Autorzy badania opublikowanego 2 maja w czasopiśmie naukowym „International Journal of Urology” wysunęli tezę, że nieprawidłowe podparcie zgryzu może być powiązane z zaburzeniami erekcji u mężczyzn, jednak mechanizmy stojące za tym związkiem pozostają wciąż niejasne. Naukowcy z zespołu kierowanego przez dr Naoki Fujitę z Wyższej Szkoły Medycznej Uniwersytetu Hirosaki (Japonia) napisali, że liczba zachowanych zębów […]
Przeprowadzone w ostatnim czasie badania sugerują, że istotną rolę w powstawaniu rozszczepu wargi lub podniebienia u rozwijających się płodów odgrywają zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Praca podejmująca tę tematykę została opublikowana w czasopiśmie naukowym „Nature Communications”. Zespół badaczy z Brazylii i Wielkiej Brytanii pod kierownictwem dr. Roberto Mayora z Wydziału Biologii Komórki i Rozwoju […]
W opublikowanym artykule zespół naukowców z kilku wydziałów Uniwersytetu Stanu Michigan w Ann Arbor zwrócił uwagę na nowy, zidentyfikowany przez siebie wskaźnik, który może dowodzić związku zachodzącego pomiędzy gęstością unerwienia tkanki a nowotworem jamy ustnej. Zespół kierowany przez prof. Nishę J. D’Silvę (Wydział Periodontologii i Medycyny Jamy Ustnej oraz Wydział Patologii) poinformował, że guzy o […]
Na początku grudnia br. prof. dr hab. Grażyna Zofia Jarząb – wybitna postać lubelskiej stomatologii, pierwsza prodziekan Oddziału Stomatologii, wieloletnia dyrektor Instytutu Stomatologii oraz kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Stomatologicznej i Szczękowo-Twarzowej – została odznaczona Medalem Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Jest to najwyższe wyróżnienie lubelskiej uczelni. Grażyna Jarząb urodziła się w 1926 r. we Lwowie. […]
Zdrowie jamy ustnej może znacząco wpłynąć na ogólny stan zdrowia i jakość życia. Tym bardziej dotyczy to osób z niepełnosprawnością rozwojową, taką jak spektrum poalkoholowych zaburzeń rozwojowych (ang. foetal alcohol spectrum disorder; FASD). Chcąc uzyskać więcej informacji na temat stanu zdrowia jamy ustnej tych osób, badacze z Kanady porównali jakość życia związaną ze zdrowiem jamy […]
Zbliża się najważniejszy moment obchodów 50-lecia nauczania stomatologii na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie. W dniach 8-9 grudnia 2023 r. odbędzie się konferencja naukowa „Określenie standardów bezpieczeństwa pacjenta w opiece stomatologicznej” połączona z sympozjum dziekanów i prodziekanów wydziałów prowadzących kształcenie na kierunku lekarsko-dentystycznym w Polsce i za granicą. Na uczestników czekać będą także dwie wystawy stomatologiczne: […]
Tłuszczak (ang. lipoma) to niezłośliwy nowotwór tkanki łącznej – zmiana wypełniona tkanką tłuszczową. Choć jest to jeden z najpowszechniej występujących guzów tkanek miękkich, w jamie ustnej rozwija się relatywnie rzadko, stanowi 0,1–5% wszystkich łagodnych zmian w tym regionie. W pracy naukowców z Japonii opisano przypadek 43-latka, u którego wykonano resekcję ogromnego tłuszczaka przedsionka jamy ustnej. […]
Z opublikowanego badania greckich naukowców wynika, że wykonany z drewna, przyjazny dla środowiska jednorazowy depresor języka może być pomocny w ocenie poziomu glukozy oraz innych biomarkerów w ślinie. Zespół badaczy kierowany przez dr. Christosa Kokkinosa z Narodowego Uniwersytetu im. Kapodistriasa w Atenach podał, że zmodyfikowany przez nich sensor drewnianego depresora może być stworzony przy niskich […]
