Szczoteczka elektryczna – jak pomaga dbać o zdrowie dziąseł?

Zdrowa jama ustna to nie tylko zdrowe zęby, ale także zdrowe dziąsła. Warto pamiętać, że gromadzące się wzdłuż linii dziąseł złogi płytki i kamienia nazębnego – nieusunięte podczas codziennej higieny – mogą powodować stany zapalne dziąseł, które w zaawansowanych stadiach skutkują chorobą przyzębia, a nawet przedwczesną utratą zębów. Właśnie z tego powodu tak ważne jest dokładne czyszczenie jamy ustnej także na linii dziąseł – badania dowiodły, że bardzo dużą skutecznością w tym zakresie wykazuje się szczoteczka elektryczna.

Na początek należy raz na zawsze zdać sobie sprawę, że jama ustna to nie tylko zęby. Są one bowiem otoczone przez przyzębie, które składa się m.in. z ozębnej, kości zębodołu, błony śluzowej wyrostka zębodołowego oraz dziąseł.

Tkanki dziąseł nie zawierają w sobie żadnych gruczołów, są mocno unaczynione i… dość podatne na uszkodzenia mechaniczne. Dodatkowo, sporo osób nie przykłada dostatecznej uwagi do dokładnego oczyszczania linii dziąseł podczas codziennej higieny jamy ustnej. Tymczasem na linii dziąseł odkładają się duże ilości płytki nazębnej, składającej się z białek śliny oraz bakterii – zarówno nieszkodliwych, jak i próchnicotwórczych. Płytka nazębna nieusunięta podczas szczotkowania dość szybko się mineralizuje i gromadzi nad- oraz poddziąsłowo, tworząc kamień nazębny. Jest on nie tylko problemem estetycznym – ze względu na to, że – jak już wspomniano – bytują w nim szkodliwe bakterie, jego obecność zwiększa ryzyko rozwoju zapalenia dziąseł i przyzębia, które nieleczone mogą skutkować nawet przedwczesną utratą zębów.

Wszystko to pokazuje, jak ważna jest codzienna prawidłowa higiena jamy ustnej i dokładne oczyszczanie zębów oraz linii dziąseł z osadów i płytki nazębnej. Badania dowodzą, że największą skutecznością w tym zakresie wykazuje się szczoteczka elektryczna.

Szczoteczka elektryczna – czym się charakteryzuje?

Przybory do szczotkowania dzieli się pod kątem wielu czynników – wyróżnia się m.in. szczoteczki dla osób dorosłych i dzieci, z włóknem twardym, średnim i miękkim, szczoteczki jednopęczkowe i międzyzębowe, a także szczoteczki manualne i elektryczne.

Jak nietrudno się domyślić, szczoteczka manualna to taka, której użycie wymaga precyzyjnych ruchów rąk oraz zastosowania dopasowanej do potrzeb techniki szczotkowania. Z kolei szczoteczka elektryczna napędzana jest zasilaniem zewnętrznym (np. zamontowanym wewnątrz ładowanym akumulatorem), a jej ruchy są co do zasady z góry określone przez producentów.

Obecnie najczęściej spotyka się dwa rodzaje szczoteczek elektrycznych – soniczne oraz magnetyczne.

• Szczoteczka elektryczna soniczna – może być zasilana ładowanym akumulatorem albo bateriami. Najczęściej ma podłużną główkę poruszającą się z boku na bok z częstotliwością 260 Hz, co odpowiada około 31 tys. ruchów na minutę. Tak szybka praca włókien mechanicznie usuwa biofilm, a dodatkowo mieszanina wody i śliny dokładnie rozprowadza składniki pasty nawet w głębiej położone partie jamy ustnej, co pozwala oczyścić zarówno zęby, jak i linię dziąseł o wiele dokładniej niż szczoteczka manualna. Zaleca się jednak, by dla podniesienia precyzji czyszczenia jamy ustnej podczas jej użycia wykonywać dodatkowy ruch wymiatający ręką.

• Szczoteczka elektryczna z napędem magnetycznym – najnowocześniejszym modelem szczoteczki elektrycznej są te z zastosowaniem liniowego napędu magnetycznego. Wytwarza on energię, która dociera aż do samych końców włókien okrągłej główki wykonującej ruchy nie z boku na bok, ale oscylacyjno-rotacyjne, dzięki czemu człowiek nie musi wykonywać dodatkowych ruchów ręką. W połączeniu z wytwarzanym przez napęd magnetycznym zjawiskiem mikrowibracji zapewnia to najdokładniejszą możliwą higienę jamy ustnej – zarówno zębów, jak i linii dziąseł.

Szczoteczka elektryczna skuteczna w redukcji płytki nazębnej

O tym, że szczoteczka elektryczna skuteczniej usuwa płytkę nazębną niż szczoteczka manualna, nie trzeba nikogo przekonywać – ludzka ręka, choćby najsprawniejsza, nie jest w stanie wykonać tylu szybkich, precyzyjnych ruchów co urządzenie napędzane zewnętrznie. Warto jednak wiedzieć, że skuteczność w redukcji płytki nazębnej dość znacznie różni się również w zależności od modelu szczoteczki elektrycznej.

Potwierdzają to badania (1)  – w jednym z nich udział wzięło 90 pacjentów z objawami zapalenia dziąseł o średniej wieku blisko 50 lat. Pacjenci przeszli instruktaż higieny jamy ustnej, otrzymali zalecenia co do stosowania przyborów i zostali podzieleni na dwie grupy – jedna używała do mycia zębów soniczną szczoteczkę elektryczną, druga – szczoteczkę magnetyczną z mikrowibracjami. Po dwóch miesiącach okazało się, że szczoteczka magnetyczna dużo lepiej usuwała płytkę nazębną – była ona nawet o 41% i 8,7% bardziej skuteczna od szczoteczki sonicznej w kontroli płytki nazębnej odpowiednio w rejonie przestrzeni międzyzębowych oraz okolicy przydziąsłowej. Dodatkowo, aż u 84% pacjentów stosujących szczoteczkę magnetyczną osiągnęło klinicznie zdrowe dziąsła (w grupie osób stosujących szczoteczkę soniczną – tylko u 53%).

Używanie w codziennej higienie szczoteczki magnetycznej jest najskuteczniejszą metodą dbania o zdrowie zębów i dziąseł. Najnowocześniejszym osiągnięciem technologii magnetycznej jest szczoteczka Oral-B iO 9 z okrągłą główką wykonującą ruchy oscylacyjno-rotacyjne. Wyposażona jest w kilka trybów szczotkowania, inteligentny czujnik nacisku oraz interaktywny wyświetlacz. Można ją również połączyć ze smartfonem dzięki aplikacji mobilnej. Tego typu innowacyjne rozwiązania podnoszą jakość codziennego szczotkowania zębów, zapewniając najwyższy możliwy poziom domowej higieny.

1. Adam R, Goyal CR, Qaqish J, Grender J Int Dent J 2020; 70 (Suppl 1): S16-S21