Kiedy jedzenie boli… czyli o bólu jamy ustnej słów kilka

Dyskomfort podczas jedzenia, ból języka, czy uczucie pieczenia to jedne z wielu przyczyn bólu w obrębie jamy ustnej, z którym zmierzył się w swoim życiu każdy z nas. Co może być przyczyną takich objawów? Ból jamy ustnej ma wiele możliwych przyczyn, w tym urazy, rany i niektóre choroby. Ważne, aby być w stanie ocenić, kiedy konieczna jest wizyta u specjalisty. Dowiesz się tego z poniższego artykułu.

Co może być przyczyną bólu jamy ustnej?

Ból w jamie ustnej może wystąpić w wielu miejscach: na podniebieniu, wewnątrz policzków, na dziąsłach czy języku. Poniżej wypisaliśmy kilka ogólnych przyczyn bólu jamy ustnej:

• Obrażenia: Możesz odczuwać ból w jamie ustnej z powodu urazu spowodowanego wypadkiem. Na przykład, jeśli się potkniesz i upadniesz, możesz przygryźć wargę lub boki policzków. Może to powodować ból i tkliwość wewnątrz ust. Możesz również zranić usta, wgryzając się w zbyt gorące jedzenie. Może to spowodować oparzenie podniebienia.

• Suchość w ustach: Twoje gruczoły ślinowe wytwarzają ślinę, która utrzymuje wilgoć w jamie ustnej. Kiedy te gruczoły nie produkują wystarczającej ilości śliny, może to powodować suchość w ustach. Przewlekła suchość w jamie ustnej może być przyczyną owrzodzeń i pieczenia w jamie ustnej. Jakie mogą być przyczyny suchości w ustach? Często jest ona spowodowana odwodnieniem. Inną przyczyną może być przyjmowanie niektórych leków lub przewlekłe schorzenia, np. cukrzyca.

• Afty: Afty to niewielki rodzaj owrzodzeń, które można zauważyć wewnątrz policzków, wokół języka lub w tylnej części podniebienia. Są to białe zmiany z czerwoną obwódką. Afty mogą być wywołane przez wiele czynników. Powstają na przykład na skutek wrażliwości na żywność, niedoborów witamin, infekcji wirusowej, wahania hormonów. Niektóre owrzodzenia mogą być bardzo bolesne, a przed ich pojawieniem się możesz odczuwać mrowienie lub pieczenie.

• Wirus opryszczki pospolitej: Wirus opryszczki pospolitej (HSV) to wirus, który powoduje opryszczkę. W pierwszym momencie kojarzy się z bolesnymi zmianami na zewnętrznej stronie warg. Nosiciele tego wirusa wiedzą jednak, że zmiany mogą rozwinąć się również na języku, dziąsłach i gardle. Podobnie jak w przypadku aft, zanim pojawi się rana, możesz odczuwać w tym miejscu pieczenie. Do innych objawów opryszczki należą również: ból gardła, obrzęk węzłów chłonnych, gorączka, czy nawet bóle mięśni. Warto dodać, że przy nawrocie objawy są mniej dotkliwe. Oprócz HSV wiele innych wirusów i bakterii może powodować schorzenia jamy ustnej. Niektóre z najczęstszych to: ospa wietrzna, półpasiec, choroba dłoni, stóp i jamy ustnej, ludzki wirus niedoboru odporności (HIV), mononukleoza zakaźna, syfilis.

• Drożdżyca jamy ustnej: Pleśniawki jamy ustnej to infekcja grzybicza wywołana przez Candida albicans. Osłabiony układ odpornościowy i choroby przewlekłe to podstawowe czynniki ryzyka wystąpienia drożdżycy. Pleśniawki w jamie ustnej mogą pojawić się jako kremowe, bolesne zmiany w wielu miejscach w jamie ustnej, w tym na policzkach, podniebieniu i języku. Czasami mogą krwawić.

