Egipt: potworniak z dwoma zębami sprzed 3000 lat

Na wykopaliskach prowadzonych na starożytnym egipskim cmentarzu w Amarnie odkryto szczątki kobiety pochowanej około 3000 lat temu – w jej miednicy naukowcy znaleźli potworniaka, czyli guza jajnika z dwoma znajdującymi się wewnątrz zębami. Jest to najstarszy archeologiczny przykład tego typu nowotworu.

Potworniak (teratoma) to nowotwór wywodzący się z pluripotencjalnych komórek germinalnych. Najczęściej atakuje jajniki u kobiet lub jądra u mężczyzn. Wyróżnia się dwa zasadnicze rodzaje potworniaków – niedojrzałe, zbudowane z tkanek niedojrzałych morfologiczne, z dużą tendencją do złośliwienia, a także dojrzałe, najczęściej o budowie torbielowatej, w formie cysty składającej się z komórek skóry i jej przydatków, niekiedy wypełnione np. włosami, łojem, paznokciami, fragmentami tkanki chrzęstnej, a nawet zębami. Potworniaki dojrzałe zazwyczaj mają charakter łagodny, ale mogą objawiać się bólem, a gdy pękną – mogą powodować infekcje.

Potworniak jajnika odkryty wśród szczątków Egipcjanki

Najstarszy przykład potworniaka dojrzałego odkryto jakiś czas temu podczas prac wykopaliskowych prowadzonych na egipskim cmentarzu w Amarnie – na wschodnim brzegu Nilu, w połowie drogi między Kairem a Luksorem. Było to miasto zbudowane przez faraona Echnatona jako ośrodek religii opartej na kulcie boga Atona oraz siedziba jego dworu. Zamieszkiwało je nawet 50 tys. osób.

W jednym ze znajdujących się na cmentarzu grobowców znaleziono szczątki młodej kobiety owinięte roślinną włókniną. W chwili śmierci miała od 18 do 21 lat – pochowano ją z różnymi przedmiotami, w tym pierścieniem z postacią Besa – egipskiego bóstwa płodności. Podczas badań w miednicy kobiety odkryto masę kostną wielkości owocu winogrona z dwoma wgłębieniami, w których znajdowały się dwa zdeformowane zęby. Wygląd tworu oraz jego lokalizacja wskazują, że był to potworniak jajnika.

Wcześniej archeologiczne przykłady tego typu nowotworów znaleziono trzykrotnie w Europie i raz w Ameryce Południowej – w Peru.

Sprzęt stomatologiczny i medyczny to niezbędny ekwipunek dzisiejszego stomatologa. Odszukaliśmy zdjęcia, które przedstawiają instrumenty sprzed wieków. Warto zobaczyć co się zmieniło i jak kiedyś pojmowano ergonomię.

Źródło: https://dzienniknaukowy.pl/

Fot. https://www.amarnaproject.com