Jak leczy się próchnicę?

Przywracanie prawidłowej czynności i kształtu zęba uszkodzonego przez próchnicę uzyskuje się wypełnieniami. Przed wypełnieniem ubytku konieczne jest usunięcie próchnicowo zmienionych tkanek i oczyszczenie ubytku.

Czy wypełnienie jest zawsze konieczne?

Jeżeli próchnica jest w początkowym stadium i dotyczy wyłącznie szkliwa (plama próchnicowa) wówczas wykorzystuje się metody bezinwazyjne, które odwracają procesy demineralizacji szkliwa. Najczęściej stosuje się preparaty fluorowe w różnych postaciach, np: lakiery lub żele.

Jednak ocena zakresu uszkodzeń spowodowanych próchnicą i stwierdzenie czy zmiany próchnicze wymagają leczenia za pomocą wypełnienia może być przeprowadzone tylko przez lekarza dentystę, dlatego tak istotne są regularne kontrole, które niejednokrotnie pozwalają znacznie ograniczyć ingerencję w tkanki zęba.

Kiedy zakładane są wypełnienia?

W sytuacji kiedy próchnica zaatakowała nie tylko szkliwo, ale również zębinę jest konieczne usunięcie zmian próchnicowych z zęba i następnie odtworzenie brakującej części zęba wypełnieniem (potocznie określaną plombą). Należy pamiętać, że ubytki często rozwijają się pod powierzchnią zęba, gdzie nie są one widoczne.

Jakie są dostępne rodzaje wypełnień?

Przez wiele lat istotnym problemem było stworzenie takiego materiału do wypełnień ubytków w zębach, który trwale łączyłby się z tkanką zęba, był odporny na nacisk, żucie i ścieranie. Udało się to osiągnąć w 50. latach, gdy amerykański badacz M.G. Buonocore wynalazł technikę wytrawiania szkliwa zębowego kwasem. Dzięki temu uzyskano przyleganie (adhezję) do siebie szkliwa, zębiny oraz wypełnienia.
Obecnie przy wypełnianiu ubytków wykorzystuje się dwie techniki:
Bezpośrednią, która polega na wypełnieniu ubytku materiałem plastycznym od razu w zębie.
Pośrednią, w której uszkodzony ząb uzupełnia się protetycznie wykonując mikroprotezę np: inlay (wkładem) przygotowanym w laboratorium.
Najpowszechniej do tej pory były stosowane wypełnienia amalgamatowe (srebrne). Obecnie coraz częściej używa się wypełnień kompozytowych, zarówno do wypełnień ubytków w zębach przednich, jak i bocznych. Niewielkie ubytki wypełnia się cementem glasjonomerowym. Popularne stają się także wypełnienia ceramiczne, bywają też wypełnienia ze złota.

Amalgamaty

Amalgamat jest stopem metalu (w postaci proszku) zmieszanym z rtęcią. Wypełnienia tego rodzaju wykorzystuje się powszechnie, ale ze względów kosmetycznych nie używa się ich do zębów przednich. Istnieje pogląd, że wypełnienia amalgamatowe są niebezpieczne, ponieważ uwalnia się z nich rtęć. Było to powodem wielu zaciekłych kłótni między pacjentami, lekarzami a firmami produkującymi amalgamat.
Rzeczywiście, stwardniałe wypełnienia amalgamatowe uwalniają śladowe ilości rtęci. Proces ten można zmniejszyć, gdy plomby zostaną przez stomatologa należycie wypolerowane. Polerowanie amalgamatu powinno się wykonać do 2 dni po założeniu. Po kilku dniach ilość tego pierwiastka jest znikoma. Należy dodać, że uwalnianej rtęci jest o wiele mniej niż podczas przyjmowania jej z pożywienia.

Amalgamatów nie powinno się zakładać u dzieci, kobiet ciężarnych i ludzi z chorobami nerek. Nie wolno też stosować wypełnień z amalgamatu w zębach, które miałyby bezpośrednią styczność z metalowymi wkładami lub koronami protetycznymi.
Pod wpływem takiego sąsiedztwa dochodzi bowiem do znacznego uwalniania się rtęci z wypełnienia, tworzą się ogniwa elektrogalwaniczne, czego następstwem są stany zapalne jamy ustnej.