Uniwersytet Sao Paulo: NLPZ a rozwój wad szkliwa u dzieci

Z badań przeprowadzonych w ostatnim czasie przez naukowców z Uniwersytetu w Sao Paulo wynika, że niesteroidowe leki przeciwzapalne powszechnie przyjmowane przez najmłodszych pacjentów mogą przyczyniać się do powstawania wad szkliwa zębów (ang. dental enamel defects; DED).

Zespół badaczy z Brazylii ocenił skutki uboczne stosowania dwóch niesteroidowych leków przeciwzapalnych: celekoksybu i indometacyny. Światowa Organizacja Zdrowia umieściła NLPZ – obok paracetamolu – na I stopniu drabiny analgetycznej (przyjęty przez WHO schemat stosowania leków przeciwbólowych i innych farmaceutyków podawanych w celu zmniejszenia dolegliwości bólowych).

Autorzy artykułu, związani z Wydziałem Pediatrii Klinicznej Szkoły Stomatologicznej Ribeirão Preto na Uniwersytecie Sao Paulo, zauważyli wyraźny wzrost liczby dzieci poddawanych leczeniu w uczelnianej klinice. Zaobserwowali liczne przypadki leczenia dolegliwości bólowych, występowania białych lub żółtawych plam na zębach, nadwrażliwości oraz kruszenia się zębów, czyli wszystkich klasycznych objawów DED. Badacze zauważyli też, że pacjentów łączy jedna rzecz – młody wiek.

Badanie na szczurach

W dzieciństwie często występują stany chorobowe objawiające się gorączką. Francisco Wanderley Garcia Paula-Silva, profesor na Wydziale Pediatrii Klinicznej wyjaśnił: – Choroby te są zwykle leczone za pomocą NLPZ, które hamują aktywność cyklooksygenazy (COX, kluczowy enzym zapalny) oraz ograniczają produkcję prostaglandyn (które również mają wpływ na stan zapalny). Wiadomo jednak, że COX i prostaglandyna są fizjologiczne dla szkliwa zębów, dlatego zastanawialiśmy się, czy leki te zakłócają prawidłowe tworzenie tej struktury.

Aby ocenić wysuniętą przez siebie hipotezę, badacze przez 28 dni stosowali u szczurów celekoksyb i indometacynę. Jak podali, różnice w wyglądzie zębów były widoczne gołym okiem, dodatkowo stwierdzili, że podczas ekstrakcji zęby gryzoni łatwiej ulegały złamaniom. Dalsze obrazowanie wykazało, że stosowanie NLPZ miało negatywny wpływ na mineralizację zębów. Odnotowano też niższe od normalnych poziomy wapnia i fosforanów, a gęstość mineralna kości była niska.

Możliwość opracowania nowego protokołu leczenia

– Przeprowadzone badanie daje nam wskazówki nt. nowego czynnika, który może mieć wpływ na rozwój wad szkliwa zębów. Dotychczas w tej kwestii pozostawaliśmy całkowicie w ciemności. Dokonaliśmy tych ważnych odkryć tylko dzięki wysiłkom Kliniki Szkliwa Stomatologicznego FORP-USP i współpracy z Lúcią Heleną Faccioli, profesorem Zakładu Analiz Klinicznych, Toksykologicznych i Bromatologicznych, Wydziału Farmaceutycznego. Wniosła ona kluczowy wkład w nasze zrozumienie roli, jaką odgrywają mediatory lipidowe związane z chorobami zapalnymi, które mają wpływ na stan zębów – napisał prof. Francisco Wanderley Garcia Paula-Silva.

– Zamierzamy przeanalizować historię medyczną dzieci z wadami szkliwa i stosowanie przez nie leków, a następnie przeprowadzimy badanie kliniczne, które skoreluje obydwa zestawy danych, aby sprawdzić, czy to samo dzieje się w przypadku dorosłych. Jeśli tak, będziemy mogli wydać zalecenia, które leki nie powinny być stosowane u poszczególnych pacjentów. W przyszłości możemy również pomóc w opracowaniu odpowiedniego protokołu leczenia – dodał prof. Paula-Silva.

Praca pt. „Biomineralizacja szkliwa pod wpływem niesteroidowych leków przeciwzapalnych: indometacyny i celekoksybu” (Enamel biomineralization under the effects of indomethacin and celecoxib non-steroidal anti-inflammatory drugs) została opublikowana w czasopiśmie naukowym „Nature”.

– Znamy wiele różnych metod adaptujących dziecko do środowiska stomatologicznego. Są to m.in. metody behawioralne. Najważniejsze jest jednak to, by właściwie odnosić się do dziecka. Ono nie może być traktowane jak przedmiot. Zawsze musimy nawiązywać kontakt z dzieckiem, patrzeć mu w oczy, rozmawiać z nim i nie pozwalać rodzicom, by odpowiadali za dziecko na pytania – mówi prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk, konsultant krajowy ds. stomatologii dziecięcej, prezes Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej.  Jakie znaczenie dla pracy dentystów z dziećmi ma znajomość psychologii dziecięcej i poszczególnych faz rozwojowych dzieci? Na co, w kontekście budowania prawidłowych wzorców, zwracać uwagę rodzicom? Zapraszamy do obejrzenia materiału filmowego!

T.H.

źródła: https://www.the-dentist.co.uk/

https://www.nature.com/articles/s41598-022-19583-w