Wyższe kary dla lekarzy za nieumyślne spowodowanie śmierci?

W najnowszym projekcie nowelizacji Kodeksu Karnego zaplanowano zaostrzenie odpowiedzialności karnej lekarzy za popełnienie przestępstwa nieumyślnego spowodowania śmierci – z kary wynoszącej od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności na karę od 6 miesięcy do 8 lat więzienia. Planom tym ostro sprzeciwia się NRL. – Nie do przyjęcia jest tego rodzaju surowa sankcja w stosunku do lekarza, który swój czyn popełnił często na skutek nadmiernego obciążenia pracą, dużej liczby pacjentów, złej organizacji opieki zdrowotnej lub braków kadrowych w placówkach ochrony zdrowia – argumentuje samorząd.

22 lutego do sejmu dość niespodziewanie wpłynął projekt zmian m.in. w Kodeksie Karnym. Jedną z proponowanych zmian jest zaostrzenie odpowiedzialności karnej lekarzy za popełnienie przestępstwa nieumyślnego spowodowania śmierci – z kary wynoszącej od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności na zagrożenie karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.

Projekt zaopiniowała właśnie Naczelna Rada Lekarska, która stanowczo się mu sprzeciwiła. – Samorząd lekarski stoi na stanowisku, że karą za błąd medyczny popełniony przez lekarza nieumyślnie co do zasady nie powinna być kara pozbawienia wolności. Nie do przyjęcia jest tego rodzaju surowa sankcja w stosunku do lekarza, który swój czyn popełnił często na skutek nadmiernego obciążenia pracą, dużej liczby pacjentów, złej organizacji opieki zdrowotnej, braków kadrowych w placówkach ochrony zdrowia czy wreszcie konieczności sprawowania nadzoru nad pracą lekarzy posiadających dyplomy uzyskane poza obszarem Unii Europejskiej, których kwalifikacje zawodowe i umiejętności językowe nie są kompleksowo weryfikowane przed dopuszczeniem do udzielania świadczeń zdrowotnych. Dodatkowo trzeba zaznaczyć, że prewencyjny charakter takiej kary wydaje się znikomy z uwagi na to, że przy nieumyślnym typie przestępstwa lekarz nie działa przecież z najmniejszym nawet zamiarem wyrządzenia szkody pacjentowi – podkreśla NIL.

Więcej kar bezwzględnego pozbawienia wolności?

Według samorządu lekarskiego, proponowana nowelizacja art. 155 kodeksu karnego spowoduje, że sądy znacznie częściej wydawać będą wobec lekarzy kary bezwzględnego pozbawienia wolności (bez zawieszenia). – Zawieszenie wykonania kary jest możliwe jedynie w przypadku wymierzenia kary do 1 roku pozbawienia wolności, a przy podniesieniu dolnej granicy zagrożenia karą z 3 miesięcy do 6 miesięcy sądy rzadziej będą orzekały karę do 1 roku pozbawienia wolności i tym samym rzadziej będą mogły korzystać z możliwości warunkowego zawieszenia jej wykonania – dodaje NRL.

Co więcej, ograniczone będzie zastosowanie przez sąd art. 37a kodeku karnego (przepis ten pozwala sądowi orzec karę ograniczenia wolności lub grzywny zamiast kary pozbawienia wolności jedynie w przypadku skazania sprawcy za przestępstwo zagrożone karą do 8 lat pozbawienia wolności jeśli wymierzona kara pozbawienia wolności nie byłaby surowsza od roku) oraz nie będzie możliwości warunkowego umorzenia postępowania karnego (zgodnie z art. 66 § 2 kodeksu karnego warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności, a nowelizacja przewiduje zwiększenie zagrożenia karą do 8 lat).

Lekarze zrezygnują z kształcenia w specjalizacjach?

Według Naczelnej Rady Lekarskiej zmiany w art. 155 kodeksu karnego mogą spowodować, że lekarze będą rezygnowali z kształcenia w specjalizacjach, w których ryzyko niepowodzenia leczniczego i powikłań jest większe. – Skutkiem takiej polityki karania będzie także dalsze odchodzenie lekarzy od pracy w szpitalach, w których wykonuje się najbardziej skomplikowane i zarazem ryzykowne zabiegi na rzecz pracy w opiece ambulatoryjnej, gdzie ryzyko niepowodzenia leczniczego skutkującego śmiercią pacjenta jest znacznie mniejsze – argumentuje NRL.

Istnieje również obawa, że ryzyko poniesienia surowej kary może skutkować odstępowaniem od podejmowania skuteczniejszych, lecz bardziej ryzykownych metod leczenia na rzecz tych, które wiążą się z mniejszym ryzykiem niepowodzenia. – Te niezwykle niekorzystne dla systemu opieki zdrowotnej, a przede wszystkim dla jakości i ciągłości opieki nad pacjentem zjawiska wewnętrznej migracji kadr medycznych już występują, a po nowelizacji z całą pewnością jeszcze się nasilą. Zamiast straszyć lekarzy coraz surowszą odpowiedzialnością karną, ustawodawca powinien raczej podjąć wysiłki zmierzające do tego, aby utrzymać gotowość personelu lekarskiego do pracy w obszarach występowania największego ryzyka niepowodzeń leczniczych, w tym na zabiegowych oddziałach szpitalnych – czytamy w stanowisku.

Jak podsumowano, bardzo ważne jest oddzielenie w Kodeksie Karnym czynów popełnianych przez osoby wykonujące zawód medycznych od innych sprawców pospolitych przestępstw. – Jest przecież sprawą oczywistą, że zupełnie inaczej należy oceniać działanie sprawcy takich czynów jak pobicie skutkujące ciężkim kalectwem lub śmiercią, użycie broni palnej czy działanie w zorganizowanej grupie przestępczej, a inaczej nieumyślny błąd popełniony przez lekarza działającego w dobrej wierze, w czasie niesienia pomocy medycznej swoim pacjentom – podsumowuje NRL.

– Obecnie mamy do czynienia z dużą intensyfikacją działań prokuratury związanych z kwestiami medycznymi – mówi w rozmowie z Dentonetem radca prawny Paweł Strzelec. Dodaje, że w prokuraturach powstały specjalne działy zajmujące się kwestią błędów medycznych.

Źródło: https://nil.org.pl/