Mioterapia – proste ćwiczenia mięśniowe na zdrowy zgryz

Mioterapia w stomatologii to specjalnie dopasowany zestaw ćwiczeń mięśni mimicznych i narządu żucia, mający na celu zapobieganie oraz leczenie wad zgryzu. Ćwiczenia te mogą również poprawić działanie układu nerwowo-mięśniowego oraz usprawnić stawy żuchwowo-stawowe.

Mięśnie mimiczne oraz mięśnie narządu żucia biorą udział przede wszystkim w procesie rozdrabniania pokarmu, ale są również odpowiedzialne za wyrażanie emocji za pomocą mimiki czy umiejętność mowy. Od ich sprawnego działania u dzieci i młodzieży zależy ponadto prawidłowy rozwój układu zgryzowego. Jakiekolwiek zaburzenia mięśni mimicznych oraz narządu żucia mogą więc przyczyniać się do powstawania wad zgryzu.

Mioterapia – co to jest?

Jedną z metod profilaktyki wad zgryzu u dzieci jest mioterapia, czyli specjalnie dobrane ćwiczenia mięśni. Reguluje ona ich siłę i napięcie, co jest jednym z podstawowych warunków właściwego kształtu oraz ułożenia żuchwy wobec szczęki. Mioterapia działa również na wzmocnienie układu nerwowo-mięśniowego oraz usprawnienie pracy stawów skroniowo-żuchwowych.

Mioterapia stanowi jeden z najważniejszych elementów profilaktyki wad zgryzu u dzieci i młodzieży. Wykorzystuje się ją również jako wprowadzenie do docelowego leczenia ortodontycznego z wykorzystaniem aparatu oraz metodę leczenia niewielkich wad zgryzu. Ćwiczenia z zakresu mioterapii znalazły także zastosowanie w leczeniu bruksizmu, wad wymowy wynikających z wad zgryzu oraz jako element utrwalający rezultaty terapii ortodontycznej przeprowadzonej przy pomocy aparatu.

Mioterapia – ćwiczenia czynne i bierne

Ćwiczenia mięśni mimicznych oraz narządu żucia dzieli się na czynne i bierne.

• Ćwiczenia czynne polegają na regularnym oraz świadomym powtarzaniu ruchów napinających i rozluźniających mięśnie.

• W ćwiczeniach biernych mięśnie są poddawane działaniu sił wytwarzanych podczas noszenia aparatu ortodontycznego.

Do najczęściej zalecanych młodym pacjentom ćwiczeń czynnych zalicza się m.in. wysuwanie i cofanie żuchwy, masowanie górnej wargi dolnymi siekaczami, uciskanie dolnych siekaczy ku tyłowy, stykanie brzegów siecznych dolnych i górnych siekaczy, masaże podniebienia, a dla bardzo małych dzieci – naśladowanie określonych odgłosów, gwizdanie, dmuchanie piórka czy naśladowanie zdmuchiwania zapałki.

Tyłozgryz – ćwiczenia w ramach mioterapii

Jedną z najczęściej występujących wad zgryzu jest tyłozgryz, ujawniający się zazwyczaj w momencie wyrzynania się zębów stałych (około 7. roku życia). Charakteryzuje się on nieprawidłowym ustawieniem szczęki górnej, która pozostaje wyraźnie wysunięta przed zęby dolne, może również dochodzić do braku styku między zębami górnymi i dolnymi.

Mioterapia w przypadku tyłozgryzu może obejmować:

• wysuwanie żuchwy do przodu,

• masaże wewnętrznej powierzchni wyrostków zębodołowych i dolnych siekaczy,

• masowanie górnej wargi dolnymi siekaczami.

Ćwiczenia na przodozgryz

Przodozgryz – mówiąc w pewnym uproszczeniu – jest wadą odwrotną do tyłozgryzu. Można go określić jako zbytnie wysunięcie dolnego łuku zębowego w stosunku do łuku górnego. Przodozgryz może jednak obejmować różne struktury.

Ćwiczenia na przodozgryz obejmują:

• wysuwanie żuchwy przed górne siekacze,

• dmuchanie z wysuniętą żuchwą do przodu na piórko umieszczone na wysokości nosa,

• uciskanie dolnych siekaczy ku tyłowi.

Ćwiczenia na zgryz otwarty

Zgryz otwarty to wada, w której zęby górne i dolne nie stykają się ze sobą, co utrudnia jedzenie oraz powoduje wady wymowy. Dla zgryzu otwartego charakterystyczne jest także wydłużenie dolnego fragmentu twarzy oraz powiększony kąt żuchwy.

Ćwiczenia na zgryz otwarty polegają na:

• stykaniu brzegów siecznych siekaczy dolnych i górnych,

• masażach podniebienia,

• naśladowaniu określonych odgłosów.

Rozmawiamy z higienistkami z USA oraz Włoch. Poprosiliśmy też nasze rozmówczynie o kilka słów skierowanych do polskich koleżanek i kolegów „po fachu”.