Dentonet
E-mail

Nowe możliwości diagnostyczne tkanek przyzębia przy zastosowaniu biometrii ultradźwiękowej

Publikacja:
Nowe możliwości diagnostyczne tkanek przyzębia przy zastosowaniu biometrii ultradźwiękowej

Nowe możliwości diagnostyczne tkanek przyzębia przy zastosowaniu biometrii ultradźwiękowej

Początek wykorzystywania fal ultradźwiękowych w obrazowaniu tkanek zęba oraz tkanek miękkich jamy ustnej datuje się na lata 60. ubiegłego wieku. Przez dziesięciolecia rozwijano możliwości diagnostyczne z wykorzystaniem urządzeń ultradźwiękowych w badaniu tkanek twardych zęba, stawów skroniowo-żuchwowych, ozębnej, kości wyrostka zębodołowego, mięśni żwaczy, ale głównie skupiając się na biometrii dziąseł, błony śluzowej podniebienia i ruchomej błony śluzowej pokrywającej kości szczęk. Badacze zazwyczaj wykorzystywali w tym celu urządzenia ultrasonograficzne stworzone dla innych dziedzin medycyny, zwłaszcza okulistyki. Jedynym aparatem stworzonym na potrzeby stomatologiczne pod koniec lat 90. był SDM (Sonic Device Measurement). Był to aparat USG A-scan o częstotliwości 5 MHz, wykorzystujący prędkość rozchodzenia się fali ultradźwiękowej w tkankach miękkich – 1514 m/s. Mimo kilku obiecujących doniesień naukowych jego zastosowanie w diagnostyce stomatologicznej nie stało się powszechne. Urządzenie nie jest już od kilku lat produkowane. Obecnie dostępne są nieliczne doniesienia opisujące zastosowanie urządzeń – przeważnie okulistycznych – do pomiarów grubości dziąseł. Ich wielką wadą jest wielkość głowicy i znaczne niedokładności pomiarowe.
 
Wymiary czoła głowicy stykającej się z ocenianymi tkankami wynosiły 13,5" × 7", zaś średnica 5 mm, 4 mm, a najmniej 3,6 mm. Zakładając, że pomiar dotyczy jednostki zębowo-dziąsłowej o szerokości dziąsła zrogowaciałego około 3 mm, przy głębokości sondowania równej 1 mm ocena biometryczna takiego miejsca nie była miarodajna. 
W porównaniu do wyników uzyskiwanych w badaniu inwazyjnym z użyciem igieł i narzędzi endodontycznych z silikonowymi ogranicznikami w metodzie bone sounding, rezultaty pomiarów metodą ultradźwiękową znacznie od nich odbiegały. Wyniki tych pierwszych były uważane za najdokładniejsze, chociaż Bednarz i Zielińska udowodnili, że zwłaszcza przy pomiarach w zakresie najmniejszych grubości dziąsła to metoda transgingival probing jest źródłem większych błędów. Do podobnych wniosków doszli Slak i wsp., dokonując porównania dokładności pomiarowej metody inwazyjnej i ultradźwiękowej na fantomie imitującym dziąsło i kość szczęki oraz na świńskiej szczęce w zakresie biometrii in vitro.
Zarówno inwazyjnie, jak i ultrasonograficznie grubość dziąsła najczęściej mierzono w punkcie tzw. GT1 (gingival thickness 1), zlokalizowanym w połowie szerokości dziąsła zrogowaciałego, oraz w punkcie GT2 – 2 mm wierzchołkowo w stosunku do połączenia śluzówkowo-dziąsłowego (MGJ – mucogingival junction), zwanym tak, mimo że mierzona była grubość ruchomej błony śluzowej pokrywającej szczęki.
 
W innym punkcie grubość dziąsła mierzyli inwazyjnie Zucchelli i wsp. Stosowali igłę iniekcyjną z silikonowym ogranicznikiem o średnicy 3 mm w metodzie transgingival probing. Tkwiąca w środku ogranicznika igła była wprowadzana w powtarzalny sposób 1,5 mm wierzchołkowo w stosunku do brzegu dziąsła.
 
