Parafunkcje narządu żucia – dlaczego nie należy ich lekceważyć?
Parafunkcje narządu żucia – dlaczego nie należy ich lekceważyć?
Choć parafunkcje narządu żucia są diagnozowane u coraz większej liczby osób, większość pacjentów nie ma pojęcia, co znaczy ten termin i nie jest świadoma wagi problemu.
Parafuncje narządu żucia to inaczej nieprawidłowe, szkodliwe nawyki ruchowe, często wykonywane przez pacjentów bezwiednie, np. podczas snu lub po wpływem stresu. Stomatolodzy wyróżniają dwa typy parafunkcji: niezwarciowe, czyli odbywające się bez kontaktów górnych i dolnych zębów oraz zwarciowe, wykonywane z kontaktem zębów przeciwstawnych.
Do parafunkcji niezwarciowych zaliczamy: odruchowe nagryzanie błony śluzowej warg i policzków, mimowolne błądzenie językiem po zębach, obgryzanie ołówków, długopisów, paznokci, a także nawykowe żucie gumy. Parafunkcje niezwarciowe często występują również u osób noszących kolczyk w języku i mogą polegać na częstym przygryzaniu lub ssaniu ozdoby, stukaniu lub zahaczaniu kolczykiem o zęby. Do parafunkcji niezwarciowych zaliczamy też nawyki niektórych grup zawodowych, np. przytrzymywanie nici i igieł zębami przez krawców.
Natomiast parafunkcje zwarciowe mogą przybrać formę bezwiednego zaciskania, stukania i/lub zgrzytania zębami (bruksizm).
Jak wykazały badania, te pozornie nieszkodliwe przyzwyczajenia wpływają fatalnie na stan naszych zębów, a w dłuższej perspektywie czasowej zaburzają pracę mięśni twarzy i stawów skroniowo-żuchwowych.
Za najbardziej destrukcyjną parafunkcję narządu żucia uważany jest bruksizm. Jego konsekwencją może być okresowa nadwrażliwość zębów, patologiczne starcie zębów naturalnych, utrata estetyki uzębienia, uporczywe bóle głowy, stawów skroniowo-żuchwowych lub mięśni. Niestety, bruksizm często występuje wraz z innymi parafunkcjami, zwiększając ich szkodliwy wpływ na funkcjonowanie układu narządu żucia.
Pacjenci często nie mają pojęcia, że cierpią na bruksizm, gdyż patologia ta ujawnia się głównie w czasie snu, poza świadomością śniącego. Często pierwszą osobą, która diagnozuje tę przypadłość, bywa stomatolog, prawidłowo interpretujący objawy wskazujące na obecność parafunkcji. Symptomem bruksizmu mogą być np. tarczki wytarcia, czyli wyraźnie odgraniczone starcie szkliwa na brzegach siecznych i guzkach zębów występujące poza zakresem ruchów funkcjonalnych żuchwy; krwawe wybroczyny lub bliznowate zgrubienie błony śluzowej policzka na wysokości powierzchni żujących zębów bocznych, przerost mięśni żwaczy itp.
Parafunkcje niszczą nie tylko zęby. Wieloletnie szkodliwe nawyki ruchowe z czasem oddziałują na cały narząd żucia i stają się przyczyną jego dysfunkcji. Jak wiemy, narząd żucia człowieka jest wyjątkowo złożonym i dynamicznym układem, w skład którego wchodzą: stawy skroniowo-żuchwowe, mięśnie oraz zęby. Wszystkie te elementy ściśle ze sobą współpracują, wszystkie są ze sobą funkcjonalnie powiązane. Dlatego jeżeli zaczyna szwankować jeden element, po pewnym czasie zaburzeniu ulega cały układ.
