Zęby króla Ryszarda III: próchnica, bruksizm i erozja szkliwa
Zęby króla Ryszarda III: próchnica, bruksizm i erozja szkliwa
W 2012 r. szerokim echem w światowych mediach odbiła się informacja o odnalezieniu – w miejscu dawnego kościoła franciszkanów w Leicester, które współcześnie służy jako parking – szczątków XV-wiecznego króla Anglii Ryszarda III. Odkrycie to umożliwiło naukowcom przebadanie szczątków władcy, w tym poddanie ocenie jego uzębienia.
Panujący zaledwie dwa lata – od 1483 do 1485 r. – Ryszard III zginął w bitwie pod Bosworth, co oznaczało zarazem koniec dynastii Yorków i przejęcie władzy przez pretendentów – ród Tudorów. Monarcha jest także bohaterem sztuki Williama Szekspira pt. „Ryszard III” (1592), w której został przedstawiony jako „osoba pełna wewnętrznego niepokoju”. Natomiast XV- i XVI-wieczne źródła podają, że król często zgrzytał zębami, co należy uznać za objaw bruksizmu.
Nie znajduje jednak potwierdzenia informacja podana przez współczesnego królowi historyka Johna Rousa, jakoby Ryszard miał urodzić się z pełnym uzębieniem po ciąży trwającej… dwa lata. Badania prowadzone w 2012 r. dowiodły natomiast, że Ryszard III zmagał się z poważnymi schorzeniami kręgosłupa: miał skoliozę i kifozę (Szekspir pisał o „okropnym garbie” króla).
Zgrzytanie zębami i picie kwaśnego wina
Nie licząc kilku ubytków (w tym lewego zęba siecznego szczęki), w dość dobrym stanie zachowały się zęby władcy, który w momencie śmierci miał zaledwie 32 lata. Informacje przedstawione w artykule dr. Amita Rai – opublikowanym w „British Dental Journal” – potwierdzają jednak pewne oznaki zniszczenia zachowanych zębów Ryszarda. Autor badania twierdzi, że za stan zębów króla odpowiadało ścieranie i zgrzytanie, a także erozja związana z dietą.
Zdaniem badaczy z Uniwersytetu w Leicester, w ostatnich latach życia króla w jego zębach zaszły zmiany komórkowe, które zwykle wiąże się z nowym miejsca pobytu i innym niż dotychczas źródłem wody. W przypadku Ryszarda w ciągu ostatnich kilkunastu lat życia zmianie uległa jednak przede wszystkim dieta – była typowa dla najwyższych elit ówczesnej Anglii.
Stała się ona jeszcze bardziej wykwintna po objęciu przez Richarda tronu w 1483 r. Pojawiło się w niej dużo świeżych ryb, dzikie ptactwo (w tym czaple, pawie i łabędzie) oraz więcej niż wcześniej sprowadzanego z południa Europy wina. Ponieważ według współczesnych standardów woda w tamtych czasach często nie była zdatna do picia, przedstawiciele elit chętniej spożywali napoje alkoholowe, które uważano za bezpieczniejsze. Ówczesne wino było jednak znacznie bardziej kwaśne niż obecnie, co mogło zwiększać prawdopodobieństwo ścierania się tkanek zębów. Dużą popularnością cieszył się także miód pitny, co może również pomóc w wyjaśnieniu przyczyny próchnicy zębów, z którą zmagał się król Ryszard III.
Sprzęt stomatologiczny i medyczny to niezbędny ekwipunek dzisiejszego stomatologa. Odszukaliśmy zdjęcia, które przedstawiają instrumenty sprzed wieków. Warto zobaczyć co się zmieniło i jak kiedyś pojmowano ergonomię.
T.H.
Źródła: https://www.smileessential.co.uk/blog/the-truth-about-king-richard-iii-and-medieval-dentistry/
https://www.chemistryworld.com/news/history-of-king-richard-iii-written-in-his-teeth/7651.article
POWIĄZANE ARTYKUŁY
Erozja zębów jest coraz bardziej powszechnym problemem, z którym w swojej praktyce spotykają się stomatolodzy, a także przedmiotem szeroko zakrojonych badań. W przeprowadzonym w ostatnim czasie badaniu oceniono poziom wiedzy w tym zakresie reprezento...
Sylwester wiąże się nierozerwalnie z toastem za pomyślność w nowym roku, który wznosimy o północy najczęściej lampką szampana lub innego wina musującego. Przy tej okazji warto wspomnieć o zależności pomiędzy zdrowiem jamy ustnej a spożywaniem prosecc...
Amerykańska Akademia Bólu Orofacjalnego (American Academy of Orofacial Pain; AAOP) definiuje bruksizm jako „ugruntowaną parafunkcjonalną aktywność dzienną lub nocną, która obejmuje zgrzytanie lub zaciskanie zębów. Odbywa się ona przy braku świadomośc...
Z badań przeprowadzonych w ostatnim czasie przez naukowców z Uniwersytetu w Sao Paulo wynika, że niesteroidowe leki przeciwzapalne powszechnie przyjmowane przez najmłodszych pacjentów mogą przyczyniać się do powstawania wad szkliwa zębów (ang. dental...
Brazylijscy naukowcy przeprowadzili badania, z których wynika, że czerwone wino nie przebarwia szkliwa zębów, nawet w sytuacjach, gdy jest ono bardziej podatne na przebarwienia. Do tej pory sądzono, że czerwone wino, zwłaszcza pite dość regularnie, ...
Jak wynika z artykułu opublikowanego 6 lutego na stronie internetowej czasopisma naukowego „Clinical and Experimental Dental Research”, nasilenie zaciskania i zgrzytania zębami może być zależne od poziomu witaminy D w organizmie. Badania krwi u ucze...
Bruksizm, z którym według szacunków WHO zmaga się ponad 1,7 mld osób na całym świecie, zwykle nie jest zaburzeniem wyizolowanym, występującym samodzielnie. U osób z tą parafunkcją zwarciową częste jest również ryzyko innych schorzeń układu mięśniowo-...
Z badania, w którym udział wzięło 40 naukowców z kilku państw, wynika, że wady w rozwoju szkliwa zębów, które często występują u pacjentów zmagających się z celiakią, mogą być spowodowane reakcją autoimmunologiczną. Badanie to rzuca światło na słabo ...
Serwis internetowy The Dentist.co.uk opisał przypadek kilkulatki z Wielkiej Brytanii, która zmaga się z bardzo zaawansowaną próchnicą. Powodem niepodejmowania leczenia u dziecka jest problem z dostępem do lekarza stomatologa Narodowej Służby Zdrowia ...
Określone kształty zębów oraz ich ustawienie w jamie ustnej mogą – przy występowaniu bruksizmu – predysponować do zaburzeń w funkcjonowaniu stawu skroniowo-żuchwowego (ssż). Tak wynika z badania austriackich naukowców, które zostało opublikowane w c...
Chociaż uzależnienie od Internetu to coraz powszechniejszy problem osób z niemal każdej grupy wiekowej, najczęściej dotyczy młodzieży, a nawet dzieci. Poza wszelkimi innymi negatywnymi skutkami zdrowotnymi, psychologicznymi czy społecznymi, uzależnie...
