Czym zajmuje się periodontologia?

Periodontologia jest obszerną dziedziną stomatologii zajmującą się diagnozowaniem i leczeniem chorób przyzębia. Choroby przyzębia, to wiele jednostek chorobowych, w których zaatakowane są tkanki podporowe zębów, utrzymujące je w zębodołach.

Obecnie są one bardzo rozpowszechnione wśród wielu grup ludności. Obserwuje się je u dzieci, młodzieży i dorosłych. Częstość występowania tych schorzeń kwalifikuje je do grupy chorób społecznych.

Przyzębie jest składową narządu żucia. Dzieli się na przyzębie brzeżne i wierzchołkowe. W skład przyzębia zaliczają się tkanki będące w kontakcie z szyjką zęba, a mianowicie: dziąsło, ozębna, okostna i kość wyrostka zębodołowego oraz cement korzeniowy.

Prawidłowe dziąsło powinno być bladoróżowe. Dzieci z reguły mają nieco jaśniejsze dziąsło niż dorośli, a blondyni jaśniejsze niż bruneci. Dziąsło powinno sięgać do szyjki zęba nie odsłaniając cementu korzeniowego, który pokrywa korzeń zęba.

Ozębna to delikatne lecz w dużej ilości włókienka kolagenowe, które mocują ząb w zębodole. Z jednej strony przyczepiają się do kości wyrostka zębodołowego szczęki lub żuchwy, a z drugiej do cementu korzeniowego.

W związku z tym ozębna wypełnia przestrzeń między kością zębodołu a korzeniem, a szerokość jej wynosi 0,2 mm. Właśnie ozębna warunkuje ruchomość fizjologiczną zęba.

Zewnętrzną warstwą kości jest okostna, która jest bardzo bogato unerwionia i unaczyniona.

Badania epidemiologiczne przeprowadzone w Polsce wykazały, że 50% 7-tatków, 75% 12-tatków i 99% ludzi dorosłych ma chore przyzębie. W wyniku tych chorób dochodzi do rozchwiania i utraty zębów, a więc konieczne jest niedopuszczenie do ich rozwoju. Do niedawna uważano, że choroby przyzębia są nieuleczalne, więc nie celowe jest również ich leczenie. Jednak postęp nauki w tej dziedzinie obalił tę teorię.

Najczęściej występujące choroby przyzębia związane są z obecnością płytki nazębnej, czyli nalotu bakteryjnego gromadzącego się na zębach, dziąsłach, a także uzupełnieniach protetycznych. Bakterie te pozostają w stałym kontakcie z dziąsłem, a różne wytwarzane przez nie produkty, jak enzymy i toksyny, mogą zadziałać szkodliwie, gdy zostanie zachwiana równowaga biologiczna między drobnoustrojami i organizmem człowieka.

Zakłócenie równowagi może być spowodowane zaniechaniem higieny jamy ustnej. Zaniechanie oczyszczania zębów prowadzi do zwiększenia ilości płytki i zmiany w jej składzie bakteryjnym.

Płytka bakteryjna rozprzestrzenia się w głąb szczeliny dziąsłowej (przestrzeń między wolnym brzegiem dziąsła a ścianą zęba w okolicy jego szyjki, której dno stanowi przyczep nabłonkowy, a głębokość do 1 mm), dzięki niektórym bakteriom, które przezwyciężają mechanizmy obronne ustroju i są w stanie przeżyć w środowisku o mniejszej ilości tlenu, jaka występuje w szczelinie dziąsłowej.

Powstaje poddziąsłowa płytka bakteryjna. Wiele bakterii związanych z chorobami przyzębia nie rozkłada cukrów, jak w przypadku próchnicy, tylko białka, co powoduje lekko alkaliczny odczyn w kieszonce. W takich warunkach wzmaga się rozwój chorobotwórczych drobnoustrojów i ich aktywność enzymatyczna. Enzymy i toksyny bakterii uruchamiają mechanizmy obronne ustroju, a reakcje te i powstające w ich wyniku produkty mogą prowadzić do uszkodzenia okolicznych tkanek. Dochodzi też do łatwiejszej kolonizacji, czyli osadzania się na cemencie korzeniowym drobnoustrojów, przypuszczalnie chorobotwórczych dla przyzębia.

Choroby przyzębia to przewlekłe procesy patologiczne, przede wszystkim zapalenia, wśród których wyróżniamy: zapalenie dziąseł (gingivitis) i zapalenie przyzębia (periodontitis) , które dotyczą już tkanek głębiej położonych, w tym kości wyrostka zębodołowego szczęk.

W chorobach przyzębia najważniejszym czynnikiem etiologicznym jest nieodpowiednia higiena jamy ustnej.

Jednak bywa i tak, że rozwój chorób przyzębia może być związane z innymi czynnikami.

Mogą to być:

– awitaminoza,

– palenie tytoniu,

– nadmierne spożycie alkoholu,

– bruksizm, czyli nawykowe zgrzytanie zębami,

– zaburzenia hormonalne,

– zaburzenia ogólnoustrojowe tj. cukrzyca,

– nieprawidłowa dieta,

– liczne nieprawidłowe uzupełnienia protetyczne,

– zaburzenia wydzielanie śliny.

inf.wł.