Dentonet
ASYSTA
E-mail
WYBIERZ KATEGORIĘ
Praca
Materiały i technologie
Lifestyle
Aktualności
Finanse i podatki
Edukacja

Złogi nazębne – rodzaje, przyczyny, usuwanie złogów nazębnych

Publikacja:
Złogi nazębne – rodzaje, przyczyny, usuwanie złogów nazębnych

Złogi nazębne – rodzaje, przyczyny, usuwanie złogów nazębnych

Podstawowym celem codziennej higieny jamy ustnej jest usunięcie złogów nazębnych, które przyczyniają się do powstawania chorób zębów oraz przyzębia. Złogi nazębne można podzielić na miękkie (niezmineralizowane) oraz twarde (te, które uległy mineralizacji).

Złogi nazębne, zarówno miękkie, jak i twarde, są jednym z głównych czynników ryzyka chorób zębów, przyzębia oraz zapalenia dziąseł. Dlatego tak istotna jest codzienna higiena jamy ustnej oraz profesjonalne zabiegi higienizacji wykonywane w gabinecie.

Złogi nazębne miękkie

Złogi nazębne miękkie nie uległy jeszcze zmineralizowaniu. Znajduje się wśród nich nabyta osłonka zębowa, płytka nazębna, biały osad na zębach (przy dziąśle, powierzchniach wargowych i policzkowych) oraz resztki pokarmowe.

• Nabyta osłonka zębowa – jest to bezkomórkowa, cienka, jednorodna oraz przezroczysta błona, powstała w wyniku wybiórczej adsorbcji glikoprotein śliny do powierzchni zęba. Zaczyna się ona tworzyć natychmiast po oczyszczeniu zębów i po około 90 minutach jest już całkowicie odtworzona. Pokrywa ona nie tylko zęby, ale również wszystkie stałe powierzchnie w jamie ustnej, jak protezy oraz implanty. Osłonka pełni rolę ochronną, ponieważ broni przed dostępem bakterii do szkliwa.

• Płytka nazębna – jest to miękki osad złożony głównie z drobnoustrojów. Płytka nazębna przylega tak ściśle do powierzchni zębów, że jest możliwa do usunięcia tylko energicznym szczotkowaniem. Gromadzi się szczególnie w trudnodostępnych miejscach – przy kieszonkach dziąsłowych, przy powierzchniach międzyzębowych, w bruzdach oraz zagłębieniach anatomicznych. Płytkę nazębną dzieli się na dwa rodzaje: naddziąsłową oraz poddziąsłową, która odgrywa dużą rolę w powstawaniu chorób przyzębia.

Biały nalot na zębach/biały osad na zębach – to miękki biało-żółty nalot, który gromadzi się głównie w wyniku złej higieny jamy ustnej w okolicach dziąseł, powierzchni wargowych oraz policzkowych. W przeciwieństwie do płytki nazębnej, biały nalot na zębach przy dziąsłach czy na błonach śluzowych można usunąć energicznym płukaniem jamy ustnej.

• Resztki pokarmowe – to drobne pozostałości po posiłkach, które można usunąć podczas płukania jamy ustnej. Wyjątkiem są resztki, które utknęły w przestrzeniach międzyzębowych – w tym wypadku należy użyć nici dentystycznej lub szczoteczki międzyzębowej.

Złogi nazębne twarde

Złogi nazębne twarde są to złogi, które uległy już mineralizacji. Zalicza się do nich przede wszystkim kamień nazębny – naddziąsłowy i poddziąsłowy. Mineralizacja zaczyna się już około 2-3 dni do kilku tygodni po powstaniu płytki nazębnej. Kamień nazębny tworzy się w ciągu całego życia.

• Kamień naddziąsłowy ma kolor biało-żółty, ale może ulegać przebarwieniom. Tworzy się najczęściej na językowych powierzchniach zębów. Jego konsystencja jest miękka, dzięki czemu można go stosunkowo łatwo usunąć przy pomocy odpowiednich narzędzi. Jego nagromadzenie się ma duży wpływ na powstawanie chorób dziąseł.

• Kamień poddziąsłowy jest trudniejszy do zdiagnozowania, ponieważ tworzy się wokół korzeni zębów. Można stwierdzić jego występowanie tylko za pomocą zgłębnikowania, diafanoskopii oraz rentgenogramu. Jest bardzo twardy i ma kolor brązowy lub ciemnozielony. Ze względu na jego zwartą konsystencję i ścisłe przyleganie do powierzchni zęba trudno go usunąć. Kamień poddziąsłowy jest skutkiem długotrwałego nieleczonego zapalenia tkanek miękkich.

Usuwanie złogów nazębnych miękkich

Złogi nazębne miękkie w dużej mierze można usunąć podczas codziennej higieny jamy ustnej, na którą składa się m.in. szczotkowanie zębów oraz oczyszczanie przestrzeni między zębami. W doborze prawidłowej techniki szczotkowania pomoc może oczywiście higienistka stomatologiczna w trakcie instruktażu.