• Liszaj płaski jamy ustnej: Liszaj płaski jamy ustnej to zmiana, która może rozwijać się na wewnętrznej stronie policzków, dziąseł lub języka w postaci białych plam, czerwonych opuchniętych obszarów, a nawet ran. Zwykle jest to stan bezbolesny, ale w niektórych przypadkach może do podrażnienia. Nie wiadomo, co jest przyczyną pojawienia się liszaja płaskiego jamy ustnej, ale wydaje się, że ma to związek z odpowiedzią immunologiczną

Dlaczego nasze dziąsła bolą?

Niektóre rodzaje owrzodzeń i chorób mogą również wpływać na dziąsła. Ale są także inne przyczyny ich bólu.

• Nieprawidłowa higiena jamy ustnej: Jedną z częstszych przyczyn, z której możemy nie zdawać sobie sprawy, jest nieprawidłowa higiena jamy ustnej. Chociaż utrzymanie dobrej higieny jamy ustnej jest ważne, róbmy to delikatnie. Amerykańskie Towarzystwo Stomatologiczne zaleca używanie szczoteczki do zębów z miękkim włosiem.

• Zmiany hormonalne: Czasami zmiana hormonów może wpływać na dziąsła i wywoływać ich podrażnienia. Zdarza się to częściej u kobiet, zwłaszcza w okresie pokwitania, miesiączki, w ciąży, stosujących doustne środki antykoncepcyjne czy w okresie klimakterium. Infekcja zatok

• Infekcja zatok: Czasami infekcja zatok może powodować ból zębów i dziąseł. Najczęściej dzieje się to w okolicach górnych zębów.

• Choroby dziąseł: Przyczyną choroby dziąseł jest nagromadzenie płytki nazębnej, co powoduje obrzęk i tkliwość dziąseł. Wczesna choroba dziąseł nazywana jest zapaleniem dziąseł, podczas gdy bardziej zaawansowana postać nazywa się zapaleniem przyzębia. Objawy choroby dziąseł mogą obejmować: opuchnięte, bolesne lub nawet krwawiące dziąsła po szczotkowaniu lub nitkowaniu zębów, tzw. luźne zęby.

• Ropień zęba: Ropień zęba powstaje, gdy wokół zęba rozwija się kieszonka ropna. Przyczyną jest zawsze infekcja bakteryjna. Jeśli masz ropień zębowy, odczujesz ból wokół dotkniętego zęba, który może się nasilić podczas żucia, a także jedzenia mocno schłodzonych posiłków. Jeśli stan jest już bardzo poważny, może pojawić się obrzęk twarzy i gorączka.

Co może powodować ból na języku lub pod językiem?

Wiele schorzeń, które już omówiliśmy, może również wpływać na język lub obszar pod nim, w tym: afty, infekcje, takie jak: HSV oraz choroba rąk, stóp i jamy ustnej czy liszaj płaski jamy ustnej. Poniżej inne przyczyny bólu języka:

• Niedobory żywieniowe: Czasami niedobór określonych składników odżywczych może powodować obrzęk lub ból języka. Najczęściej w takim przypadku brakuje nam żelaza, witaminy B12, folianów.

• Język geograficzny: Język geograficzny to schorzenie charakteryzujące się czerwonymi plamami na języku, które mogą mieć różne kształty i rozmiary oraz mogą zmieniać się w czasie. W niektórych przypadkach mogą być niestety bolesne. Nie wiadomo, co dokładnie jest przyczyną języka geograficznego.

• Zespół piekących ust: Osoby z zespołem pieczenia ust odczuwają pieczenie lub mrowienie w obrębie ust, języka i, rzadziej, podniebienia. ustach. Ból spowodowany zespołem pieczenia ust może różnić się w zależności od osoby. U niektórych osób ból może przychodzić i odchodzić. W innych przypadkach może być stały. Niektórzy ludzie uważają, że jedzenie lub picie łagodzi dyskomfort.

