Spada liczba szczepień przeciw HPV wśród nastolatków
Spada liczba szczepień przeciw HPV wśród nastolatków
Spis treści
Spada liczba nastolatków korzystających z programu bezpłatnych szczepień przeciw wirusowi HPV, który powoduje m.in. raka szyjki macicy – podkreślają eksperci. Ich zdaniem, częściowo przyczynia się do tego brak wiedzy, a częściowo – utrudnienia w programie. Wśród istotnych przeszkód eksperci z Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych (OPZCI) wymieniają m.in. fakt, że zaledwie około 15% placówek podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) przystąpiło do realizacji programu oraz problemy z dostępnością szczepionki o szerszym zakresie działania (9-walentnej).
Jak przypominają eksperci z OPZCI w informacji prasowej przesłanej PAP, HPV jest wirusem, który jest przenoszony głównie drogą płciową. Badania potwierdziły, że jest on główną przyczyną wielu nowotworów u kobiet i mężczyzn. Najbardziej znanym i niebezpiecznym z nich jest rak szyjki macicy. W Polsce codziennie sześć kobiet dowiaduje się, że choruje na ten nowotwór, a cztery kobiety umierają z powodu tej choroby. W 2021 r. odnotowano 2160 nowych przypadków raka szyjki macicy i 1647 zgonów. Niemal połowa przypadków dotyczy kobiet w wieku poniżej 60 lat.
Chłopcy, choć nie chorują na raka szyjki macicy, są nosicielami HPV. Ponadto wirus ten może prowadzić do innych nowotworów – m.in. do rozwoju raka odbytu, pochwy, sromu, prącia, a także nowotworów głowy i szyi. Dlatego tylko powszechne szczepienia obu płci umożliwią zmniejszenie obecności wirusa w społeczeństwie. W Australii i Wielkiej Brytanii, gdzie program szczepień obejmuje nastolatki obu płci, choroby zależne od HPV występują coraz rzadziej.
Poziom wyszczepialności w Polsce na niskim poziomie
Specjalistów niepokoi fakt, że mimo dostępności wdrożonego przez resort zdrowia Powszechnego Programu Bezpłatnych Szczepień przeciw HPV w Polsce, poziom wyszczepialności jest na niskim poziomie i ma tendencję spadkową. Pod koniec 2023 r. w grupie docelowej (czyli dziewcząt oraz chłopców w wieku 12-13 lat) zaszczepiło się około 20% młodzieży.
W lipcu 2023 r. zaszczepiło się ponad 42 tys. dzieci, podczas gdy w grudniu – niecałe 16 tys., a w marcu 2024 r. jedynie 24 tys. dzieci. Z danych z kwietnia 2024 r. wynika, że w pierwszym kwartale 2024 r. średnio trzykrotnie mniej 11-latków szczepiło się miesięcznie przeciw HPV niż w trzecim i czwartym kwartale 2023 r.
Przeszkody ograniczające efektywność programu
Jak oceniają eksperci, w 2024 r. w ramach programu realizowane są głównie drugie dawki szczepionki. Ich zdaniem wyniki te wskazują na konieczność wzmożenia działań mających na celu rozpowszechnienie profilaktyki zakażeń HPV i nowotworów z tym związanych.
– Mimo dostępności programu nadal istnieją przeszkody ograniczające jego efektywność. Oprócz barier systemowych związanych z brakiem powszechności realizacji programu (tylko 15% placówek POZ go realizuje – PAP), mamy do czynienia z brakiem odpowiedniej dostępności szczepionek – ocenili specjaliści z Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych.
W programie teoretycznie istnieje wybór między dwoma szczepionkami: 2-walentną, skierowaną przeciw typom HPV16 i HPV18 oraz 9-walentną, która chroni przed szerszym zakresem genotypów.
Jak wyjaśnił cytowany w informacji prasowej przesłanej PAP prof. Mirosław Wielgoś, kierownik Kliniki Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, szczepionka 2-walentna jest przeznaczona do profilaktyki zmian przednowotworowych szyjki macicy oraz raka szyjki macicy, związanych przyczynowo z HPV typu 16 i 18. – Szczepionka 9-walentna chroni przed rozwojem zmian przednowotworowych i nowotworów, takich jak rak szyjki macicy, sromu, pochwy i odbytu, wywoływanych przez HPV typu 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58 oraz powstawaniem brodawek narządów płciowych. W celu zapobiegania nowotworom HPV zaleca się szczepionkę o szerszym zastosowaniu – podkreślił specjalista.
Z danych wynika, że 89% rodziców i lekarzy wybiera dla swoich dzieci szczepionkę 9-walentną, czyli o szerszym zakresie działania. Problem w tym, że z powodu braku jej dostępności w placówce POZ, wiele osób całkowicie rezygnuje ze szczepienia. Dotychczas 6,4% (ponad 14 tys.) wizyt związanych ze szczepieniem przeciw HPV zostało niezrealizowanych. – To skutkuje niskim poziomem wyszczepialności w społeczeństwie – ocenili specjaliści.
