Dewitalizacja i ekstyrpacja. Dwie metody leczenia kanałowego

Dewitalizacja miazgi – czyli metoda leczenia endodontycznego, polegająca na nałożeniu na obnażoną żywą miazgę pasty zawierającej paraformaldehyd – została zastąpiona przez bardziej humanitarne i skuteczne metody leczenia. Dziś wielu dentystów usuwa miazgę w znieczuleniu miejscowym na jednej wizycie, tym samym chroniąc pacjentów przed bólem i stresem, a także przed związanymi z dewitalizacją skutkami ubocznymi (Patrz artykuł: Pasta dewitalizacyjna – czy można się nią zatruć?)

Wielu pacjentów zadaje sobie pytanie, dlaczego metoda ekstyrpacji dopiero teraz znalazła zastosowanie w stomatologii. Przecież i dawniej lekarze dentyści dysponowali środkami znieczulającymi, które mogłyby wyeliminować ból podczas zabiegu, a także znali różne rodzaje wprowadzania znieczuleń.

Odpowiedź na to pytanie wcale nie jest prosta. Z jednej strony stosowane dawniej środki znieczulające odznaczały się o wiele mniejszą skutecznością i często nie dawały pożądanych efektów – po ich podaniu pacjent nadal odczuwał silne dolegliwości bólowe i konieczne stawało się zwiększenie dawki leku. Z drugiej strony – ponieważ stomatolodzy nie dysponowali urządzeniami powiększającymi pole zabiegowe – często musieli polegać na odczuciach pacjenta. Ból odczuwany podczas zabiegu posiadał wartość diagnostyczną i był wyraźnym sygnałem, iż zainfekowana miazga nie została z zęba całkowicie usunięta.

Na szczęście, pojawienie się nowej generacji anestetyków, a przede wszystkim – rozwój narzędzi oraz materiałów stosowanych w endodoncji umożliwiły wypracowanie metody leczenia, która miała zapewnić pacjentom większy komfort psychiczny. Dziś stomatolog – wyposażony w mikroskop, koferdam i endometr (urządzenie do mierzenia długości kanałów), wspierany przez diagnostykę radiologiczną – nie musi co parę minut wypytywać pacjenta, czy wciąż odczuwa ból podczas leczenia, który może świadczyć o pozostawieniu w kanale zakażonej miazgi. Dzięki nowoczesnym urządzeniom może samodzielnie "zajrzeć" do wnętrza zęba i ocenić, czy kanał został prawidłowo i do końca oczyszczony.

Zrobimy wszystko, aby nie bolało
"Boli? Proszę jeszcze chwilę wytrzymać" – to znienawidzone przez pacjentów zdanie jest coraz rzadziej wypowiadane przez współczesnych endodontów. Zamiast tego pacjent uzyskuje zapewnienie, iż leczenie będzie przebiegało bezboleśnie. I choć nie zawsze ta obietnica zostaje spełniona – w niektórych przypadkach ze względu na czynniki obiektywne, np. ogólny stan zdrowia pacjenta, to jednak jest faktem, iż standardem we współczesnej endodoncji stało się całkowite wyeliminowanie bólu podczas leczenia kanałowego.

Aby nie być gołosłownym, warto w tym miejscu zacytować opinię dr Jerzego Krupińskiego z Zakładu Propedeutyki Stomatologii Zachowawczej Instytutu Stomatologii CM UJ: – Zgodnie z obecnym stanem wiedzy w żadnym przypadku nie ma wskazań celowego uśmiercania miazgi. Leczenie bólu powinno być realizowane wyłącznie poprzez ekstyrpację miazgi w znieczuleniu.

Jeżeli więc panicznie boimy się bólu i nie chcemy przeżywać gehenny, jaka wiąże się z kilkukrotną dewitalizacją zęba, wybierzmy gabinet stomatologiczny, oferujący leczenie kanałowe na jednej wizycie. Nawet jeśli cena takiego zabiegu będzie wyższa niż cena dewitalizacji – to jednak warto się na nią zdecydować i tym samym uniknąć wielogodzinnego (a czasami i wielodniowego) cierpienia związanego z zatruwaniem miazgi zęba.

Jest tylko jeden warunek – leczenie kanałowe za pomocą ekstyrpacji musi być wcześniej zaplanowane. Uusuwanie żywej miazgi w znieczuleniu jest zabiegiem czasochłonnym, dlatego mało który dentysta wykona nam je "od ręki", w przerwie między wizytami innych pacjentów.

B.Sz.