Dentonet
LEKARZ
E-mail
WYBIERZ KATEGORIĘ
Aktualności
Prawo i finanse
Praca w gabinecie
Student
Edukacja i technologie
Medycyna

Mumia Egipcjanki sprzed 2 tys. lat ze śladami raka nosogardzieli

Publikacja:
Mumia Egipcjanki sprzed 2 tys. lat ze śladami raka nosogardzieli

Mumia Egipcjanki sprzed 2 tys. lat ze śladami raka nosogardzieli

Duże ubytki w częściach kości twarzoczaszki mumii Egipcjanki żyjącej ponad 2 tys. lat temu mogą świadczyć o tym, że cierpiała na raka nosogardzieli – uważają eksperci z Warszawskiego Projektu Interdyscyplinarnych Badań Mumii. Mumia trafiła do Polski blisko 200 lat temu.

W 2016 r. ci sami eksperci ustalili, że mumia przypisywana kapłanowi Hor-Dżehutiemu tak naprawdę skrywa w sobie ciało kobiety. Było to możliwe dzięki zastosowaniu nowoczesnego tomografu, bo mumia jest ciągle kompletna – nie rozwijano bandaży na potrzeby badań. Prace nad mumią trwają i naukowcy pozyskują kolejne nowe informacje.

Podczas przygotowania czaszki badanej przez nas mumii do wydruków 3D zwróciliśmy uwagę na duże ubytki w częściach kości twarzoczaszki, większe niż, te które zwykle powstają podczas zbiegów mumifikacyjnych – powiedziała PAP Marzena Ożarek-Szilke, antropolożka i archeolożka z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (WUM). Jak dodała, takie mniejsze ubytki z reguły powstawały w trakcie usuwania mózgu przez jedną z dziurek nosa. Wówczas m.in. kość sitowa była łamana w czasie „wydłubywania” mózgu.

Będą badania histopatologiczne

W projekt badania mumii zaangażował się prof. Rafał Stec z Kliniki Onkologii WUM. PAP zapytała naukowca o to, co świadczy o tym, że Egipcjanka cierpiała na raka i czy bez pobrania próbek można z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że istotnie tak było. – Po pierwsze, nietypowe zmiany w obrębie kości nosogardzieli, które zgodnie z opiniami ekspertów zajmujących się badaniem mumii nie są typowe dla procesu mumifikowania. Po drugie, opinie radiologów na podstawie tomografii komputerowej wskazujące na możliwość zmian w kościach na tle nowotworowym – wskazał naukowiec. Dodał, że młody wiek zmarłej i brak innej przyczyny zgonu z dużym prawdopodobieństwem mogą wskazywać „na przyczynę onkologiczną”.

Prof. Stec zastrzegł, że na razie u mumii podejrzewany jest nowotwór złośliwy, a jedynym pewnym rozpoznaniem jest badanie histopatologiczne, które w 100% daje pewność rozpoznania. Dlatego w tym roku naukowcy planują pobranie tkanek i wykonanie różnych analiz na WUM. Próbki z warszawskiej mumii będą porównane z próbkami rakowymi z innych mumii egipskich. Są one przechowywane w bankach tkanek w USA i Wielkiej Brytanii.

Pytany o objawy tego typu nowotworów głowy i szyi, profesor wymienił zaburzenia połykania, zmianę artykulacji mowy, zaburzenia słuchowe oraz objawy ze strony układu oddechowego. – Śmierć w przypadku tego, jak i każdego innego nowotworu, związana jest z powstawaniem przerzutów odległych, ale także poprzez niszczenie tkanek sąsiadujących z nowotworem czy powikłania zakrzepowo-krwotoczne – wskazał.

Prof. Stec dodał, że nowotwory towarzyszyły ludzkości od zawsze. – Ale jak wiemy, nie mieliśmy do końca lat 90. ubiegłego wieku dobrej diagnostyki, poza tym większość nowotworów rozwija się w wieku podeszłym, stąd najzwyczajniej osoby nie dożywały momentu ich rozwoju i umierały z innych przyczyn – powiedział.