Ważna rola edukacji
Prof. Teresa Jackowska – prezes Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego – podkreśliła, że edukacja i uproszczony dostęp do szczepień są kluczowe dla osiągnięcia celów Narodowej Strategii Onkologicznej na lata 2020-2030. – Szkoły powinny odegrać wiodącą rolę w zwiększaniu świadomości i dostępności szczepień, aby chronić młodzież przed wirusem HPV – powiedziała.
Ogólnopolski Program Zwalczania Chorób Infekcyjnych (www.opzci.pl) jest inicjatywą społeczną niezależnych ekspertów medycznych. Program od ponad 10 lat prowadzi w Polsce działania edukacyjne oraz wspiera podniesienie poziomów wyszczepialności, zarówno wśród pacjentów z grup ryzyka, jak też w całym społeczeństwie.
Redukcja konsumpcji alkoholu, ograniczenie palenia papierosów, szczepienia przeciw HPV i regularne wizyty u stomatologia to – zdaniem dr. n. o zdr. Pawła Koczkodaja z Narodowego Instytutu Onkologii – kluczowe zasady profilaktyki pierwotnej nowotworów okolic szyi i głowy. – Regularne wizyty u stomatologa są nie do przecenienia pod kątem tzw. czujności onkologicznej – podkreśla ekspert.
Źródło: https://naukawpolsce.pl/
POWIĄZANE ARTYKUŁY
W ciągu pierwszego roku działania programu bezpłatnych szczepień przeciwko wirusowi HPV dla 12- i 13-latków zaszczepiono tylko około 20% uprawnionych. Eksperci wskazują na wiele różnych możliwości poprawy niepokojących statystyk. Pierwszym z nich jes...
Niezbyt wesołe wnioski dotyczące stomatologii w Polsce płyną z opublikowanego właśnie raportu „Zdrowie i ochrona zdrowia w 2020 r.” Głównego Urzędu Statystycznego. Wynika z niego, że lekarze dentyści w Polsce są coraz starszą grupą zawodową, systemat...
Według danych opublikowanych na początku grudnia przez amerykańskie Centra Kontroli i Zapobiegania Chorobom (Centers for Disease Control and Prevention; CDC), w ubiegłym roku nastąpił spadek odsetka najmłodszych pacjentów, którzy byli u dentysty na w...
1 czerwca minął rok od wprowadzenia w Polsce powszechnego programu bezpłatnych szczepień przeciw HPV, jednak odsetek zaszczepionych nastolatków to zaledwie 20%. Eksperci i organizacje społeczne biją na alarm, przedstawiając konkretne rekomendacje. W ...
Minister zdrowia Adam Niedzielski poinformował, że refundowane szczepienia przeciw HPV u chłopców i dziewcząt ruszą w I połowie 2023 r. - Jesteśmy na etapie organizowania postępowania zakupowego - powiedział. Przypomnijmy - szczepienia przeciwko wir...
Ministerstwo zdrowia zapowiedziało akcje edukacyjne i promocyjne dotyczące programu szczepień przeciw HPV. Jak dotąd z darmowych szczepień skorzystało około 152 tys. dzieci w wieku 12 i 13 lat. Dodatkowo, już wkrótce poszerzona może zostać grupa wiek...
Spada odporność populacyjna przeciwko COVID-19, przed nami kolejna, jeszcze trudniejsza kampania szczepień – powiedziała PAP prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska, wirusolog z Lublina. Ostrzegła, że wariant Omikron nie jest żadną naturalną szczepionką i...
Rozporządzenie ministra zdrowia z 22 grudnia 2021 r. wprowadziło obowiązek szczepień nie tylko dla pracowników medycznych, ale także dla studentów kierunków medycznych, w tym stomatologii. Przypomnijmy - 22 grudnia minister Adam Niedzielski podpisa...
Przepisy zmieniające zasady kwalifikacji do szczepień na koronawirusa, wprowadzone tzw. dużą nowelizacją ustawy refundacyjnej, ograniczyły dostęp nastolatków do korzystania z tych szczepień – wskazuje Prawo.pl. Obecnie osobę poniżej 18. roku życia do...
Wśród dzieci i młodzieży liczba zakażeń COVID-em może być niedoszacowana wręcz dramatycznie - powiedział w rozmowie z PAP prof. Ernest Kuchar z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, kierownik Kliniki Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym, przewodniczą...
NHS England dotychczas finansowało szczepionki przeciwko grypie dla lekarzy stomatologów oraz ich zespołów, a nawet dodatkowo zachęcało do korzystania z tej możliwości. To jednak ma się wkrótce zmienić, a decyzja rządzących spotyka się z niezadowolen...