Przerośnięty migdałek przyczyną wad zgryzu

Patologiczne powiększenie się migdałka gardłowego, najczęściej występujące w wieku wczesnoszkolnym i przedszkolnym jest jedną z najczęściej występujących chorób w laryngologii dziecięcej. Z reguły przyczyną przerostu są nawracające wirusowe i bakteryjne infekcje górnych dróg oddechowych, głównie zakażenie Streptococcus pneumoniae i Haemophilus influenze oraz zmiany składu flory kolonizującej górną część gardła. Istotnymi czynnikami są także alergiczny nieżyt nosa, refluks żołądkowo-przełykowy oraz narażenie dziecka na wpływ dymu tytoniowego.

Jakie objawy powinny Cię zaniepokoić?
Jeżeli Twoje dziecko trapi niemal nieustanny katar i kaszel oraz nawracające infekcje górnych dróg oddechowych, warto zwiększyć czujność i sprawdzić, czy nie pojawiają się również inne symptomy świadczące o przeroście trzeciego migdałka. Są to:
– chrapanie podczas snu,
– oddychanie z otwartymi ustami,
– częste wysiękowe zapalenie ucha środkowego, przewlekłe zapalenie zatok przynosowych,
– pogorszenie słuchu,
– problemy z koncentracją i nauką (dziecko może wykazywać nadmierną aktywność i nadpobudliwość ruchową, może mieć także trudności ze skupieniem uwagi, co z reguły skutkuje pogorszeniem wyników w nauce).
Innym charakterystycznym objawem jest tzw. niewyraźna, kluskowata mowa, a niekiedy trudności w połykaniu, zwłaszcza pokarmów stałych.

Problemy ze zgryzem, dziąsłami i zębami
Niewielu rodziców zdaje sobie sprawę, iż długotrwały przerost migdałka może mieć także poważne konsekwencje stomatologiczne w postaci zaburzeń ukształtowania twarzoczaszki i rozwoju wad zgryzu. Ponieważ ciągłe oddychanie przez usta prowadzi do opadania i cofania się żuchwy, na górny łuk zębowy działają tylko policzki i powodują jego zwężenie, co z kolei powoduje wysklepienie się podniebienia do góry. Jako że górny łuk zębowy staje się węższy od dolnego, górne i dolne zęby przestają do siebie pasować (najczęściej dochodzi wówczas do rozwoju zgryzu krzyżowego). Dodatkowo górne siekacze – jedynki i dwójki – na które nie działa z odpowiednią siłą mięsień wargi, wychylają się do przodu, poważnie zaburzając estetykę twarzy.

Jednak przerośnięty trzeci migdałek ma negatywny wpływ także na przyzębie. Jak wiemy, odpowiednia ilość śliny jest jednym z czynników umożliwiających utrzymanie prawidłowego stanu błony śluzowej jamy ustnej oraz zachowanie jej naturalnych funkcji ochronnych. Pozbawiona dostatecznego przepływu śliny śluzówka przestaje być wystarczająco oczyszczana i wysycha, co przyczynia się do zmian przerostowych dziąseł i sprzyja zasiedlaniu bakterii. Nie do pominięcia jest również negatywny wpływ nadmiernej suchości w jamie ustnej na szybszy rozwój próchnicy. W prawidłowych warunkach ślina oczyszcza powierzchnie zębów, rozcieńcza płytkę nazębną i neutralizuje działanie bakterii. Zmniejszona ilość śliny uniemożliwia remineralizację w przypadku początkowych zmian próchnicowych. Czynniki te powodują, że u dzieci oddychających ustami próchnica jest bardziej rozległa i charakteryzuje sie ostrzejszym przebiegiem niż u dzieci oddychających w prawidłowy sposób.

Nie należy zatem bagatelizować objawów, które mogą sugerować powiększenie migdałka. Konsekwencją jego przerostu może być nie tylko wada polegająca na nieprawidłowo ustawionych zębach, lecz również zaburzenia czynnościowo-funkcjonalne w obrębie szczęki i żuchwy. Jeżeli zaś dojdzie do niedorozwoju kości szczęki, trzeba liczyć się z tym, że przywrócenie twarzy prawidłowych proporcji nie będzie możliwe bez zabiegu chirurgicznego, o wiele bardziej skomplikowanego niż zabieg wycięcia migdałka.

B.Sz.