Coraz więcej Polaków leczy się w systemie mieszanym

Polacy wciąż częściej korzystają z publicznego systemu ochrony zdrowia niż z prywatnego, choć systematycznie maleje liczba pacjentów leczących się wyłącznie w ramach NFZ-u. Przybywa zaś leczących się w systemie mieszanym – jest to już połowa Polaków – wynika z najnowszego sondażu CBOS. Coraz więcej obywateli posiada dodatkową polisę/abonament/ubezpieczenie zdrowotne, Polacy chętnie korzystają też z e-recepty i e-skierowania, rzadziej z Internetowego Konta Pacjenta.

W ciągu sześciu miesięcy poprzedzających czerwcowe badanie CBOS „Korzystanie ze świadczeń i ubezpieczeń zdrowotnych” zasięgnięcie porady lekarskiej, wizytę u stomatologa lub w pracowni protetycznej, skorzystanie z badań laboratorium analitycznego czy pracowni diagnostycznej zadeklarowało aż 86% ankietowanych, co stanowi wzrost o 8% w porównaniu z rezultatami podobnego sondażu dwa lata temu (w czasie pandemii). 70% respondentów było w tym okresie na wizycie u lekarza ogólnego, a niemal sześciu na dziesięciu – u lekarza specjalisty. Badania robiło niemal dwie trzecie ankietowanych. Ponad połowa respondentów była w półroczu poprzedzającym badanie u dentysty lub w pracowni protetycznej.

Wynika z tego, że znacznie więcej osób niż przed epidemią korzystało z usług specjalistów (najwięcej od kiedy CBOS monitoruje tę kwestię). Do rekordowego poziomu wzrósł również odsetek korzystających z badań laboratorium analitycznego lub pracowni diagnostycznej.

50% Polaków korzysta z usług na NFZ i prywatnych

Jeśli chodzi o poradę lekarza ogólnego, to zasięgnięcie jej w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego zadeklarowało 64% respondentów, natomiast poza systemem świadczeń finansowanych przez NFZ – 18%. Popularność świadczeń opłacanych samodzielnie lub dostępnych w ramach dodatkowego ubezpieczenia/abonamentu wzrosła także w stosunku do okresu przed pandemią (oprócz usług stomatologicznych, z których korzystało ostatnio mniej więcej tyle samo osób, ile w 2018 roku).

24% badanych korzystało w półroczu przed sondażem z usług medycznych wyłącznie w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, a tylko z usług finansowanych samodzielnie lub dostępnych w ramach abonamentu czy polisy – 11%. Połowa ankietowanych korzystała zarówno z jednych, jak i drugich, co oznacza, że grupa korzystających z usług medycznych w sposób „mieszany” wzrosła o 15%, do poziomu – jak zwracają uwagę autorzy sondażu – nierejestrowanego wcześniej. Jednak w stosunku do ostatniego przeprowadzonego przed pandemią pomiaru z 2018 roku jest to wzrost tylko o 3%.

Systematycznie zmniejsza się odsetek osób korzystających wyłącznie ze świadczeń gwarantowanych w systemie NFZ. W stosunku do poprzedniego badania sprzed dwóch lat jest to spadek o 5%. Obecnie grupa ta jest najmniejsza, od kiedy CBOS monitoruje tę kwestię. Stabilna w ostatnich latach pozostaje skala korzystania wyłącznie z usług opłacanych samodzielnie lub świadczonych w ramach dodatkowej polisy.

Kto korzysta z dodatkowej polisy/abonamentu?

Im biedniejsi i słabiej wykształceni, tym bardziej zdani na usługi wyłącznie w ramach NFZ-u. Korzystanie z nich najczęściej deklarują respondenci powyżej 54. roku życia (37%), mający wykształcenie podstawowe (32%) lub zasadnicze zawodowe (39%), rolnicy (30%), bierni zawodowo zajmujący się domem lub niepracujący z innych powodów (37%), uzyskujący niskie dochody w przeliczeniu na osobę w gospodarstwie domowym (poniżej 2000 zł – 31%) oraz źle oceniający własną sytuację materialną (33%).

