Czym jest neuralgia nerwu trójdzielnego?

Neuralgia nerwu trójdzielnego, zwana również rwą twarzową, dotyczy najczęściej osób powyżej 60 roku życia, częściej kobiet. W schorzeniu tym występują bardzo silne dolegliwości bólowe, które przysparzają pacjentom niezwykle silnego cierpienia. Silny ból występuje raczej jednostronnie i dotyczy okolicy unerwianej przez II i III gałąź nerwu trójdzielnego. Ból lokalizuje się na twarzy, w okolicy policzka, oczodołu i skroni. Zwraca się uwagę na pewne aspekty występowania rodzinnego tej choroby.

Jakie są przyczyny neuralgii nerwu trójdzielnego?

Istnieje wiele teorii powstawania neuralgii nerwu trójdzielnego. Uważa się, że bóle wywołane są napadowym i okresowym wyładowaniem czuciowych neuronów zlokalizowanych w okolicy zwoju trójdzielnego. Ból wyzwala się w następstwie podrażnienia obwodowych obszarów spustowych np.: podrażnienie błony śluzowej jamy ustnej. Za najważniejszą przyczynę neuralgii nerwu trójdzielnego uważa się konflikt naczyniowo-nerwowy.

Polega on na ucisku zakończeń czuciowych nerwu trójdzielnego przez naczynia krwionośne w czaszce, w okolicy zwoju nerwu trójdzielnego. W wyniku tego ucisku dochodzi do demielinizacji, czyli utraty osłonki mielinowej nerwu. W związku z utratą tych osłonek dochodzi do masywnego pobudzania nerwu przy minimalnym drażnieniu receptorów znajdujących się w tkankach miękkich twarzy. Najczęściej wyładowania te występują przy powiewie wiatru, goleniu, czy myciu twarzy, niekiedy przy jedzeniu, ziewaniu, kichaniu, powiewie chłodnego powietrza.

Są to tzw. strefy spustowe, charakterystyczne dla tej choroby. Wiadomo obecnie, że powstaniu wyżej opisanego konfliktu sprzyja miażdżyca i nadciśnienie, jak również brana jest pod uwagę reakcja alergiczna.

Z innych przyczyn należy wymienić czynniki bezpośrednio drażniące nerw, jak:

• zapalenia toczące się wokół nerwu;
• uszkodzenia;
• zaburzenia w ukrwieniu nerwu;
• ucisk korzenia nerwu przez zmienione mózgowe naczynia tętnicze lub żylne.

Należy jednak pamiętać, że niektóre choroby w obrębie jamy ustnej są przyczyną bólów podobnych do neuralgii. Najprostszym przykładem jest ostre zapalenie miazgi (nerwu), kiedy występuje silny, trudny do zlokalizowania ból.

Również zmiany zwyrodnieniowe w stawach skroniowo-żuchwowych mogą być przyczyną tak silnych bólów. Diagnozując neuralgię należy również wykluczyć inne zmiany w układzie kostnym np.: zęby zatrzymane, kostniaki, torbiele.

Jakie są objawy neuralgii nerwu trójdzielnego?

• czas trwania ataków od kilku do 2 minut;
• ból jest z reguły jednostronny;
• ból jest nagły, silny i ostry;
• całkowity brak dolegliwości w okresach między napadami;
• ataki są podobne u wszystkich pacjentów;
• bóle pojawiają się i znikają nagle;
• kolejne napady są coraz silniejsze;
• występuje aura, np.: zaczerwienie skóry, drgawki mięśni;
• dodatkowo atakom towarzyszy: łzawienie, skurcz mięśni, ślinotok, pogorszenie słuchu, zaburzenia smaku.

Wyżej wymienione objawy nie występują równocześnie, choć mogą.

Jak leczy się neuralgię nerwu trójdzielnego?

Leczenie neuralgii nerwu trójdzielnego jest wielospecjalistyczne i często mało skuteczne. Najważniejsze w leczeniu jest znalezienie przyczyny. U pacjentów z podejrzeniem neuralgii wykonuje się blokady ze środkiem znieczulającym, które łagodzą ból, jak również zleca się wykonanie zdjęcia radiologicznego, które ewentualnie wykluczy inne zębopochodne przyczyny bólu.

W okresie diagnozowania często lekarze przepisują środki przeciwbólowe z grupy NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne), np.: Metindol, Ibuprofen. Jednak w przypadku neuralgii leki te są nieskuteczne, co wskazuje na neuralgiczny charakter bólu. Również wskazane są konsultacje specjalistyczne u lekarza neurologa, laryngologa, okulisty oraz neurochirurga.

W przypadku potwierdzenia neuralgii, lekami z wyboru są Karbamazepina oraz Baklofen. Równocześnie z podawaniem tych leków pomocne okazuje się stosowanie metod fizykoterapeutycznych np.: naświetlań lampą Solux, jonoferezy, laseroterapii, czy też akupunktury.

Jeśli przyczyną neuralgii nerwu trójdzielnego jest wspomniany konflikt naczyniowo-nerwowy wykonuje się zabiegi neurochirurgiczne polegający na odbarczeniu tego konfliktu. Jednak jest to zabieg wysokospecjalistyczny i ze względu na częstą recydywę rzadko podejmowany przez neurochirurgów.