Nowotwory w starożytnym Egipcie nie były rzadkością

Ożarek-Szilke dodała, że nowotwory w starożytnym Egipcie nie były rzadkością i znanych jest kilka przypadków potwierdzonego raka nosogardzieli. Zdaniem badaczy analizy mumii mogą przyczynić się do rozwoju współczesnej medycyny. Jak wyjaśnił prof. Stec, będzie można poznać „podpis molekularny” nowotworów i porównać z obecnie występującymi nowotworami. Wyraził nadzieję, że poszerzy to także wiedzę o ewolucji nowotworów i być może wskaże dalsze kierunki badań zarówno w diagnostyce, jak i leczeniu.

Planowane dalsze badania przesądzą, co było przyczyną choroby – czy może związana była z zakażeniem wirusem, np. HPV, czy też miała podłoże genetyczne. Analizą genetyczną pobranych tkanek będzie się zajmował prof. Tomasz Stokłosa z Zakładu Biologii i Genetyki Nowotworów WUM. Badania potrwają kilka miesięcy, a wyniki być może będą znane pod koniec tego roku.

W Warszawski Projekt Interdyscyplinarnych Badań Mumii (Warsaw Mummy Project Human) zaangażowani są oprócz Ożarek-Szilke i prof. Steca również dr Wojciech Ejsmond z Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN oraz Stanisław Szilke i Marcin Jaworski.

„Mumia niewiasty” w Polsce od początku XIX w.

Mumia, która jest celem obecnych badań, została przywieziona do Polski w 1826 lub 1827 r. przez Jana Wężyka-Rudzkiego. Jak powiedział PAP dr Wojciech Ejsmond, długo sądzono, że wewnątrz trumny znajduje się „mumia niewiasty”. Tak podają XIX-wieczne dokumenty. Dopiero w okresie międzywojennym odczytano hieroglify na trumnie, które jednoznacznie wskazywały jej właściciela – kapłana Hor-Dżehutiego. Tym samym uznano, że wewnątrz spoczywa ów mężczyzna. Dopiero w czasie ostatnich badań ustalono, że jest to jednak kobieta.

O ciąży zmumifikowanej kobiety badacze poinformowali w 2021 r. Nie wszyscy naukowcy zgadzają się jednak z tym twierdzeniem. Podała je pod wątpliwość na przykład ekspertka zajmująca się mumiami prof. Sahar Saleem.

Obecnie mumia należąca do UW znajduje się od 1917 r. w depozycie w Muzeum Narodowym w Warszawie. Wraz z sarkofagiem jest prezentowana na stałej wystawie Galerii Sztuki Starożytnej.

Sprzęt stomatologiczny i medyczny to niezbędny ekwipunek dzisiejszego stomatologa. Odszukaliśmy zdjęcia, które przedstawiają instrumenty sprzed wieków. Warto zobaczyć co się zmieniło i jak kiedyś pojmowano ergonomię.

Źródło: https://naukawpolsce.pl/


POWIĄZANE ARTYKUŁY

błąd medyczny - Dentonet.pl
Będzie protest! "Chcemy powrotu do stanu sprzed tarczy 4.0" Lekarz

W sobotę 8 sierpnia w Warszawie odbędzie się manifestacja pod Ministerstwem Zdrowia, której jednym z głównych postulatów będzie zwrócenie uwagi na zmianę art. 37a KK, który "zrównuje medyków do przestępców i zabiera pacjentom szansę na życie". - Chce...

Miesiac Swiadomosci Raka Piersi
Miesiąc Świadomości Raka Piersi - zgłoś się na badania! Asysta

Profilaktyka jest kluczową kwestią w walce z rakiem piersi. Regularnie wykonywana mammografia pozwala wykryć nowotwór w fazie bezobjawowej, kiedy zmiana jest niewyczuwalna. W takich sytuacjach rak w 90% udaje się wyleczyć, a terapia nie jest obciążaj...

zeby
Dentyści z Katowic zbadają zęby sprzed ponad 500 lat Lekarz

Na placu budowy Drogi Trasy Średnicowej (DTŚ) w Gliwicach odnaleziono szczątki tzw. wampirów, czyli osób pochowanych na „cmentarzu przeklętych”. Czaszki zostaną przebadane przez katowickich stomatologów. Pierwsze szczątki na budowie DTŚ w Gliwicach ...