Z usług medycznych opłacanych w całości samodzielnie lub dostępnych w ramach dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego/abonamentu korzystają głownie osoby w wieku 25–34 lata i 45–54 lata, mieszkańcy największych miast (liczących 500 000 i więcej ludności).

Mieszany sposób korzystania z opieki zdrowotnej zauważalnie częściej niż przeciętnie wskazują najlepiej wykształceni, kadra kierownicza i specjaliści, pracownicy administracyjno-biurowi, pracownicy usług oraz – generalnie – osoby pracujące w sektorze publicznym.

Najrzadziej do lekarza chodzą mężczyźni oraz osoby młode w wieku 18-24 lata, osoby uczące się lub studiujące, pracujący w prywatnych gospodarstwach rolnych, a także robotnicy niewykwalifikowani oraz technicy i średni personel.

Dlaczego poza NFZ?

Ponad 1/3 Polaków posiada dodatkowe ubezpieczenie zdrowotne/abonament, w tym ponad 1/5 (22%) opłaca je samodzielnie, a mniej więcej 1/8 (13%) finansuje je – w całości lub częściowo – pracodawca. Posiadacze dodatkowych ubezpieczeń/abonamentów wybierają na ogół model mieszany leczenia.

Trzeba tu poczynić zastrzeżenie, że pytanie CBOS-u „Czy ma Pan(i) wykupione dodatkowe, dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne (abonament, polisę zdrowotną)?” jest pytaniem o różne produkty. Niemniej od poprzedniego badania nastąpił znaczny wzrost odsetka posiadaczy dodatkowych polis (z 26% do 35%), głównie tych, którzy opłacają je samodzielnie lub robi to ktoś z ich rodziny (wzrost z 15% do 22%).

Leczą się oni poza NFZ-em przede wszystkim dlatego, że liczą na krótszy czas oczekiwania na wizytę. Na przestrzeni ostatnich siedmiu lat motywacja ta jeszcze się umocniła.

Z dodatkowego ubezpieczenia medycznego korzystają przede wszystkim osoby bogatsze, pracujące i lepiej wykształcone. Ponadto znaczny odsetek posiadaczy takich polis jest wśród młodszych ankietowanych, mających od 25–34 lat oraz wśród mieszkańców największych miast.

Najrzadziej dodatkowe ubezpieczenie zdrowotne mają najstarsi badani (65 lat i więcej – 13%), emeryci (15%), renciści (17%), najsłabiej wykształceni (20%) oraz rolnicy (15%).

Cyfrowy pacjent

Z cyfrowych recept korzysta 76% badanych, z czego ponad 2/5  robi to często. Skierowaniami otrzymywanymi w wiadomościach SMS, e-mailach lub aplikacjach internetowych posługuje się sześciu na dziesięciu ankietowanych, w tym ponad 1/5 – często. Najsłabiej wykorzystywane jest IKP.

E-pacjentami są przede wszystkim młodsi badani, w wieku 25-34 lata, mieszkańcy dużych miast, mający wyższe wykształcenie i uzyskujący najwyższe dochody w przeliczeniu na osobę w gospodarstwie domowym (4000 zł i więcej).

Czy szkolenia z kompetencji miękkich przekładają się na finanse gabinetu? – Tak, ale nie u wszystkich lekarzy – mówi w rozmowie z Dentonetem trener rozwoju Michał Katarzyński, autor poradników na temat kompetencji miękkich w gabinetach. – Z moich doświadczeń zawodowych wynika, że inwestycja w takie umiejętności pozwala na podwojenie przychodów praktyki w stosunkowo krótkim czasie – dodaje.

Źródło informacji: Serwis Zdrowie