Bednarz wykorzystuje aparat ultradźwiękowy Pirop® (Echo-Son S.A.) o częstotliwości 20 MHz, z sondą o średnicy czoła 1,7 mm. Ma on możliwość pomiaru tkanek miękkich pokrywających zęby i kości szczęk w trybie A-scan oraz w prezentacji TM-Mode, podczas której jest możliwa rejestracja grubości tkanek w trakcie przesuwania sondy po ich powierzchni. Zakres pomiarów to 0,2–6 mm. Impuls ultradźwiękowy wysyłany z przetwornika z prędkością 1540 m/s, po uzyskaniu prostopadłości z podłożem o gęstszej strukturze kości lub zęba powraca do urządzenia w konkretnym czasie. Automatycznie obliczana jest przebyta przez impuls droga powrotu, której metryczna wartość jest grubością badanego dziąsła. Dzięki tak małej głowicy możliwe stało się badanie grubości dziąsła nie w jednym, ale w kilku punktach.
 
Pełna treść artykułu w numerze 1(59)/2016 dwumiesięcznika "e-Dentico".

POWIĄZANE ARTYKUŁY

Grzegorz Wasiluk
Estetyka w stomatologii - możliwości i wyzwania [DEBATA] Lekarz

Zapraszamy do wysłuchania dyskusji dotyczącej estetyki w stomatologii. Dr n. med. Ewa Chomik oraz dr n. med. Grzegorz Wasiluk rozmawiają o estetyce, funkcji, oczekiwaniach własnych i oczekiwaniach pacjentów. Bardzo ciekawa, merytoryczna dyskusja, pr...

bruksizm
Bruksizm: przyczyny, objawy i możliwości leczenia Lekarz

Amerykańska Akademia Bólu Orofacjalnego (American Academy of Orofacial Pain; AAOP) definiuje bruksizm jako „ugruntowaną parafunkcjonalną aktywność dzienną lub nocną, która obejmuje zgrzytanie lub zaciskanie zębów. Odbywa się ona przy braku świadomośc...

ROZWIŃ WIĘCEJ
scieranie zebow
Ścieranie zębów coraz powszechniejsze. Skutki i możliwości leczenia Lekarz

Choć najczęstszą chorobą, jaka jest leczona w praktykach stomatologicznych niezmiennie pozostaje próchnica, coraz większym problemem pacjentów staje się zjawisko ścierania zębów. W brytyjskim serwisie Dentistry.co.uk dr Alyn Morgan omawia kwestie zwi...

Anna Skurska
Profilaktyka i leczenie podtrzymujące przy zapaleniu przyzębia Lekarz

- Leczenie podtrzymujące jest trudne, bo trwa przez całe życie pacjenta. Zapalenie przyzębia jest chorobą przewlekłą - mówi w rozmowie z Dentonetem dr hab. n. med. Anna Skurska. Rozmowę przeprowadziliśmy podczas jubileuszu 70-lecia Polskiego Związku...

Adam Ziemlewski
Możliwości implantoprotetycznej rehabilitacji bezzębia Lekarz

Tylko w ciągu najbliższych kilku dni w wyjątkowej cenie 99 zł można zakupić dostęp do wykładu "Koncepcje i możliwości chirurgicznej i implantoprotetycznej rehabilitacji bezzębia w przypadku zaniku kości wyrostka zębodołowego szczęk" autorstwa dr. n. ...

Marcin Aluchna
Połączenia adhezyjne u seniorów – możliwości i ograniczenia Lekarz

– Wiek metryczny nie zawsze odpowiada kondycji fizycznej i zmianom fizjologicznym zachodzącym w organizmie. Zmiana składu minerałowego i przebudowa struktury zębiny są czynnikami, które negatywnie wpływają na możliwości wykonywania połączenia adhezyj...

Invisalign artykul 2b 09
Skaner iTero jako narzędzie diagnostyczne [VIDEO] Lekarz

– Powszechnie skaner iTero kojarzony jest z ortodoncją – i słusznie, bo służy do leczenia nakładkami Invisalign. Ale to urządzenie ma dużo większe możliwości – mówi lek. dent. Marcin Ofiara, absolwent Collegium Medium Uniwersytetu Jagiellońskiego, za...