ROZWIŃ WIĘCEJ
zeby Gliwice
Badanie zębów sprzed 500 lat. "Praktycznie bez próchnicy" Lekarz

Sześć czaszek ze średniowiecznego cmentarza odkrytego przed kilkoma laty w Gliwicach zostanie przebadanych przez współczesnych dentystów w Katowicach z wykorzystaniem nowoczesnego sprzętu i technologii 3D. - Już dzisiaj możemy powiedzieć, że próchnic...

tooth 1933012 960 720
Czy wrócimy jeszcze do świata sprzed epidemii? [WEBINAR] Lekarz

Takie pytania i przygnębiający nastrój niepewności są dziś powszechne wśród lekarzy dentystów. Zamknięte gabinety lub ich działalność ograniczona do minimum to oczywiste straty finansowe. Najgorsza jest chyba niepewność - bo nikt odpowiedzialny dziś ...

Homo antecessor - Dentonet.pl
Ząb sprzed 800 tys. lat należały do przodka Homo sapiens? Lekarz

Informacje genetyczne pozyskane dzięki badaniu zęba liczącego 800 tys. lat obaliły teorię, że Homo antecessor jest brakującym ogniwem łańcucha, którego ostatnim elementem jest współczesny człowiek. Wyniki analiz na ten temat opublikowano na początku ...

próchnica u przodków - Dentonet.pl
Na Grenlandii odkryto zęby prassaka sprzed 215 mln lat Lekarz

Jak informuje PAP, polscy paleontolodzy natrafili na mierzący 2 cm fragment żuchwy wraz z dwoma dwukorzeniowymi zębami, który należał do nieznanego dotąd prassaka przypominającego ryjówkę, sprzed 215 mln lat. Jak czytamy, niewielki fragment żuchwy ...

objawy raka jamy ustnej - Dentonet.pl
Podejrzenie raka jamy ustnej? Mniej konsultacji Lekarz

W ostatnich miesiącach w Wielkiej Brytanii liczba skierowań do onkologa w związku z podejrzeniem nowotworu jamy ustnej obniżyła się o 1/3. Nie jest to niestety efekt poprawy stanu zdrowia pacjentów, ale konsekwencja pandemii COVID-19, a zwłaszcza utr...

europejski plan walki z rakiem
Problem raka jamy ustnej w brytyjskim parlamencie Lekarz

24 listopada Oral Health Foundation oraz Denplan przedstawiły w parlamencie Wielkiej Brytanii przygotowaną przez te organizacje „Kartę Działania na rzecz Walki z Rakiem Jamy Ustnej”. Celem prezentacji jest przekonanie parlamentarzystów, ministrów, a ...

pomoc NHS - Dentonet.pl
UK: gabinety NHS – wymóg 60% obrotów sprzed pandemii Lekarz

Zgodnie z nowym rozporządzeniem, od początku kwietnia brytyjskie gabinety stomatologiczne, które są związane umową z Narodową Służbą Zdrowia, będą musiały osiągnąć 60% swojej aktywności sprzed pandemii COVID-19. To o 15% więcej w porównaniu z trzema ...

Spacer Swiadomosci Raka Jamy Ustnej
Podsumowano 16. spacer dla chorych na raka jamy ustnej Lekarz

W Wielkiej Brytanii podsumowano ostatnią, 16. edycję Spaceru Świadomości Raka Jamy Ustnej. Przedsięwzięcie to – zgodnie z deklaracją organizatora – ma w pierwszej kolejności podnosić świadomość społeczeństwa na temat zagrożeń związanych z tą chorobą,...