– Każda metoda obrazowania w stomatologii ma swoje miejsce w algorytmie diagnostycznym. Trzeba jednak pamiętać, że algorytmy ulegają zmianom w związku z wprowadzaniem coraz to nowych metod obrazowania – mówi prof. dr hab. n. med. Ingrid Różyło-Kalinowska, specjalistka w dziedzinie radiologii i diagnostyki obrazowej, kierownik Samodzielnej Pracowni Propedeutyki Radiologii Stomatologicznej i Szczękowo-Twarzowej Uniwersytetu Medycznego w […]
Badanie zespołu naukowców z Wielkiej Brytanii, Norwegii, Danii, Szwecji, Islandii, Hiszpanii oraz Australii dowiodło, że palenie tytoniu przez chłopców we wczesnym wieku nastoletnim może w przyszłości mieć wpływ na uszkodzenie genów u ich dzieci, zwiększając u kolejnego pokolenia ryzyko rozwoju astmy, otyłości oraz ograniczenia czynności płuc. Badania, których wyniki opublikowano w dniu 31 sierpnia 2023 […]
Napoje słodzone cukrem, niezmiennie popularne wśród konsumentów (m.in. za sprawą agresywnych kampanii reklamowych), kojarzone są najczęściej z ryzykiem nadwagi, otyłości i próchnicy. To jednak nie jedyny minus spożywania słodzonych produktów spożywczych. Negatywnego wpływu ich działania na wątrobę dotyczy opublikowane przed dwoma tygodniami badanie naukowców ze Stanów Zjednoczonych. Napoje słodzone cukrem mogą przyczyniać się do problemów […]
Wiele osób zmaga się z uporczywymi migrenami, które mogą nie tylko utrudniać wykonywanie naszych obowiązków, ale nierzadko nawet uniemożliwić codzienne funkcjonowanie. Co nie może dziwić, dolegliwości związane z migreną zwykle skutkują tym, że chory mniej uwagi poświęca higienie jamy ustnej. Zależność pomiędzy migreną a stanem zdrowia jamy ustnej działa jednak dwutorowo – dostępne badania wykazały, […]
– Leczenie ortodontyczne seniorów najczęściej przeprowadza się jako przygotowanie do leczenia protetycznego – mówi dr hab. n. med. Ewa Czochrowska, absolwentka i wykładowca Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, specjalistka ortodoncji, autorka i współautorka prac naukowych, prezes Polskiego Towarzystwa Ortodontycznego. Jakie są inne wskazania do terapii ortodontycznej pacjentów w podeszłym wieku? Dlaczego leczenie ortodontyczne bywa konieczne także u […]
Sejm przyjął nowelizację ustawy o zdrowiu publicznym, zakładającą wprowadzenie zakazu sprzedaży tzw. energetyków – czyli napojów z dodatkiem tauryny i/lub kofeiny – dzieciom i młodzieży poniżej 18. roku życia od 1 stycznia 2024 r. Zgodnie z nowelizacją ustawy o zdrowiu publicznym, od 1 stycznia 2024 r. w Polsce będzie obowiązywał zakaz sprzedaży napojów z dodatkiem […]
Dentysta przed radioterapią to konieczność, omdlenia i bóle ustno-twarzowe maskowały chłoniaka u 64-latka, fatalna sytuacja w opiece stomatologicznej nad niepełnosprawnymi, paradontoza „postarza” mózg, jak chronić gabinet przed cyberatakiem, ścieranie zębów coraz powszechniejsze – zachęcamy do zapoznania się z najważniejszymi wiadomości z branży stomatologicznej z ostatnich dni! Radioterapia to jedna z najczęściej stosowanych metod leczenia onkologicznego. […]
Według najnowszych danych Instytutu Polityki Zdrowotnej Amerykańskiego Towarzystwa Stomatologicznego (ADA HPI) liczba dentystów pracujących w organizacjach świadczących usługi na rzecz gabinetów stomatologicznych (DSO) od kilku lat rośnie – w 2022 roku osiągnęła poziom ponad 13%. Organizacje świadczące usługi stomatologiczne – DSO (od ang. dental service organization😉 to centra wsparcia biznesu, z którymi właściciele gabinetów dentystycznych […]
