Jakie są najczęstsze problemy z zębami podczas nurkowania?

Planujesz urlop w ciepłych krajach – gorący piasek, drinki z palemką, dobra zabawa i oczywiście… nurkowanie. Nie ma nic przyjemniejszego, niż zanurzenie się w krystalicznie czystej i ciepłej wodzie oraz podziwianie podwodnego życia. Ale uważaj: jeśli masz problemy z zębami, ta wspaniała przygoda może przerodzić się w koszmar.

Eksplodujące zęby, strzelające plomby
W opowieściach płetwonurków można czasem usłyszeć o zębach lub plombach, które eksplodowały pod wpływem ciśnienia podczas nurkowania. Większość tych historii jest znacznie przesadzona, jednak w każdej z nich może tkwić ziarno prawdy.
Prawdą jest, że osoby nurkujące mogą napotkać problemy z bólem zębów podczas pływania na głębokości. Zjawisko to nosi nazwę barodontalgii i jest związane z bólem w wyniku oddziaływania ciśnienia. Dotyka ono nie tylko nurków, ale również osoby latające samolotami, uprawiające wspinaczkę wysokogórską oraz skaczące ze spadochronem.
Barodontalogia dotyka najczęściej osoby, które mają nieszczelne plomby lub pęcherzyki powietrza pod plombą. Ból może się także pojawić w przypadku torbieli przy korzeniach zębów, oraz wtedy, kiedy w zębie pojawia się szczelina, do której mogą dostać się pęcherzyki powietrza.
Zęby mogą boleć nie tylko na dużych głębokościach. Im wcześniej zauważysz ból, tym szybciej możesz zareagować (najczęściej pomaga wypłynięcie na powierzchnię). Jednak jeśli zbagatelizujesz sprawę i silny ból pojawi się na większej głębokości, może się okazać, że nie będziesz mógł tak łatwo się go pozbyć, ponieważ aby wypłynąć na powierzchnię, będziesz potrzebować więcej czasu, wliczając w to przystanki dekompresyjne.
Czasem barodontalgia może prowadzić do barotraumy, czyli zjawiska, które jest źródłem nurkowych opowieści o strzelających plombach i eksplodujących zębach. Barotrauma to uraz ciśnieniowy, czyli uszkodzenie tkanki pod wpływem ciśnienia. Może dotyczyć zębów, ale również zatok, uszu oraz płuc. Niektóre uszkodzenia mogą być poważne i zagrażać zdrowiu, a nawet życiu, dlatego nie lekceważ bólu. A kiedy już się pojawi – natychmiast zareaguj. Jak objawia się barotrauma zębów podczas nurkowania? Najczęściej są to pęknięcia lub ukruszenie zębów. Niektórzy nurkowie wspominają o tym, że podczas nurkowania wypadła im plomba, jednak taka sytuacja należy do rzadkości i zazwyczaj jest połączona np. z rozszczelnieniem plomby.

Inne przyczyny bólu
Ból w trakcie nurkowania zazwyczaj wywołany jest różnicą ciśnienia, jednak nie zawsze tak musi być. Uważać powinny osoby, które cierpią na nadwrażliwość zębów. Podczas nurkowania w zimnych zbiornikach wodnych lub nurkowania podlodowego zęby mają kontakt z zimną wodą, co może wywołać ból. Dlatego jeśli planujesz zimowe nurkowanie, koniecznie usuń kamień nazębny i stosuj specjalistyczne pasty do zębów oraz środki do higieny jamy ustnej przeznaczone dla osób z nadwrażliwością zębów.
Inną przyczyną dyskomfortu – choć niekoniecznie bólu – jest krzywy zgryz lub noszenie aparatu ortodontycznego. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby nurkować w takich sytuacjach. Trzeba jednak liczyć się z tym, że standardowe ustniki mogą być niewygodne jeśli masz problemy ortodontyczne lub masz aparat na zębach. Alternatywą są ustniki wykonane z elastycznego materiału, który pod wpływem temperatury dopasowuje się do kształtu szczęki. Wyjątkowo wymagające osoby mogą również zlecić wykonanie ustnika w oparciu o wycisk szczęki – idealnie dopasowanego do indywidualnych wymagań.

Kiedy NIE nurkować
Są sytuacje, kiedy należy powstrzymać się przed schodzeniem na głębiny:
– po ekstrakcji zębów, dłutowaniu korzeni, operacji dziąseł – nie nurkuj, dopóki dziąsło się nie zagoi. W przeciwnym wypadku pod wodą możesz liczyć się z krwotokiem. Stomatolodzy-nurkowie przestrzegają również przed innymi dolegliwościami: odmą powietrzną, stanami zapalnymi oraz wypchnięciem skrzepu, co może skutkować suchym zębodołem.
– w trakcie leczenia kanałowego – jeśli leczenie kanałowe trwa dłuższy czas, to nurkowanie należy odłożyć do czasu, aż ząb nie będzie całkowicie wyleczony. Wcześniejsze zejście pod wodę niesie ze sobą ryzyko wystąpienia bólu.
– ze złamanym zębem – jeśli złamanie zęba odsłoniło miazgę, po zejściu pod wodę możesz liczyć się z bólem.

Nie warto lekceważyć problemów z zębami i dziąsłami przed nurkowaniem. Lepiej zawczasu wyleczyć zęby, żeby wymarzone nurkowanie na Malediwach nie przerodziło się w koszmar, związany nie tylko z bólem zęba, ale i również stratą pieniędzy (za niewykorzystane godziny nurkowania oraz ewentualną konieczność leczenia zagranicznego).
Jeśli nurkujesz lub planujesz nurkować, a wiesz, że masz problemy z zębami, koniecznie znajdź stomatologa, który jest płetwonurkiem lub ma odpowiednią wiedzę. Będzie on mógł dostosować leczenie do Twoich planów nurkowych, a także powie Ci, kiedy nie nurkować oraz na co uważać.

KeL