Ślina – niezbędna dla zdrowych zębów. Co trzeba o niej wiedzieć?
Ślina – niezbędna dla zdrowych zębów. Co trzeba o niej wiedzieć?
Spis treści
Ślina w 99% składa się z wody, ale pozostały 1% tej substancji zawiera nieocenione dla zdrowia jamy ustnej składniki. Jej głównym zadaniem jest nawilżanie jamy ustnej oraz rozpoczynanie procesu trawienia, ale ślina ma również wpływ na zdrowie zębów, chroniąc je przed działaniem szkodliwych bakterii, a w konsekwencji – przed próchnicą.
Ślina jest substancją produkowaną przez specjalne gruczoły, zwane śliniankami. Człowiek produkuje około 1,5 litra śliny dziennie, choć zmienia się to w zależności od spożywanych pokarmów oraz ich właściwości. Ślina w 99% składa się z wody, a pozostały 1% to niezbędne dla zdrowia jamy ustnej oraz układu pokarmowego związki organiczne i nieorganiczne: kationy wapnia, sodu, potasu oraz magnezu, a także opiorfina o właściwościach przeciwbólowych, defensyna i hiastyna uniemożliwiające rozwój grzybów oraz bakterii, białka enzymatyczne i nieenzymatyczne.
Ślina i jej funkcje
Najważniejszą funkcją śliny jest nieustanne nawilżanie jamy ustnej oraz ułatwianie ruchów języka podczas mówienia oraz żucia. Dzięki swojej lepkości, ślina pokrywa każdy kawałek spożywanego pokarmu, dzięki czemu zmienia się on w łatwą do połknięcia, miękką grudkę. Zapobiega to przypadkowemu zakrztuszeniu się oraz uszkodzeniu przełyku przez twarde kęsy pożywienia. Co więcej, ślina jest niezbędna do właściwego czucia smaku. Dopiero po zwilżeniu pokarmu kubki smakowe są w stanie odróżnić smak słony, słodki lub kwaśny. W ten sposób działa zarówno zawarta w ślinie woda, jak i enzymy trawienne, które ułatwiają ponadto dalsze trawienie posiłków w układzie pokarmowym.
Ślina ma również nieoceniony wpływ na zdrowie zębów oraz błon śluzowych w jamie ustnej. Dzięki swoim właściwościom antybakteryjnym przyspiesza gojenie mikrourazów oraz utrudnia rozwój szkodliwych drobnoustrojów. Ślina neutralizuje kwaśny odczyn płytki nazębnej, co z kolei pomaga chronić zęby przed próchnicą. Ponadto, ślina wypłukuje z jamy ustnej resztki pokarmów, dzięki czemu nie rozwijają się w niej bakterie. Dlatego też w sytuacjach, gdy nie ma możliwości umycia zębów tuż po posiłku, zaleca się żucie bezcukrowej gumy przez około 20 minut – pobudza to bowiem ślinianki do zwiększonej produkcji śliny.
Groźna kserostomia
Długotrwały stan suchości jamy ustnej, spowodowany zmniejszeniem lub całkowitym zaprzestaniem produkcji śliny przez gruczoły, nazywa się kserostomią. Schorzenie to jest najczęściej spowodowane długotrwałym przyjmowaniem leków zaburzających pracę ślinianek, chemioterapią, chorobami naczyń krwionośnych oraz cukrzycą. Do najbardziej powszechnych objawów kserostomii zaliczają się trudności z mówieniem i jedzeniem, zaburzenia w odczuwaniu smaków, nieprzyjemny zapach z ust, występowanie w jamie ustnej trudno gojących się owrzodzeń, a także zaawansowana próchnica. Leczenie suchości w ustach polega przede wszystkim na przyjmowaniu leków stymulujących wydzielanie śliny. W bardzo poważnych stadiach choroby stosuje się także jej sztuczne zamienniki.
Bakterie wywołujące choroby dziąseł mogą być przyczyną stanu zapalnego oskrzeli oraz płuc. Wyjaśnia prof. dr hab. Tomasz Konopka.
AF
Fot. AdinaVoicu, pixabay.com
POWIĄZANE ARTYKUŁY
Na stronie Głównego Inspektoratu Sanitarnego opublikowano wskazówki dla przedsiębiorców i usługodawców podlegających kontroli sanitarnej – zaliczają się do nich m.in. lekarze dentyści. GIS przypomina, kto może przeprowadzać kontrolę i czego można się...
Ekstrakcja to zabieg z zakresu chirurgii stomatologicznej, polegający na usunięciu zęba z zębodołu. Najczęściej wykonuje się ją w przypadku zębów mocno zniszczonych przez próchnicę, gdy nie ma możliwości ich skutecznego leczenia oraz odbudowy. Jakie ...
Zgodnie z ustawą o niektórych zawodach medycznych i opisanym w niej obowiązkiem doskonalenia zawodowego, każda higienistka stomatologiczna musi ukończyć w 5-letnim okresie rozliczeniowym kurs doskonalący. Jak długo będzie trwał taki kurs? Jakie zagad...
Płyn ustrojowy, który jest wydzieliną fizjologiczną trzech par gruczołów: ślinianek przyusznych, podżuchwowych i podjęzykowych oraz małych gruczołów ślinowych jamy ustnej. Wydzielanie zachodzi odrucho......
Opublikowany przed kilkoma dniami raport amerykańskich mediów ujawnia niepokojący trend polegający na tym, że dentyści usuwają zęby, aby zwiększyć zyski – stosują procedury implantologiczne, które nie są uzasadnione z punktu widzenia zdrowia pacjenta...
Próchnica zębów to problem, który może dotknąć każdego, niezależnie od wieku. Jednak niewielu z nas zdaje sobie sprawę, że zepsute zęby mogą mieć wpływ na nasze zdrowie ogólnoustrojowe. W artykule przyjrzymy się, jak próchnica zębów wpływa na zdrowie...
Dokładnie za tydzień – we wtorek 18 kwietnia o godz. 20:00 – hig. stom. Karolina Kopciewicz-Kozicka podczas organizowanego przez firmę Philips Sonicare webinaru przedstawi najważniejsze wytyczne i standardy opieki stomatologicznej nad kobietami w cią...
Wielu Polaków nie ma możliwości sfinansowania takich inwestycji, jak kupno mieszkania, budowa domu czy zakup samochodu własnymi środkami – pomocny może wówczas okazać się kredyt. Przed wzięciem kredytu warto jednak dowiedzieć, czym tak naprawdę jest ...
Narodziny gumy do żucia sięgają lat pięćdziesiątych XIX wieku, a prawdziwą popularność zyskała ona dwadzieścia lat później. Potrzeba żucia jest jednak o wiele starsza. W wielu krajach możemy też spotkać różne tradycje czy praktyki związane z tym orze...
RTG zębów to jedno z najczęściej wykonywanych badań obrazowych w stomatologii, pozwalające lekarzom precyzyjnie diagnozować problemy z uzębieniem i planować odpowiednie leczenie. Kiedy wykonuje się RTG zębów, jak przebiega ten proces oraz jakie są ro...
Szczoteczki elektryczne stały się nieodłącznym elementem codziennej higieny jamy ustnej. Wśród nich szczególne miejsce zajmują innowacyjne szczoteczki magnetyczne, które łączą zaawansowane technologicznie rozwiązania z doskonałym efektem czyszczenia....