• Kamienie gruczołów ślinowych: W gruczołach ślinowych mogą tworzyć się kamienie i blokować przepływ śliny do ust. Kamienie te mogą rozwijać się w gruczołach ślinowych pod językiem lub po bokach ust. Osoby z kamieniami gruczołów ślinowych mogą odczuwać ból lub obrzęk jamy ustnej, który pojawia się i znika. Nie jest jasne, co dokładnie powoduje tworzenie się kamieni, chociaż istnieją czynniki, które mogą zwiększyć ryzyko ich wystąpienia, takie jak: odwodnienie, niektóre leki (np. leki na ciśnienie krwi i leki przeciwhistaminowe). Inną przyczyną może być niewystarczająca ilość przyjmowanego pożywienia w ciągu dnia. Nie jesz wystarczająco dużo, więc w konsekwencji wytwarzasz mniej śliny

• Nerwoból: Specyficzny rodzaj nerwobólu zwany nerwobólem językowo-gardłowym może powodować napady silnego bólu, który może obejmować język, gardło i migdałki. Ból może pojawić się podczas jedzenia, kaszlu a nawet mówienia. Trwa zazwyczaj krótko, od kilku sekund do kilku minut. Ból może trwać tylko kilka sekund lub kilka minut. Uważa się, że nerwoból językowo-gardłowy jest spowodowany podrażnieniem nerwu językowo-gardłowego, jednego z 12 nerwów czaszkowych.

Możliwości leczenia

Czekając na wizytę u dentysty, warto sięgnąć po domowe opcje, które pomogą Ci złagodzić ból i dyskomfort w jamie ustnej. Zanim sięgniesz po leki doustne, warto sprawdzić czy leczenie miejscowe nie będzie wystarczające. Lekiem w płynie do płukania jamy ustnej, dostępnym w aptekach jest Glimbax, który zawiera substancję przeciwzapalną i przeciwbólową – diklofenak. Dzięki formie płynu, jesteś w stanie dotrzeć do każdego miejsca jamy ustnej, nie wywołując dodatkowych podrażnień. Ponadto lek dobrze przenika przez błonę śluzową w miejscach dotkniętych stanem zapalnym. Dodatkowym atutem jest brak działań niepożądanych, które tak często towarzyszą przyjmowaniu leków doustnych. Możesz dodatkowo przyłożyć lód na zmienione miejsce. Jeśli ból wynika z podrażnienia i ran w jamie ustnej, unikaj ostrych, kwaśnych lub słonych potraw, które mogą dodatkowo zaognić zmiany. Zwiększ również ilość wypijanych płynów, szczególnie jeśli zauważysz suchość w ustach. Unikaj palenia i używania wyrobów tytoniowych. Delikatnie szczotkuj i nitkuj zęby oraz kontynuuj dobrą higienę jamy ustnej.

Kiedy konieczna jest wizyta u dentysty?

Koniecznie odwiedź swojego lekarza lub dentystę, jeśli dopadł Cię:

• ból, który jest silny i nie można go opanować w domu
• ból, który powoduje trudności z jedzeniem, piciem lub połykaniem
• uporczywy ból zęba lub dziąseł
• owrzodzenia jamy ustnej, które są duże, nie znikają lub wracają

Zapamiętaj! Ból w obrębie jamy ustnej może mieć wiele przyczyn. Możesz odczuwać ból nie tylko w wewnętrznej, górnej lub tylnej części jamy ustnej, ale także wokół języka lub dziąseł. Możesz podjąć kroki, aby złagodzić łagodny ból jamy ustnej, przyjmując miejscowe lub doustne leki dostępne bez recepty. Jeśli jednak odczuwasz silny, uporczywy, nawracający ból jamy ustnej lub mimo leczenia ból nie ustępuje, skonsultuj się z lekarzem lub dentystą.