Dla kogo zalecane szczepienia przeciwko małpiej ospie?

W Polsce dostępne są szczepionki, które mogą być stosowane jako ochrona przed małpią ospą. Ministerstwo zdrowia i krajowy konsultant w dziedzinie chorób zakaźnych wydali właśnie szczegółowe zalecenia co do tego, kto, kiedy i w jakim schemacie dawkowania może je przyjąć. Szczepienie jest dobrowolne, zarówno po możliwej ekspozycji na zakażenie, jak i profilaktyczne.

Chorobę wywołuje wirus ospy małpiej (MPV) należący do rodzaju Orthopoxvirus – tej samej, do której przynależy zarazek ospy prawdziwej. Po raz pierwszy zaobserwowano ją u małp w latach 50. ubiegłego wieku. U człowieka zarejestrowano ją w 1970 roku w Afryce. Obecnie, wobec zgłoszeń z wielu krajów o zachorowaniach na małpią ospę na całym niemal świecie, wprowadzono międzynarodowy stan zagrożenia.

Nie dysponujemy obecnie specyficzną szczepionką przeciwko małpiej ospie, ale w toku badań okazało się, że ze względu na bliskie pokrewieństwo wirusów krowianki, ospy prawdziwej i ospy małpiej, szczepionka przeciw ospie prawdziwej (opracowana na bazie wirusa krowianki) zapewnia krzyżową ochronę przed ospą małpią i ospą prawdziwą. Obecnie stosowana jest szczepionka trzeciej generacji zawierająca żywy, zmodyfikowany (niezdolny do replikacji) wirus krowianki szczepu Ankara (MVA-BN). Zgodnie z komunikatem ministerstwa zdrowia, szczepienia przeciw ospie małpiej są wykonywane szczepionką JYNNEOS Bavarian Nordic A/S (0,5 ml na dawkę).

Każdorazowo lekarz przed decyzją o szczepieniu musi ocenić zarówno stan zdrowia pacjenta, jego sytuację i wyważyć bilans potencjalnych korzyści i ryzyka.

Szczepienie po ekspozycji na zakażenie wirusem małpiej ospy

Kiedy uznaje się, że nie da się wykluczyć ekspozycji na wirusa? Kiedy doszło do bliskiego kontaktu fizycznego: przez nieuszkodzoną skórę lub błony śluzowe z osobą zakażoną ospą małpią (np. kontakt seksualny, kontakt domowy) lub długotrwałego kontaktu twarzą w twarz.

Szczepienia poekspozycyjne mogą być też oferowane personelowi medycznemu opiekującemu się chorymi na ospę małpią lub mogącemu mieć kontakt z materiałem zakaźnym, po kontakcie bez użycia środków ochrony indywidualnej z osobą zakażoną ospą małpią, jej płynami ustrojowymi lub przedmiotami zanieczyszczonymi materiałem zakaźnym, a także personelowi laboratorium w sytuacji przypadkowego kontaktu z materiałem laboratoryjnym zawierającym wirusa ospy małpiej, który nie został poddany inaktywacji.

Po ekspozycji na wirusa pierwszą dawkę należy podać jak najszybciej – najlepiej w okresie pierwszych 4 dni od pierwszego kontaktu, do 14 dni, jeżeli nie ma objawów choroby. Jeśli pacjent w przeszłości nie był szczepiony przeciwko ospie prawdziwej, powinien przyjąć drugą dawkę po 28 dniach od pierwszej.

Szczepienia profilaktyczne (przedekspozycyjne)

Profilaktycznie – zgodnie z zaleceniami MZ i krajowego konsultanta w dziedzinie chorób zakaźnych – może się zaszczepić personel medyczny opiekujący się chorymi na ospę małpią lub mogący mieć kontakt z materiałem zakaźnym, po kontakcie bez użycia środków ochrony indywidualnej z osobą zakażoną ospą małpią, jej płynami ustrojowymi lub przedmiotami zanieczyszczonymi materiałem zakaźnym, a także personel laboratorium w sytuacji przypadkowego kontaktu z materiałem laboratoryjnym zawierającym wirusa ospy małpiej, który nie został poddany inaktywacji.

W razie podjęcia decyzji o szczepieniu, podaje się dwie dawki w odstępie nie mniejszym niż 28 dni (jeśli pacjent nie był nigdy wcześniej szczepiony przeciwko ospie prawdziwej; jeśli w przeszłości przyjął szczepionkę przeciwko ospie prawdziwej, podawana jest tylko jedna dawka).

Przed kamerę Dentonetu zaprosiliśmy wybitnych ekspertów ze świata stomatologii oraz chorób zakaźnych. Zapraszamy do wysłuchania krótkiej debaty na temat covidowej stomatologii. Tematy poruszane w trakcie spotkania to m.in. organizacja pracy gabinetu, problemy pacjentów oraz mutacje wirusa. W rozmowie udział biorą stomatolodzy prof. dr hab. n. med. Tomasz Konopka, dr hab. Wojciech Bednarz oraz specjalista chorób zakaźnych prof. dr hab. n. med. Krzysztof Simon.

Źródła:

https://szczepienia.pzh.gov.pl/

https://www.gov.pl/web/zdrowie/

https://pap-mediaroom.pl/