Usuwanie złogów nazębnych jest najskuteczniejsze podczas szczotkowania zębów tzw. metodą roll. Polega ona na ułożeniu włosia szczoteczki pod kątem 45° do powierzchni zębów, a następnie przesuwaniu główki ruchami obrotowo-wymiatającymi po powierzchniach zębów i dziąseł. Ruch powinien być powtórzony od 4 do 6 razy w jednym miejscu.

Do innych metod szczotkowania zębów pomagających w usuwaniu złogów nazębnych miękkich zalicza się:
• metoda Bassa,
• metoda Stillmana,
• metoda Chartersa,
• metoda Fonessa,
• metoda Solo.

Oczywiście w codziennej higienie nie można zapominać o oczyszczaniu przestrzeni między zębami, gdzie również gromadzić się mogą złogi nazębne miękkie. Do ich higieny zaleca się używanie nici dentystycznych lub szczoteczek międzyzębowych. Zabieg ten powinien być wykonywany codziennie.

Usuwanie złogów nazębnych twardych

Usuwanie złogów nazębnych twardych – czyli kamienia nazębnego – możliwe jest tylko podczas profesjonalnego zabiegu higienizacji wykonywanego przez higienistkę stomatologiczną/lekarza dentystę. Zabiegiem tym jest skaling – ma on na celu usunięcie kamienia nazębnego z powierzchni zębów, korzeni zębowych oraz uzupełnień protetycznych. Może on być wykonywany przy użyciu narzędzi ręcznych (skalery, motyczki, pilniczki, kirety uniwersalne, gładziki, paski ścierne), narzędzi ultradźwiękowych (skalery naddziąsłowe i skalery poddziąsłowe) oraz narzędzi mechanicznych (kątnice). Uzupełnieniem skalingu jest piaskowanie, po którym wykonać można również polerowanie zębów i fluoryzację.

Źródło: „Podręcznik dla asystentek i higienistek stomatologicznych” pod red. prof. dr. hab. n. med. Zbigniewa Jańczuka

Niewłaściwa technika szczotkowania, brak systematyczności oraz złe nawyki żywieniowe – takie błędy pacjentów jako najczęstsze wskazuje Ania Makówka, higienistka stomatologiczna, blogerka portalu Dentonet.pl.

Oprac. AF
Fot. Archiwum


POWIĄZANE ARTYKUŁY

Wlosy1
Tłuste włosy – przyczyny, pielęgnacja i kosmetyki Pacjent

Tłuste włosy nikomu nie dodają uroku. Nie tylko są przyklapnięte, ale też wyglądają nieświeżo. Wprawdzie z problemem przetłuszczających włosów może spotkać się każdy, kto nie za często je myje, jednak u niektórych włosy przetłuszczają się nadmiernie,...

stres
Najczęstsze przyczyny zwolnień lekarskich w 2022 r. Lekarz

W ubiegłym roku wystawiono prawie 1,3 mln zwolnień lekarskich z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania – to 10% wszystkich zwolnień. Najczęstszą przyczyną nieobecności w pracy w 2022 r. były jednak choroby układu kostno-stawowego, mięśnio...

Piotr Puchała - Dentonet.pl
Czy usuwanie złamanego narzędzia osłabia ząb i obniża rokowania? Lekarz

O skutki usuwania złamanych narzędzi endodontycznych dla zdrowia i utrzymania przy życiu zęba pytamy specjalistę w tym zakresie - lek. dent. Piotra Puchałę. Jak się jednak okazuje, na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. - Ważne, by porozmawia...

ROZWIŃ WIĘCEJ
afty
Afty – jakie mogą być przyczyny ich powstawania? Asysta

Zmiany o charakterze nadżerek lub owrzodzeń występujące w obrębie jamy ustnej, przede wszystkim na błonach śluzowych policzków, języka, w okolicy podjęzykowej lub na podniebieniu – nie mają jednoznacznie określonych przyczyn, choć istnieje kilka czyn...

Usuwanie kamienia
Usuwanie kamienia nazębnego - cena, przebieg i zalecenia Pacjent

Usuwanie kamienia nazębnego wchodzi w zakres stomatologii zachowawczej, a zabieg profilaktyczny tego rodzaju powinien być standardowo wykonywany przynajmniej raz w ciągu 12 miesięcy. Sprawdź, jak przebiega tego rodzaju higienizacja i właściwie, dlacz...

bruksizm
Bruksizm: przyczyny, objawy i możliwości leczenia Lekarz

Amerykańska Akademia Bólu Orofacjalnego (American Academy of Orofacial Pain; AAOP) definiuje bruksizm jako „ugruntowaną parafunkcjonalną aktywność dzienną lub nocną, która obejmuje zgrzytanie lub zaciskanie zębów. Odbywa się ona przy braku świadomośc...

halitoza u seniorow
Przyczyny występowania halitozy wśród seniorów Lekarz

Osoby w starszym i podeszłym wieku są bardziej podatne na chroniczne problemy ze zdrowiem jamy ustnej, m.in. rozwój próchnicy, chorób przyzębia czy halitozę. W badaniu, którego wyniki opublikowano w „Journal of Oral Biology and Craniofacial Research”...