57-letnia mieszkanka Providence w stanie Rhode Island została oskarżona o prowadzenie leczenia stomatologicznego bez stosownej licencji. Dochodzenie w tej sprawie trwało od 2022 r. – wówczas policja otrzymała informację, że kobieta usunęła ząb trzonowy u 36-pacjentki, zszyła ranę i poddała leczeniu kilka innych zębów – wszystko bez uprawnień zawodowych. Przeprowadzone „leczenie” spowodowało u pacjentki infekcję […]
Grupa posłów PiS i niezrzeszonych przygotowała projekt nowelizacji ustawy o zdrowiu publicznym, zgodnie z którą wprowadzony miałby zostać całkowity zakaz sprzedaży napojów energetycznych dzieciom i młodzieży poniżej 18. roku życia. O szkodliwości popularnych energetyków dla zdrowia mówi się i pisze coraz więcej. Jak informował jakiś czas temu Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut […]
Niepodważalne badania wskazują, że long-COVID istnieje i daje się nam we znaki – zaznaczyła w rozmowie z PAP wirusolog prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska. Dodała, że nawet do dwóch lat od zakażenia u dzieci może utrzymywać się ryzyko zapalenia mózgu, a u dorosłych ryzyko zaburzeń nastroju. Ekspertka z Katedry Wirusologii i Immunologii UMCS w Lublinie podkreśliła, że […]
Z okazji Dnia Weteranów, który w Stanach Zjednoczonych jest obchodzony 11 listopada, Delta Dental Plans Association ogłosiło rozszerzenie dostępu do opieki stomatologicznej dla amerykańskich weteranów wojennych, przede wszystkim tych, którzy są jej pozbawieni. Delta Dental to stowarzyszenie skupiające 39 organizacji działających we wszystkich 50 stanach USA, przy czym część z nich to organizacje non-profit. Pod […]
Pod koniec maja w czasopiśmie naukowym „Journal of Pediatric Surgery Case Reports” opublikowano opis przypadku młodej pacjentki, u której rozwinęła się zmiana przypominająca tkanki zęba, zawierająca zwapniałe skrzepy krwi. Guz zlokalizowany w pobliżu ślinianki przyusznej został usunięty. – Zgrupowanie flebolitów („kamieni żylnych”) w obrazowaniu nadało zmianie formę przypominającą ząb – napisali autorzy pracy pt. „Flebolity […]
Z badania opublikowanego pod koniec kwietnia w „Journal of the American Dental Association” (JADA) wynika, że pandemia COVID-19 spowodowała wzrost liczby pacjentów wymagających leczenia dolegliwości związanych z bólem w obszarze ustno-twarzowym oraz jego objawów. Symptomy te, które nasiliły się u pacjentów, to m.in. bóle głowy, ból podczas żucia, bruksizm, stany lękowe oraz zaburzenia snu. Autorzy […]
9 maja opublikowany został najnowszy QS World University Ranking. Jedną z uwzględnionych w zestawieniu kategorii były uczelnie kształcące przyszłych lekarzy stomatologów. W rankingu uwzględniono łącznie 70 szkół dentystycznych z 26 państw. W tegorocznym rankingu uczelni stomatologicznych zanotowano kilka znacznych zmian, w tym na miejscu lidera tegorocznego zestawienia. Gdzie jest najlepsza uczelnia dentystyczna świata? Miejsce pierwsze, […]
Chociaż zgony ciężarnych oraz martwe urodzenia to w państwach wysoko rozwiniętych stosunkowo rzadkie przypadki, ryzyko takie wzrasta, gdy kobieta zakażona jest koronawirusem SARS-CoV-2. Wskazują na to wyniki dwóch badań, które zostały przeprowadzone w ostatnich miesiącach w Stanach Zjednoczonych. Pomiędzy marcem 2020 a wrześniem 2021 roku w 76 szpitalach w USA odbyło się około 1,25 mln […]
Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej opublikowało stanowisko w sprawie przepisów wyznaczających zakres odpowiedzialności lekarzy i lekarzy dentystów. – Wykonywanie zawodu lekarza i lekarza dentysty staje się coraz trudniejsze m.in. z uwagi na przepisy, które stale zaostrzają odpowiedzialność prawną za wszelkie niepowodzenia w trakcie prowadzenia procesu leczniczego – twierdzi NRL. Stanowisko zostało wysłane do premiera, ministra sprawiedliwości […]