Reasumując: parafunkcja uruchamia proces, który może trwać wiele lat i w pierwszym etapie nie powodować większych dolegliwości. Dzieje się tak dlatego, iż narząd żucia, na który składają się zęby, mięśnie twarzoczaszki oraz stawy, początkowo próbuje się zaadaptować do patologicznych warunków, jednak z czasem ten mechanizm kompensacji zawodzi, a problemy zaczynają narastać. W końcu parafunkcje doprowadzają do przeciążenia mięśni i stawów skroniowo-żuchwowych, a także nieprawidłowego ustawienia żuchwy. Dlatego nie lekceważmy parafunkcji (zwłaszcza zwarciowych) i pod opieką stomatologa odpowiednio wcześnie zacznijmy je leczyć.
B.Sz.
POWIĄZANE ARTYKUŁY
Założenie aparatu ortodontycznego to inwestycja nie tylko w estetykę uśmiechu, ale przede wszystkim w zdrowie jamy ustnej i zdrowie ogólne. Okres leczenia wymaga od pacjenta cierpliwości, systematyczności oraz odpowiedniej troski o codzienne nawyki. ...
Według opublikowanego niedawno raportu firmy badawczej Polaris Market Research sprzedaż bezcukrowej gumy do żucia ma rosnąć o około 6,9% rocznie i osiągnąć poziom 26,67 mld dolarów w 2032 roku. Firma Polaris Market Research opublikowała nowy raport ...
Aby skuteczniej niż do tej pory walczyć z problemem otyłości, Tony Blair – były premier Wielkiej Brytanii – wezwał rządzących do podwyższenia podatków, jakimi obłożona jest niskiej jakości, wysoko przetworzona żywność dostępna na Wyspach. Tony Blair ...
Objawy agresji czy przemocy w miejscu pracy to problem, który nie omija także gabinetów stomatologicznych. Dziesięć wskazówek, jak bezpiecznie i skutecznie reagować na agresywnych, wszczynających kłótnie oraz uciążliwych pacjentów przytacza portal st...
Zakres zainteresowań zawodowych personelu stomatologicznego w ostatnich latach wciąż się poszerza. Dziś udzielamy pacjentom porad nie tylko na temat zdrowia i prawidłowej higieny jamy ustnej, ale też dzielimy się zaleceniami dotyczącymi aktywności fi...
Afty to z pozoru niegroźne nadżerki błon śluzowych jamy ustnej, które jednak mogą stać się poważnym problemem – np. jeśli mają tendencję do nawracania. Afty nawracające mogą być nie tylko bolesne, ale także sygnalizować głębsze problemy zdrowotne. Ja...
– Ścieżka kształcenia podyplomowego lekarzy dentystów w Polsce jest obecnie tak zawiła, że absolwentowi, który kończy studia, czasami trudno jest to zrozumieć – mówi prof. Marzena Dominiak, prezydent Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego. – Jest na...
– Cieszę się, że mogliśmy zaproponować bardzo ciekawy program naukowy, zorganizować spotkania, szkolenia i panel dyskusyjny, podczas którego mogliśmy pokazać, co nas stomatologów boli w kwestiach kształcenia – mówi o VI Kongresie Stomatologii prof. M...
Przewodnictwo w działającej przy ministerstwie zdrowia Radzie ds. Rozwoju Stomatologii przejął przedstawiciel samorządu zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów, czyli wiceprezes NRL Paweł Barucha. Jak poinformował, priorytet Rady w najbliższym półrocz...
Zwichnięcie zęba to poważny uraz stomatologiczny, który – zbagatelizowany i nieleczony – może prowadzić do nieodwracalnych konsekwencji. Uszkodzenie struktur podtrzymujących ząb może skutkować jego utratą i koniecznością leczenia implantologicznego. ...
Regularna wymiana szczoteczki do zębów jest jednym z kluczowych elementów skutecznej profilaktyki stomatologicznej. Zużyte włókna nie tylko tracą swoje właściwości mechaniczne, ale również stają się siedliskiem patogenów mogących prowadzić do infekcj...
