Goździki na ból zęba. Czy to naprawdę działa? Właściwości i zastosowanie olejku goździkowego

Ból zęba to jedna z najbardziej uciążliwych i trudnych do zniesienia dolegliwości, która może pojawić się nagle i bez ostrzeżenia. Priorytetem jest wówczas jak najszybsze uśmierzenie bólu, tak aby dotrwać do wizyty u dentysty. Można oczywiście sięgnąć po dostępne bez recepty leki przeciwbólowe, ale wiele osób zwraca się ku domowym sposobom na ból zęba. Jednym z najbardziej popularnych tradycyjnych środków są goździki. Czy jednak ich stosowanie w takich sytuacjach ma jakiekolwiek naukowe podstawy? Jakie są właściwości lecznicze goździków i olejku goździkowego? Podpowiadamy!

Goździki są znane i cenione od wieków – zarówno jako przyprawa, jak i roślina o właściwościach leczniczych. Tradycyjnie stosowane w medycynie ajurwedyjskiej i chińskiej, zyskały uznanie także w Europie, m.in. jako domowy środek na ból zęba – dzięki bogactwu substancji aktywnych wykazują bowiem działanie przeciwbólowe, antyseptyczne i przeciwzapalne.

Goździki – co to za roślina?

Goździki to suszone pąki kwiatowe goździkowca korzennego (Syzygium aromaticum) – drzewa należącego do rodziny mirtowatych (Myrtaceae). Roślina ta pochodzi z Moluków, znanych również jako Wyspy Korzenne, znajdujących się na terenie dzisiejszej Indonezji. Obecnie goździkowiec korzenny jest uprawiany także w wielu krajach tropikalnych, takich jak Tanzania, Indie czy Madagaskar.

Drzewo goździkowe może osiągać wysokość nawet 20 metrów, a jego pąki kwiatowe są zbierane ręcznie zanim zdążą się rozwinąć. Po zbiorach są suszone na słońcu, co nadaje im charakterystyczny brązowy kolor. Suszone pąki zawierają do 20% olejku eterycznego, który jest głównym źródłem ich leczniczych właściwości. W ich składzie znajduje się przede wszystkim eugenol – związek chemiczny odpowiedzialny za silne działanie przeciwbólowe i antyseptyczne.

Więcej niż przyprawa. Właściwości i działanie goździków

Goździki to prawdziwa skarbnica substancji aktywnych, które znajdują zastosowanie nie tylko w kuchni, ale przede wszystkim w medycynie naturalnej. Goździki wykazują działanie:

• przeciwbólowe – wynika ono z obecności wspomnianego już eugenolu, który oddziałuje na receptory bólowe, zmniejszając intensywność odczuwanego bólu,

• przeciwzapalne – zawarte w goździkach flawonoidy i kwasy fenolowe pomagają redukować stan zapalny i obrzęk, co jest kluczowe przy infekcjach jamy ustnej,

• antyseptyczne – olejek goździkowy skutecznie zwalcza bakterie, wirusy i grzyby, przeciwdziałając rozwojowi infekcji w jamie ustnej,

• antyoksydacyjne – flawonoidy obecne w goździkach chronią komórki przed szkodliwym wpływem wolnych rodników, wspomagając regenerację tkanek,

• wspierające trawienie – eugenol stymuluje produkcję enzymów trawiennych, co usprawnia procesy trawienne i łagodzi wzdęcia.

Dzięki tym właściwościom goździki są wykorzystywane w leczeniu bólu zębów, stanów zapalnych dziąseł, a także w kosmetologii – np. jako składnik past do zębów oraz płukanek do jamy ustnej.

Goździki na ból zęba. Czy to działa?

Ból zęba może wynikać np. z rozwijającej się próchnicy albo urazów mechanicznych. Goździki bywają pomocne w takich przypadkach dzięki swoim unikalnym właściwościom przeciwbólowym i antyseptycznym. Eugenol – główny składnik aktywny olejku goździkowego – działa jak miejscowy naturalny środek znieczulający, blokując sygnały bólowe wysyłane przez nerwy do mózgu. Skuteczność eugenolu w zmniejszaniu intensywności bólu została potwierdzona w badaniach naukowych.

Dobrze udokumentowane są także właściwości antybakteryjne eugenolu. Pomaga on w zwalczaniu bakterii odpowiedzialnych za rozwój infekcji w jamie ustnej, takich jak Streptococcus mutans i Porphyromonas gingivalis. Warto jednak pamiętać, że goździki nie zastąpią profesjonalnego leczenia stomatologicznego. Są one jedynie środkiem pomocniczym, który może przynieść ulgę do czasu wizyty u dentysty.

Jak stosować goździki na ból zęba?

Goździki jako domowy środek przeciwbólowy można stosować na trzy sposoby.

• Całe goździki

Należy umieścić jeden lub dwa suszone pąki w pobliżu bolącego zęba, a następnie delikatnie je żuć, aby uwolnić olejek eteryczny, który działa jak miejscowy środek znieczulający.

• Olejek goździkowy

W tym przypadku wystarczy nanieść niewielką ilość olejku na wacik, patyczek higieniczny albo kawałek czystej gazy i przyłożyć na kilka minut do bolącego miejsca.

• Płukanka z goździków

W tym przypadku należy zaparzyć łyżeczkę suszonych goździków w szklance gorącej wody, a po ostudzeniu stosować napar do płukania jamy ustnej 2-3 razy dziennie.

Czy stosowanie olejku goździkowego ma skutki uboczne? 

Chociaż goździki i olejek goździkowy są uznawane za stosunkowo bezpieczne, ich niewłaściwe stosowanie może prowadzić do pewnych skutków ubocznych. Eugenol w wysokich stężeniach może powodować podrażnienia błon śluzowych, pieczenie, a nawet reakcje alergiczne. U niektórych osób obserwuje się też objawy nietolerancji, takie jak wysypka czy zaczerwienienie.

Dodatkowo, spożywanie goździków w nadmiarze może prowadzić do problemów ze strony układu pokarmowego, dlatego zwłaszcza w przypadku olejku goździkowego lepiej jest unikać jego połykania. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem.

Goździki to skuteczny i naturalny środek pomocniczy w łagodzeniu bólu zęba. Ich właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne są szeroko udokumentowane, a eugenol obecny w ich składzie to cenny sprzymierzeniec w walce z infekcjami jamy ustnej. Należy jednak pamiętać, że goździki nie zastąpią wizyty u dentysty oraz profesjonalnego leczenia stomatologicznego. Aby ich stosowanie było bezpieczne, należy również przestrzegać zaleceń dotyczących dawkowania.