W ostatnich miesiącach pożegnaliśmy wiele osób, których praca przyczyniła się do rozwoju nie tylko polskiej, ale i światowej stomatologii. W lutym br. zmarł dr hab. n. med. Paweł Piotrowski. Był wieloletnim kierownikiem Kliniki Rehabilitacji Narządu Żucia Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, a jego praca wpłynęła znacząco na rozwój poznańskiej i polskiej stomatologii. Był autorem i współautorem […]
Erozja zębów jest coraz bardziej powszechnym problemem, z którym w swojej praktyce spotykają się stomatolodzy, a także przedmiotem szeroko zakrojonych badań. W przeprowadzonym w ostatnim czasie badaniu oceniono poziom wiedzy w tym zakresie reprezentowany przez duńskich dentystów. Aby uzyskać powyższe informacje, zespół badaczy z Uniwersytetu w Kopenhadze wysłał drogą elektroniczną kwestionariusze do wszystkich aktywnych członków […]
Z żalem informujemy, że 14 czerwca 2021 roku zmarła prof. dr hab. n. med. Maria Kleinrok, wybitny naukowiec i wychowawca kilku pokoleń stomatologów, twórczyni polskiej szkoły nauki o rehabilitacji układu ruchowego narządu żucia. Pani Profesor przyszła na świat w 1932 roku w Tarnowskich Górach (woj. śląskie), w roku 1955 ukończyła Śląską Akademię Medyczną (Oddział w […]
Za względu na ogromne codzienne obciążenia – związane m.in. z jedzeniem, mówieniem, ale też nieprawidłową okluzją czy niedopasowaną odbudową protetyczną – staw skroniowo-żuchwowy jest podatny na różnego rodzaju dysfunkcje. O tym, jak powinna przebiegać rehabilitacja pacjenta z zaburzeniami w pracy stawu skroniowo-żuchwowego podczas webinaru organizowanego 27 maja przez firmę GSK wraz z marką Corega opowie […]
23 kwietnia obchodzono 100-lecie nauczania stomatologii akademickiej w Warszawie, które połączone było z XIV Międzynarodową Konferencją Zachód – Wschód. Zgromadzonych w Auli Centrum Dydaktycznego WUM im. prof. Janusza Piekarczyka oraz uczestników uroczystości w formie online powitała dziekan Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego prof. Dorota Olczak-Kowalczyk. Wśród zaproszonych gości znaleźli się m.in. rektor WUM prof. Zbigniew Gaciong, prorektorzy, przedstawiciele […]
Wielka Brytania należy do tych państw świata, w których szczepienia przeciw COVID-19 rozpoczęto najwcześniej. Już 8 grudnia zaszczepiono pierwszą obywatelkę Zjednoczonego Królestwa, 91-letnią Margaret Keenan. Do tej pory szczepionkę przyjęło 1,5 mln osób, przy czym w pierwszej grupie znaleźli się pensjonariusze domów spokojnej starości oraz ich opiekunowie. Do kolejnej grupy przypisano osoby w wieku 80+ […]
Zapraszamy do zapoznania się z najważniejszymi informacjami z branży stomatologicznej z ostatniego tygodnia. Prezes NFZ-u podpisał zarządzenie zmieniające wycenę punktową niektórych świadczeń stomatologicznych, głównie z zakresu endodoncji. Zdaniem Andrzeja Cisły – wiceprezesa Naczelnej Izby Lekarskiej – są to zmiany niedostateczne. Dentyści współpracujący z NFZ-em nie są w stanie wykonać tegorocznych umów, a część praktyk po […]
Naukowcy z Uniwersytetu Pensylwanii i Czwartego Wojskowego Uniwersytetu Medycznego w Xi’an wykorzystali komórki macierzyste z zębów mlecznych do regeneracji uszkodzonego uzębienia u dzieci po urazach. Badania dotyczące regeneracji zębów przy pomocy komórek macierzystych przeprowadzili u dzieci po urazach zębów naukowcy z Uniwersytetu Pensylwanii i Czwartego Wojskowego Uniwersytetu Medycznego w Xi’an. Pobrali oni komórki macierzyste z […]
