Próchnica, próchnica, próchnica…
Próchnica, próchnica, próchnica…
Szkliwo jest najtwardszą i najbardziej zmineralizowaną tkanką organizmu. Jest tylko niewiele słabsze od diamentu. Składa się ono w 99% z hydroksyapatytu, związków wapnia i fosforanów.
Gdy bakterie kwasotwórcze spowodują obniżenie pH płytki do poziomu około 5,5 lub mniej, hydroksyapatyt zawarty w szkliwie ulega odwapnieniu i dochodzi do postępu procesu próchnicowego. Z drugiej strony, gdy pH ulega wzrostowi, wapń i fosforany zostają zatrzymane na powierzchni zęba. Powtarzające się ataki kwasu produkowanego przez bakterie prowadzą do utraty minerałów i w końcu powstaje zmiana próchnicowa.
Pierwszym objawem próchnicy szkliwa jest "plama próchnicowa". Na tym etapie zmianę można rozpoznać po jej biało-kredowym zabarwieniu, które nasila się w miarę jak postępuje niszczenie szkliwa, którego powierzchnia staje się coraz bardziej chropowata.
Z czasem pokarmy i środki barwiące nadają zmianie próchnicowej ciemniejsze zabarwienie. Wczesną próchnicę można zatrzymać, jeżeli usunie się płytkę bakteryjną i zmieni nawyki dietetyczne.
Jeżeli proces próchnicowy postępuje, dochodzi do objęcia zębiny. Zębina jest tkanką żywą, zmineralizowaną, której struktura jest nieco słabsza od szkliwa. Taki niewielki ubytek wystarczy dokładnie opracować i wypełnić materiałami odtwórczymi.
Pod wpływem dalej postępującego procesu próchnicowego zębina ulega zmiękczeniu. Ubytek staje się coraz większy.Ząb zaczyna reagować bólowo na różne bodźce, np. zimne powietrze, coś słodkiego, ciepły posiłek. Czyli nastąpiło zapalenie miazgi.
Na tym etapie należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza stomatologa, aby nie doszło do zapalenia miazgi nieodwracalnego i następowego leczenia kanałowego takiego zęba. Zębina reaguje na inwazję bakteryjną odkładaniem minerałów wewnątrz kanalików zębinowych.
Głębiej leżąca warstwa zmiany próchnicowej jest zdemineralizowana w niewielkim stopniu, zawiera nienaruszoną macierz organiczną ze zdrowymi włóknami kolagenowymi i kryształami apatytu związanymi z tymi włóknami.
Nie uszkodzony szkielet kolagenowy wewnętrznej warstwy zębiny ma potencjał, który umożliwia remineralizację. Remineralizacja nie jest natomiast możliwa w zewnętrznej warstwie zmiany próchnicowej.
Dalszy nieleczony postęp choroby doprowadzi do zniszczenia miazgi. Miazga obumiera, a toksyny bakteryjne przechodzą przez wierzchołek korzenia zęba i atakują kość zębodołu. Powstaje zapalenie tkanek okołowierzchołkowych.
Leczenie takich zmian jest już długotrwałe i z pewnością bardziej kosztowne, aniżeli leczenie próchnicy na wcześniejszych etapach.
inf.wł.
POWIĄZANE ARTYKUŁY
Z badania przeprowadzonego przez firmę Ordo we współpracy z Dental Wellness Trust wynika, że prawie jedna czwarta dzieci na Wyspach (24%) nie myje zębów, co skutkuje złym stanem zdrowia jamy ustnej wielu młodych Brytyjczyków. Przeciwdziałać temu ma s...
Naukowcy z Rochester Institute of Technology (RIT) oraz University of Rochester Medical Centre podjęli się zbadania różnorodnych czynników żywieniowych w okresie ciąży i niemowlęctwa (np. niedoboru żelaza w diecie), które mogą skutkować występowaniem...
Serwis Dentistry IQ przypomina, że leczenie chorób jamy ustnej to nie „medycyna drugiej kategorii”, a ignorowanie problemów stomatologicznych może mieć tragiczne konsekwencje. We wrześniu 2023 roku amerykańskie media szeroko komentowały śmierć byłego...
Próchnica butelkowa jest poważnym problemem, który może prowadzić do znacznych konsekwencji zdrowotnych u dziecka – i to nie tylko w obrębie jamy ustnej. Spowodowana nią przedwczesna utrata zębów mlecznych może zakłócać prawidłowy rozwój mowy, powodo...
Badania przeprowadzone przez naukowców z University of Queensland w Brisbane i University of Bristol w Wielkiej Brytanii dowiodły, że substancje zawarte w jagodach oraz żurawinie mogą pomagać w zapobieganiu próchnicy. Hamują one namnażanie bakterii w...
W ubiegłym roku u prawie 4 na 10 pełnoletnich Duńczyków zdiagnozowano próchnicę. Jak wskazują dane, jakimi dysponuje Duńska Izba Lekarzy Dentystów, w największym stopniu problem tym dotyczy osób z grupy wiekowej 30-39 lat. Przy 6-milionowej populac...
W obszernym międzynarodowym badaniu wykazano, że frekwencja próchnicy u 12-letnich Europejczyków jest bardzo zróżnicowana i zależy od wielu czynników, przede wszystkim społeczno-ekonomicznych. W badaniu oceniono stan zdrowia jamy ustnej prawie 500 00...
W badaniach, które przeprowadzono w sześciu państwach Europy, Azji i Ameryki Południowej, wykazano, że ekonomiczny wpływ próchnicy zębów jest największy w najuboższych grupach społecznych. Badanie dowiodło również, że koszty te można znacząco obniżyć...
Serwis internetowy The Dentist.co.uk opisał przypadek kilkulatki z Wielkiej Brytanii, która zmaga się z bardzo zaawansowaną próchnicą. Powodem niepodejmowania leczenia u dziecka jest problem z dostępem do lekarza stomatologa Narodowej Służby Zdrowia ...
Statystyki opublikowane w Wielkiej Brytanii wskazują na to, że po raz kolejny na „niedopuszczalnie wysokim poziomie” utrzymuje się liczba przeprowadzanych w szpitalach ekstrakcji zębów u dzieci i młodzieży. Główną przyczyną tych zabiegów, wykonywanyc...
Powtórne lakowanie zębów może – przy relatywnie niskich kosztach – znacząco zmniejszyć ryzyko próchnicy zębów w kolejnych latach. Z tego względu procedura ta mogłaby być w Stanach Zjednoczonych objęta refundacją przez ubezpieczycieli. Badanie na ten ...
