgicznym w celu uzyskania lepszego i szybszego gojenia, często pozbawionego obrzęków i dolegliwości bólowych.

Dla mnie osobiście laser jest absolutnie niezbędnym narzędziem podczas zabiegów implantacji natychmiastowej, kiedy bardzo często występuje przewlekły stan zapalny w tkankach otaczających. Dzięki połączeniu dwóch długości fal możemy przy pomocy lasera Er:YAG w pierwszym etapie usunąć selektywnie tkankę ziarninową, następnie wykonać powierzchniową ablację kości, a w kolejnym etapie, przed wprowadzeniem implantu, przeprowadza się laserem Nd:YAG głęboką dezynfekcję kości, a po implantacji fotobiomodulację. Wcześniejszy protokół postępowania wymagał odroczenia zabiegu o 2–3 miesiące, wpływało to na wydłużenie czasu leczenia oraz było niekorzystne ze względu na dyskomfort pacjenta oraz zaniki tkanki.

Czy mógłby Pan wskazać przykład jaskrawej różnicy w skuteczności leczenia z użyciem lasera w porównaniu z innymi metodami terapii?

– Lasery charakteryzują się innym mechanizmem opracowywania tkanki twardej. Dochodzi do tzw. ablacji – na powierzchni zęba lub kości tworzy się „mikrowybuch” na wskutek dostarczonej energii. Proces ten jest całkowicie bezpieczny, jałowy i pozbawiony efektu termicznego. W porównaniu do opracowania przy pomocy wiertła nie ma tutaj przegrzania tkanki, powierzchniowej martwicy oraz podrażnień miazgi.

Wspomniałem o wykorzystaniu laserów podczas zabiegów z zakresu implantacji natychmiastowych. Ma to szczególne znaczenie w strefie estetycznej, kiedy pacjentowi zależy na natychmiastowej odbudowie. Często bez użycia laserów zabiegi takie nie byłyby możliwe do przeprowadzenia.

Innym przykładem jest leczenie komplikacji wokół implantów. Są różne metody leczenia mucositis i peri-implantitis, żadna z nich w obecnej dobie nie jest uważana za najlepszą. Aczkolwiek jedynie poprzez użycie laserów jesteśmy w stanie, stosując odpowiednie parametry, wykonać prawidłową dekontaminację powierzchni implantu (jest to bezwzględny warunek powodzenia leczenia zapaleń okołowszczepowych) bez jej uszkadzania, co w określonych warunkach jest bardzo korzystne. Poza tym stosując lasery możemy efektywnie leczyć lżejsze postacie peri-implantitis metodą bezpłatową, co jest znacznie bardziej komfortowe dla pacjentów. Znamy bardzo wiele korzyści wynikających z zastosowania laserów podczas leczenia. Zabiegi takie są bardziej komfortowe dla pacjenta, często bez dolegliwości pozabiegowych, lekarz jest w stanie opracowywać tkankę selektywnie w sposób bezpieczny i uzyskując przewidywalny efekt.

Dziękuję za rozmowę!

Dr Michał Nawrocki M.Sc. jest wykładowcą Konferencji Dentonet Online, która zostanie przeprowadzona w dniach 25–28 czerwca. Wykład dr. Nawrockiego zatytułowany „Lasery Nd:YAG i Er:YAG w codziennej praktyce dentystycznej – ekstrawagancja czy ekstraklasa?” dostępny będzie ostatniego dnia konferencji – w niedzielę 28 czerwca. Zachęcamy do zapoznania się z programem konferencji oraz zakupu biletów!