Próchnica u dzieci – najczęstsze przyczyny

Próchnica u dzieci to dla wielu rodziców problem wciąż bagatelizowany, a stereotyp „mleczaków nie trzeba leczyć, bo i tak wypadną” pokutuje wśród znacznej części społeczeństwa. Jeśli dodać do tego złe nawyki żywieniowe już u najmłodszych dzieci oraz brak systemowej opieki stomatologicznej dla małych pacjentów, mamy doskonały obraz, dlaczego próchnica u dzieci w Polsce to choroba tak powszechna.

Statystyki są nieubłagane – jak informuje w swoim raporcie Fundacja Wiewiórki Julii, aż 78% dzieci w wieku 7-12 lat ma próchnicę (więcej informacji na ten temat znajduje się tutaj). Sytuację pogarsza fakt, że wielu rodziców sądzi, iż próchnica u dzieci nie wymaga leczenia. To olbrzymi błąd! Bakterie wywołujące próchnicę rozmnażają się bardzo szybko, więc już jeden zainfekowany ząb może powodować chorobę kolejnych. Co więcej, utracony z powodu próchnicy choćby jeden ząb mleczny często powoduje kłopoty z wyrzynaniem się zębów stałych, wady zgryzu i problemy z prawidłową wymową. Dlatego warto znać najczęstsze przyczyny próchnicy u dzieci, aby w porę zapobiegać rozwojowi schorzenia.

Próchnica u dzieci – winny przede wszystkim brak higieny

Najczęstszą przyczyną występowania próchnicy u dzieci jest niewłaściwa higiena jamy ustnej, a czasem nawet jej zupełny brak. Niestety, ze szczotkowaniem zębów jest źle u dorosłych Polaków, a to skutkuje brakiem nadzoru nad tym, czy dziecko regularnie i prawidłowo myje zęby. Wielu rodziców zapomina o higienie jamy ustnej u dziecka jeszcze przed okresem ząbkowania – tymczasem również niemowlętom należy myć dziąsła za pomocą gazika nasączonego w przegotowanej wodzie lub naparze z ziół (np. rumianku lub szałwii). Kiedy u malucha pojawiają się pierwsze ząbki, trzeba delikatnie przecierać je miękką, silikonową szczoteczką nakładaną na palec, a wraz z jego dorastaniem i wzrostem sprawności manualnej – wprowadzać regularne mycie zębów przy pomocy pasty i szczoteczki dostosowanej do jego wieku. To o tyle ważne, że zęby mleczne są o wiele słabiej zmineralizowane niż zęby stałe, co oznacza, że ich podatność na szkodliwe działanie bakterii jest większa, a próchnica u dzieci rozwija się o wiele szybciej.

Zła dieta = próchnica u dzieci

Bardzo duże znaczenie w występowaniu próchnicy u dzieci mają złe nawyki żywieniowe. Maluchy, które są często karmione w nocy albo zasypiają z butelką są szczególnie narażone na rozwój tzw. próchnicy butelkowej. Będące głównym składnikiem diety niemowląt mleko jest bardzo bogate w cukry. Jeśli dziecko zasypią z butelką w buzi lub po nocnym karmieniu rodzice nie przemyją jego dziąseł, cukry stają się pożywką dla bytujących w jamie ustnej bakterii próchnicotwórczych, zwłaszcza, że nocą obniża się również produkcja bakteriobójczej śliny. Stąd już prosta droga do poważnych kłopotów.

Niestety bardzo powszechna jest w Polsce również próchnica u dzieci starszych, w wieku przedszkolnym i szkolnym. Tu także jednym z winowajców jest nieprawidłowa dieta, bogata w słodkie przekąski oraz kolorowe, gazowane napoje. Tymczasem są one bardzo szkodliwe dla zdrowia zębów. Z menu dziecka lepiej więc wykreślić pączki, ciastka, batony, cukierki oblepiające zęby i colę, a w zamian zaproponować im świeże warzywa i owoce oraz niegazowaną wodę mineralną. Wdzięczne będą za to nie tylko zęby, ale i cały organizm.

Nie unikajmy wizyt u dentysty!

Próchnica u dzieci ma jeszcze jedną ważną przyczynę – jest to brak systemowej opieki stomatologicznej dla dzieci oraz zdecydowanie zbyt rzadkie wizyty u dentysty. W ostatnich latach do niektórych szkół powróciły co prawda gabinety dentystyczne, ale to wciąż kropla w morzu potrzeb. Dla wielu rodziców problemem jest także znalezienie gabinetu udzielającego świadczeń w ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia bez oczekiwania w kolejkach. Pomimo wszystkich tych trudności należy podkreślić, że to rolą rodziców jest dbanie o prawidłowy rozwój i zdrowie dziecka, w tym o stan jego jamy ustnej. Wizyty profilaktyczne – nawet w prywatnym gabinecie – mogą okazać się niewielkim wydatkiem w porównaniu do kosztów, które trzeba będzie ponieść na ewentualne leczenie rozwiniętej już próchnicy u dziecka ze wszystkimi jej konsekwencjami.

Proces powstawania próchnicy na zębach mlecznych przebiega szybciej niż w przypadku zębów stałych. Próchnica „mleczaków” może skutkować próchnicą na zębach stałych. A jakie są powikłania próchnicy na zębach mlecznych? Wszystkie te zagadnienia porusza prof. dr hab. Joanna Szczepańska, wojewódzki konsultant ds. stomatologii dziecięcej w Łodzi.

AF
Fot. Pezibear, pixabay.com