To ostatni dzień naszej I Konferencji Dentonet Online. 4 dni, 20 wykładów – na 20-lecie portalu Dentonet.pl. Konferencję podsumowuje jej pomysłodawca dr n. med. Tomasz M. Kercz – redaktor naczelny Dentonetu. Dziękujemy, że byliście z nami! A jeśli nie byliście – możecie dołączyć. Wykłady będą dostępne przez najbliższe trzy miesiące. Ale na dołączenie […]
Za nami drugi dzień Konferencji Dentonet Online. Uczestnikom wydarzenia udostępnionych zostało kolejnych pięć wykładów dotyczących wielu aspektów pracy lekarzy dentystów. Konferencyjny piątek rozpoczęła prof. dr hab. n. med. Ingrid Różyło-Kalinowska, która przedstawiła rekomendacje Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego i Polskiego Lekarskiego Towarzystwa Radiologicznego odnośnie wykonywania stomatologicznych zdjęć RTG w trakcie epidemii COVID-19. Wykład „Zdrowy uśmiech to nie […]
– Jest bardzo dużo piśmiennictwa dotyczącego zastosowania laserów w stomatologii. Są one używane w tej dziedzinie od lat 60. XX wieku – mówi w rozmowie z Dentonetem lek. dent. Michał Nawrocki. To pierwszy Polak, który ma za sobą studia podyplomowe Master of Science in Lasers in Dentistry na Uniwersytecie RWTH University w Aachen. Lek. dent. […]
Ze względu na krótki czas, jaki upłynął od rozpoznania wirusa SARS-CoV-2 nie ma wciąż wystarczająco dużo informacji na temat przebiegu wywoływanej przez niego choroby COVID-19, jej przyczyn oraz powikłań. Ostatnie ustalenia Niemieckiego Towarzystwa Stomatologii, Medycyny Jamy Ustnej i Chirurgii Szczękowo-Twarzowej (DGZMK) potwierdzają, że prawidłowa higiena oraz dobry stan zdrowia jamy ustnej pomagają zapobiegać ciężkiemu przebiegowi […]
Już w najbliższą sobotę (16 maja) o godz. 11:00 Anna Kuśnierczak – lekarz stomatolog, dyplomowany lekarz medycyny estetycznej, znana również jako Stomatolog Dobra Rada – poprowadzi webinar „Jak Cię widzą, tak Cię piszą” dotyczący budowy marki osobistej oraz obecności lekarza dentysty w social mediach. Spotkanie organizujemy wspólnie z należącą do firmy GSK marką Parodontax. Social […]
Wypracowana przez lekarza dentystę marka bardzo pomaga zdobyć zaufanie pacjentów – mówi Anna Kuśnierczak – lekarz stomatolog, dyplomowany lekarz medycyny estetycznej, znana również jako Stomatolog Dobra Rada. Już w najbliższą sobotę (16 maja) o godz. 11:00 poprowadzi ona webinar „Jak Cię widzą, tak Cię piszą” dotyczący budowy marki oraz obecności w social mediach w branży […]
Zdecydowana większość gabinetów dentystycznych w Stanach Zjednoczonych jest zamknięta dla pacjentów czekających na standardowe leczenie, ale wiele praktyk przyjmuje pacjentów doraźnie, co potwierdza ankieta przeprowadzona przez Health Policy Institute (HPI) wśród ponad 19 tys. amerykańskich stomatologów. W badaniu rozpoczętym 23 marca Instytut Polityki Zdrowotnej związany z Amerykańskim Stowarzyszeniem Stomatologicznym (ADA) chciał dowiedzieć się, jak zespoły […]
W dniach 8-9 stycznia w ministerstwie zdrowia odbędą się spotkania dotyczące opodatkowania słodzonych napojów – informuje PAP. Przypomnijmy, że zgodnie z propozycją słodzone napoje mają zostać objęte dodatkową opłatą wynoszącą 70 lub 80 gr. Wedle projektu ustawy związanej z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów, dodatkowym opodatkowaniem mają zostać objęte słodzone napoje, czyli napoje z dodatkiem monosacharydów, […]
