Płyny do płukania jamy ustnej: czy są zalecane dla każdego?

Płyn do płukania jamy ustnej może przynosić bardzo ograniczoną korzyść u pacjentów z niskim ryzykiem próchnicy i dobrym stanem zdrowia przyzębia. Natomiast jak wynika z przeglądu opublikowanego 19 października w czasopiśmie „International Dental Journal”, jego stosowanie może prowadzić do innych problemów zdrowotnych.

Jak podali autorzy artykułu, dostępne badania wykazały, że częste stosowanie przeciwbakteryjnych płynów do płukania jamy ustnej może powodować dysbiozę (zaburzenie równowagi mikrobiologicznej) jamy ustnej u osób zdrowych, prawdopodobnie wpływając na zdrowie ogólnoustrojowe.

– W związku z tym należy uaktualniać wiedzę o dowody dotyczące obecnie dostępnych i pojawiających się nowych płukanek bez recepty, jak również zwracać uwagę na opinie wynikające z przeglądów systematycznych i międzynarodowych wytycznych dotyczących stosowania płynów do płukania jamy ustnej – napisali autorzy z zespołu pod kierunkiem dr Purnimy Kumar z Wydziału Periodontologii i Medycyny Jamy Ustnej Szkoły Stomatologicznej Uniwersytetu Michigan w Ann Arbor.

Większość aktualnych wytycznych sugeruje stosowanie płynów do płukania jamy ustnej z fluorem w leczeniu próchnicy zębów oraz tych zawierających chlorheksydynę w leczeniu chorób przyzębia. Jednak w badaniach potwierdzających te rekomendacje nie brakuje luk, dlatego zalecania, aby stosować przeciwbakteryjne płyny do płukania jamy ustnej, pozostają pewnym wyzwaniem.

Zalecenia końcowe

W oparciu o wytyczne z przeglądu aktualnych i wiarygodnych badań prowadzonych w różnych zakątkach świata, autorzy artykułu „Mouthwashes: Implications for Practice” sformułowali poniższe zalecenia końcowe.

– Płyny do płukania jamy ustnej mogą ograniczać występowanie naddziąsłowej płytki nazębnej i zapalenia dziąseł, gdy są stosowane pomocniczo wraz z odpowiednią higieną jamy ustnej – zarówno indywidualną, jak i profesjonalną.

– Pacjentom z chorobami dziąseł, którzy pytają o odpowiedni przeciwbakteryjny płyn do płukania jamy ustnej, należy – na podstawie dowodów naukowych – doradzać stosowanie produktów zawierających olejki eteryczne i chlorheksydynę.

– Warto polecać stosowanie płukanek z fluorem w celu wspomagania indywidualnej higieny jamy ustnej (zwłaszcza gdy nie ma możliwości szczotkowania zębów).

– Pacjentów, którzy pytają o płukanki na nieświeży oddech i wspierające wybielanie zębów, należy informować, że obecnie brak badań klinicznych in vivo, które pozwoliłyby lekarzowi na wskazanie takiego środka.

– Ze względu na potencjalne ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej i dysbiozy jamy ustnej, która może wpływać na pogorszenie zdrowia ogólnoustrojowego i wystąpienie oporności na leki przeciwdrobnoustrojowe, nie zaleca się stosowania płukanek jamy ustnej u pacjentów z dobrym stanem zdrowia jamy ustnej i/lub niskim ryzykiem rozwoju próchnicy.

– Chociaż nie ma dowodów na szkodliwość używania naturalnych lub alternatywnych płukanek dostępnych w sklepach ze zdrową żywnością, lepiej nie zalecać ich stosowania, ponieważ potrzebne są dalsze badania nad ich skutecznością, jak i działaniami niepożądanymi.

Ponadto, jak napisali naukowcy z University of Michigan, płyny do płukania jamy ustnej powinny być stosowane przez okres od 2 do 4 tygodni w celu leczenia łagodnej do umiarkowanej choroby przyzębia i tylko jako uzupełnienie higieny jamy ustnej i profesjonalnego usuwania płytki nazębnej w określonych przypadkach.

– Periodontologia jest dziedziną, która zajmuje się tkankami otaczającymi zęby, ale i implanty. Idealnie jest, jeśli potrafimy utrzymać te tkanki w zdrowiu jak najdłużej, ale wiemy, że w praktyce to mało realne. Dopiero w środowisku zdrowego przyzębia można wykonywać rekonstrukcje, leczenie protetyczne, ortodontyczne czy implantologiczne. W terapii chorób przyzębia współpraca lekarza i higienistki, także na etapie podtrzymującym, jest natomiast kluczowa – mówi dr hab. n. med. Wojciech Bednarz, specjalista periodontologii, członek Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego i Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego. W jakich konkretnie działaniach i zakresach leczenia periodontologicznego muszą współpracować lekarz dentysta i higienistka stomatologiczna?

T.H.

Źródła: https://www.drbicuspid.com/dental-hygiene/infection-control/oral-bacteria/article/15637118/think-twice-before-encouraging-patients-to-use-mouthwash

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0020653923004562?via%3Dihub