Czy wprowadzony podatek od słodkich napojów jest skuteczny?

Do tej pory już ponad 45 państw i regionów wprowadziło podatek od napojów dosładzanych cukrem. Czy są one skuteczne? Aby się o tym przekonać, naukowcy z Uniwersytetu Harvarda poddali metaanalizie dostępne prace naukowe na ten temat, a wyniki swoich badań ogłosili w artykule opublikowanym online w dniu 1 czerwca w „JAMA Network Open”.

Tam, gdzie napoje słodzone cukrem zostały opodatkowane, po wprowadzeniu podatku odnotowano średnio 18-procentowy spadek spożycia tych produktów.

Wyższe podatki spowodowały spadek spożycia

Wyniki badania jednoznacznie wskazują na to, że podatki od sprzedaży napojów słodzonych cukrem przekładają się na trwały spadek sprzedaży napojów słodzonych. Jak napisali autorzy badania z zespołu kierowanego przez dr. Joshuę Petimara z Harvard Medical School, uzyskana trwała zmiana zachowań konsumentów to wynik interwencji, która miała wpłynąć na dietę klientów.

Badania analizowane przez amerykańskich naukowców obejmowały podatki, które były zależne np. od objętości sprzedawanego napoju lub zawartości w nim cukru. Były one zróżnicowane zależnie do kraju, różne też u poszczególnych sprzedawców. Wyniki sprzedaży oparto na 35 szacunkach przedstawionych w 33 badaniach.

Wprowadzanie podatków od napojów słodzonych cukrem przekłada się zwykle na znacznie wyższe ceny, a 82% podatku ma przełożenie na cenę produktu. Chociaż podatki wiązały się z 15-procentowym spadkiem sprzedaży słodkich napojów, co zaskakujące, naukowcy nie znaleźli dowodów wskazujących na to, że konsumenci zastępowali napoje słodzone cukrem wodą lub innymi rodzajami napojów.

Uzyskane wyniki wskazują również na słaby związek pomiędzy nałożonymi podatkami a wskaźnikiem masy ciała (BMI), ale we wszystkich poddanych analizie badaniach oceniano wcześniej wprowadzone podatki od sprzedaży, a nie nowsze podatki akcyzowe. W porównaniu z podatkiem akcyzowym, podatki od sprzedaży przekładały się na mniejsze podwyżki cen, które nie są podawane w cenach w momencie zakupu. Podatki uwzględniane są na paragonie po zakupie i z tego powodu jest mniej prawdopodobne, że zniechęcą konsumentów.

Podatek a zdrowie konsumentów – to działa!

Naukowcy twierdzą, że jest zbyt wcześnie, aby ocenić zmiany wskaźnika masy ciała BMI po opodatkowaniu, biorąc pod uwagę wiele czynników, które przyczyniają się do metabolizmu i przyrostu masy ciała. Jednak ostatnie badania dowodzą, że wprowadzony w Meksyku podatek od napojów słodzonych cukrem wiązał się ze obniżeniem o 1,3% częstości występowania nadwagi lub otyłości u dorastających dziewcząt. Autorzy wyrazili przekonanie, że kolejne, przeprowadzone w przyszłości badania pozwolą zdobyć informacje na temat zależności między podatkami a BMI.

Na podstawie wykonanych analiz autorzy z Harvard Medical School doszli do konkluzji, że wprowadzanie podatków od napojów z dodatkiem cukru skutecznie ogranicza ich zakup, a zatem może poprawić dietę konsumentów i finalnie ich stan zdrowia.

– Napoje słodzone cukrem są kluczowym czynnikiem przyczyniającym się do trwającego od dziesięcioleci wzrostu liczby przypadków chorób przewlekłych związanych z dietą i wymagają odpowiednich działań ze strony polityków – podsumowali autorzy artykułu pt. „Ocena dowodów w sprawie podatków od napojów: konsekwencje dla zdrowia publicznego i równości w zdrowiu” (Evaluating the Evidence on Beverage Taxes: Implications for Public Health and Health Equity).

Czy podatek cukrowy pomoże w walce z próchnicą? – Nie jestem zwolennikiem podatków – mówi prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk, prezydent Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej.  Dodaje natomiast, że na pewno warto promować producentów żywności, którzy używają zdrowych substytutów.

T.H.

źródła: https://www.drbicuspid.com/index.aspx?sec=sup&sub=bai&pag=dis&ItemID=331611

https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2792849