Overthinking, czyli jak pokonać paraliż analityczny

Wybór stroju do pracy, dania na obiad albo filmu, który chcesz obejrzeć przysparza Ci problemów? Analizujesz tego typu drobne sprawy przez długi czas, nie jesteś w stanie oderwać się od przesadnego o nich myślenia? To nic innego, jak overthinking, czyli paraliż analityczny, który może utrudniać pracę, wpływać na relacje i hamować rozwój osobisty.

Paraliż analityczny (overthinking) to zjawisko, które dotyka sporą grupę osób. Ci, którzy się z nim zmagają, nie mają łatwego życia. Ciągłe myślenie, potrzeba analizowania wszystkiego, roztrząsania spraw – to paraliżuje ich zdolność podejmowania decyzji, a także wprowadza niepokój, często przyprawia o ból głowy. Overthinking może utrudniać pracę, wpływać na relacje i hamować rozwój osobisty.

Overthinking – co to jest?

Analizowanie i zastanawianie się nad codziennymi czynnościami bezsprzecznie jest potrzebne, ale problem pojawia się wtedy, gdy nasze myśli przez długi czas zaprzątają drobne rzeczy, takie jak wybranie stroju, rodzaj zaparzanej herbaty czy wybór posiłku na obiad. Nie powinny zaprzątać głowy dłużej niż 10 minut.

Osoby dotknięte przez overthinking z dnia na dzień czują się coraz bardziej zmęczone i zestresowane. Problem pojawia się w momencie podjęcia decyzji, kiedy to sprawdzane są wszystkie dostępne źródła informacji, które mogą w tym pomóc. Osoby cierpiące na overthinking chcą podjąć jak najlepszą decyzję, ale niestety często uważają, że nie posiadają wystarczająco dużej wiedzy, by była ona słuszna. Analizy się przedłużają, pojawia się potrzeba zgromadzenia jak największej ilości danych, co paradoksalnie utrudnia, a nawet całkowicie blokuje podejmowanie decyzji.

Overthinking – skąd się bierze?

Overthinking może mieć swoje źródło w lęku. Myślimy wciąż o czymś, bo się panicznie boimy tego, co czeka nas w przyszłości. Kiedy takie myśli zaczną się pojawiać i przejmują dowodzenie nad naszym życiem, trzeba jak najszybciej skierować je na inne tory. Zamiast zastanawiać się, co może pójść źle, lepiej pomyśleć o tym, co może się udać, jakie mamy możliwości i szanse, co dobrego może wyniknąć z danej sytuacji. Ważne jest również to, jakimi ludźmi się otaczamy, jakie oglądamy filmy, jakie książki czytamy… Może się okazać, że tam jest źródło negatywnego nastawienia. Wtedy warto przerzucić się na taką rozrywkę, która inspiruje, nastraja pozytywnie, przywraca nadzieję.

Overthinking – jak sobie radzić z paraliżem analitycznym?

Osoby zmagające się z overthinking z czasem stają się coraz bardziej zmęczone, zestresowane, tracą radość życia i umiejętność podejmowania decyzji, bo żyją w ciągłym lęku, że dokonają złego wyboru. Na szczęście są sposoby, aby z tym walczyć.

• Ustal ramy i limity czasowe na podjęcie decyzji

Największym zagrożeniem dla osoby, która cierpi z powodu paraliżu analitycznego, jest pozwalanie myślom na swobodne błądzenie. A niekontrolowane myśli lubią się rozpędzać – wtedy trudno je zatrzymać i zaczynają zakłócać zdolność podjęcia decyzji. Dlatego pierwszym krokiem powinno być ustalenie granic czasowych na podjęcie decyzji, adekwatnych do rozmiaru problemu. Przestrzeganie tych limitów pomoże wypracować z czasem nawyk sprawniejszego dokonywania wyborów.

• Odpocznij od myślenia

Dobrym wyjściem jest pozwalanie sobie na odpoczynek od myśli. Kiedy zapętlimy się w analizach, dobrze jest odłożyć wszystko i wybrać się na krótki spacer, zdrzemnąć się, poczytać książkę – cokolwiek, byle nie myśleć o danej sprawie. Pomocne jest także regularne uprawianie sportów oraz posiadanie hobby.

• Skup się na teraźniejszości

Skup się na tym, co robisz teraz, a nie na tym, co było wcześniej lub będzie później. To pozwoli na skuteczniejsze wykonywanie obowiązków oraz zapobiegnie prokrastynacji, czyli ciągłym odkładaniu spraw na później. Jeśli skupienie się na teraźniejszości sprawia problemy, być może trzeba się zastanowić, na ile problem, który zaprząta myśli, ma wpływ na przyszłość. Bardzo często okazuje się, że tracimy czas na analizowanie sytuacji, które za miesiąc, kwartał albo rok nie będą już miały żadnego znaczenia.

Chwile zwątpienia, złości, strachu? Jak radzić sobie psychicznie w tej trudnej sytuacji? Odpowiada psycholog, autorka „Obrazków do myślenia” Anna Kędzierska. – Zaproście swoje ciało do pomocy. Wasza postawa wpływa na to, w jaki sposób odczuwacie złość czy strach – mówiła Anna Kędzierska podczas swojego wykładu w trakcie tegorocznego Asysdentu Online. „Cudny, kojący wykład”, „kobieta anioł” – te komentarze uczestniczek konferencji mówią wszystko.

Źródło: na podstawie artykułów autorstwa Moniki Kotlarek (psychologia-spoleczna.pl)