Powszechnie wiadomo, że spożywanie kolorowych słodzonych napojów jest jednym z głównych czynników ryzyka rozwoju próchnicy, otyłości czy cukrzycy. Teraz okazuje się, że osoby, które piją więcej niż dwie szklanki takich napojów dziennie, są bardziej narażone na przedwczesny zgon z powodu chorób serca, udaru mózgu lub poważnych schorzeń jelit – informuje DentistryToday. Wyniki badań brytyjskich naukowców […]
Niegdyś prężne centrum przemysłu lnianego i światowej rangi ośrodek stoczniowy, w powszechnej świadomości Belfast pozostaje główną areną trwającego trzy dekady krwawego, naznaczonego zamachami terrorystycznymi konfliktu na tle etnicznym i religijnym. Mimo że drobne niepokoje zdarzają się po dziś dzień, oficjalnie zakończył się on w 1998 r. wraz z podpisaniem porozumienia między stroną brytyjską a irlandzką […]
Jak informuje Polska Agencja Prasowa, powołując się na pismo „Science Robotics”, amerykańscy naukowcy opracowali platformy robotyczne, których głównym zadaniem jest usuwanie płytki nazębnej ze wszystkich powierzchni zębów. Nad wynalazkiem pracował zespół naukowców pod przewodnictwem Hyuna Koo ze School of Dental Medicine oraz Edwarda Steagera ze School of Engineering and Applied Science University of Pennsylvania. Prof. […]
Czy misje zmieniły Panią jako lekarza? To pytanie zadajemy dentystce z Łodzi, Katarzynie Błądek – Grzelczak, która wyjeżdżała do Iraku, Tanzanii, Papui-Nowej Gwinei i Gruzji. Zobacz także inne materiały: Irak. Moja pierwsza misja Ważne dni na misjach
1 mld zł jeszcze przed końcem roku trafi na konta szpitali. To pieniądze, które pozwolą na sfinansowanie nadwykonań, które powstały głównie w latach 2008 – 2017. Środki w wysokości 1 mld zł – pochodzące z dotacji z budżetu państwa – są przeznaczone na sfinansowanie świadczeń, w tym świadczeń wysokospecjalistycznych, udzielonych ponad kwoty zobowiązań wynikających z […]
Mieszkańcy dolnośląskiej gminy Bardo wystosowali specjalne pismo do dyrektora tamtejszego oddziału wojewódzkiego NFZ-u, w którym domagają się zakontraktowania świadczeń medycznych w zakresie stomatologii na terenie gminy. Przez lata w gminie Bardo, liczącej ponad 5,5 tys. mieszkańców, funkcjonował jeden gabinet stomatologiczny leczący pacjentów w ramach kontraktu z Narodowym Funduszu Zdrowia. Gabinet nie otrzymał jednak nowego kontraktu […]
Układ stomatognatyczny składa się z wielu wzajemnie powiązanych ze sobą elementów, na których funkcjonowanie wpływa ogromna liczba czynników. Zmiany w jednej ze składowych determinują przebudowę w całym systemie. Modyfikując ustawienie zębów, leczenie ortodontyczne niekiedy indukuje niekorzystną adaptację układu do zaistniałych warunków zwarciowych. Układ stomatognatyczny jest narządem spełniającym określone funkcje fizjologiczne, takie jak żucie, wstępne trawienie, połykanie, […]
Jak informuje „Dziennik Zachodni”, w Dąbrowie Górniczej na 17 tys. mieszkańców będzie przypadał zaledwie jeden gabinet stomatologiczny z podpisanym kontraktem z NFZ-em. Bardzo trudno będzie dostać się do gabinetu stomatologicznego posiadającego kontrakt z NFZ-em osobom zamieszkującym Dąbrowę Górniczą. Od 1 września br. w tym liczącym ponad 120 tys. mieszkańców mieście kontrakty z Funduszem będzie posiadało […]
Łódzki oddział wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia przypomina wszystkim placówkom zdrowia o ich obowiązkach wobec pacjentów po zakończeniu świadczenia usług w ramach kontraktu z Funduszem. Do łódzkiego NFZ-u w ostatnich tygodniach napływały sygnały o trudności pacjentów w wyegzekwowaniu swoich praw w placówkach, w których byli zapisani do kolejki oczekujących, a które zakończyły świadczenie usług w ramach […]
