NRL: apel w sprawie odpowiedzialności karnej w ochronie zdrowia

Po posiedzeniu, które odbyło się 15 grudnia, Naczelna Rada Lekarska zaapelowała do ministra zdrowia i ministra sprawiedliwości o pilną zmianę przepisów dotyczących odpowiedzialności karnej za błędy medyczne. Samorząd postuluje o stworzenie systemu, który będzie z jednej strony odpowiadał słusznym oczekiwaniom społecznym w zakresie jakości opieki medycznej, a z drugiej – przywróci lekarzom możliwość bezpiecznego wykonywania zawodu.

Jak przypomniano w komunikacie opublikowanym na stronie NIL, w ostatnich latach wielokrotnie podejmowane były inicjatywy legislacyjne zmierzające do zaostrzenia odpowiedzialności karnej za błędy medyczne. Procedowano szereg projektów skutkujących zmianą kodeksu karnego, niektóre zmiany zostały uchwalone i weszły w życie, niektóre nie, ale – jak podkreślono – wszystkie te działania potęgowały przekonanie medyków, że władze są zdeterminowane, aby zaostrzyć odpowiedzialność karną za błędy medyczne.

Strach nie jest metodą na budowanie jakości

– Wadą dzisiejszych rozwiązań prawnych jest przede wszystkim błędne założenie, że strach przed odpowiedzialnością karną jest dobrą metodą na budowanie jakości w opiece medycznej. Jest to założenie, którego nie da się obronić – napisano w apelu NIL i przywołano przykłady innych krajów, w których zaostrzenie odpowiedzialności personelu medycznego doprowadziło do odwrotnych skutków – braku kadry w specjalnościach, w których występuje ryzyko niepowodzenia leczniczego, zmniejszenia dostępności usług medycznych, zwiększenia kosztów funkcjonowania systemu ochrony zdrowia, a także obniżenia zaufania we wzajemnych relacjach pacjentów z lekarzami i innymi pracownikami ochrony zdrowia.

– Obawy środowiska lekarskiego związane z aktualnym modelem odpowiedzialności za niepowodzenia medyczne dotyczą także triumfu tzw. medycyny asekuracyjnej, w której znacznie ważniejsze staje się bezpieczeństwo prawne leczącego niż dobro leczonego. Lekarz będzie skłonny podejmować działania bezpieczne dla siebie, niekoniecznie najskuteczniejsze dla pacjenta – dodano.

Kategoria błędu medycznego trudna do przypisania

W komunikacie NIL podkreślono, że przyjęta w Polsce polityka karania personelu za niepowodzenia medyczne nie uwzględnia faktu, że w dobie nowoczesnej medycyny – otwartej na rozwiązania znane w świecie, stale zmieniającego się stanu wiedzy na temat schorzeń i ich leczenia, występowania w niektórych przypadkach różnic poglądów w środowiskach naukowych – przy ograniczonym dostępie pacjenta do lekarza, niedostatecznym finansowaniu świadczeń oraz brakach kadrowych, kategoria błędu medycznego bywa bardzo trudna do jednoznacznego przypisania.

– Liczne są przypadki gdzie w jednym postępowaniu biegli z zakresu medycyny odmiennie oceniają prawidłowość postępowania personelu medycznego, a od tej oceny zależy przecież uznanie czynu za przestępstwo lub zwolnienie od odpowiedzialności. Dzieje się tak, dlatego że na stwierdzenie wystąpienia błędu medycznego wielki wpływ mają takie czynniki, jak systemowy i organizacyjny kontekst wykonywania czynności medycznych, fakt udzielania pacjentowi świadczeń kolejno przez kilka placówek medycznych (poradnia POZ, ambulatorium specjalistyczne, izba przyjęć lub SOR, oddział szpitalny), zespołowy charakter niektórych czynności medycznych ze specyficzną strukturą zespołu i wewnętrznym podziałem kompetencji, praca w wielkim stresie, stale występujące niedobory kadry medycznej – podkreślono.

Samorząd lekarski oczekuje zdecydowanej zmiany w zakresie polityki karnej w stosunku do czynności medycznych, które zakończyły się niepowodzeniem medycznym poprzez zdjęcie z lekarzy ryzyka odpowiedzialności karnej za czyny nieumyślne wynikające z udzielania świadczeń zdrowotnych. Ma to nie dotyczyć przypadków, gdy pracownik medyczny był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo gdy błąd medyczny był wynikiem rażącego niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach.

– Samorząd lekarski wielokrotnie występował o wprowadzenie do polskiego systemu prawnego takich właśnie rozwiązań uwzględniających szczególny rodzaj działalności, jaką jest udzielanie świadczeń zdrowotnych, których podstawową cechą jest to, że nie są podejmowane w złej wierze, z niewłaściwych pobudek, ale wprost przeciwnie – ze szlachetnych pobudek, w zamiarze niesienia pomocy choremu – podsumowano.

Do spotkań pacjentów i lekarzy dentystów coraz częściej dochodzi… w sądach, a wytaczane medykom procesy dotyczą m.in. leczenia implantologicznego. Dlaczego tak się dzieje? Mówi dr hab. n. med. Kornel Krasny, specjalista chirurgii stomatologicznej, prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Chirurgii i Implantoprotetyki Stomatologicznej (OSIS), ekspert z wieloletnim doświadczeniem w leczeniu implantologicznym, wykładowca akademicki, autor wielu prac i artykułów naukowych, biegły sądowy, lekarz sądowy Sądu Okręgowego w Warszawie, członek m.in. European Association of Dental Implantologists oraz Polskiego Towarzystwa Chirurgii Jamy Ustnej i Chirurgii Szczękowo-Twarzowej.

Źródło: https://nil.org.pl/