Bruksizm

Czym jest bruksizm?

Jakie są przyczyny bruksizmu?

Jakie są objawy bruksizmu?

Jak leczy się bruksizm?

Czym jest bruksizm?

Według niektórych statystyk aż 7 z 10 osób cierpi na dolegliwości związane z bruksizmem. Bruksizm jest to podświadome zaciskanie i zgrzytanie zębami. Siły wyzwalane na powierzchniach żujących u pacjentów z bruksizmem mogą być nawet dziesięć razy większe od tych działających podczas normalnych procesów gryzienia i żucia, co może prowadzić do poważnych uszkodzeń zgryzu oraz w ostateczności do zniszczenia otaczającej ząb kości i tkanki dziąseł. Inną poważną konsekwencją bruksizmu są uszkodzenia stawów skroniowo-żuchwowych.

Jakie są przyczyny bruksizmu?

Przyczyny bruksizmu mogą być różne, zarówno miejscowe, jak i ogólnoustrojowe.

Dominującym czynnikiem wśród wszystkich jest stres. Z czynników miejscowych bruksizm niejednokrotnie wywołuje nawykowe, długotrwałe żucie gumy lub żucie jednostronne.

Innymi przyczynami mogą być nieprawidłowe kontakty na zębach własnych lub na źle wyprofilowanych wypełnieniach, a także wadliwie ukształtowanych powierzchniach koron, mostów lub protez. Przyczyną mogą być również braki zębowe. Jeżeli braki te nie zaburzają estetyki uśmiechu najczęściej nie są one uzupełniane przez pacjenta, a to jest błąd.

Jakie są objawy bruksizmu?

Objawów bruksizmu można przez dłuższy czas nie zauważać. Najczęściej dopiero, gdy pojawia się dokuczliwy, nieustępujący ból zaczyna się szukać pomocy u różnych specjalistów.

Chory nie przypuszczając, że przyczyną dolegliwości są zęby udaje się często do lekarzy innych specjalności, najczęściej laryngologa, neurologa i okulisty.

Do objawów bruksizmu zaliczamy:

1. Objawy ogólnoustrojowe, takie jak:
   1. bóle głowy
   2. bóle karku i pleców
   3. bóle ucha, zaburzenia słuchu
   4. zaburzenia w produkcji śliny przez gruczoły ślinowe
2. Objawy ze strony mięśni twarzy i obręczy barkowej:
   1. przerost mięśnia żwacza i skroniowego (tzw. twarz kwadratowa)
   2. bolesność okolicy przyczepów mięśnia żwacza i skroniowego
   3. wzrost napięcia obręczy barkowej, szczególnie mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego
   4. bóle obręczy barkowej i ręki oraz parestezje
3. Objawy ze strony jamy ustnej:
   1. tarczki wytarcia – efekt ścierania się zębów (widoczne w badaniu stomatologicznym)
   2. maceracja i anemizacja śluzówki policzków i języka w linii zgryzu
   3. zaniki przyzębia, obnażanie się korzeni zębów
   4. częste krwawienia przy myciu zębów

Ból spowodowany bruksizmem jest bólem tępym, rozlanym, głębokim, promieniującym. Bóle skroni mogą sugerować choroby zatok czołowych a bóle w okolicy przedusznej – choroby narządu słuchu. Niejednokrotnie występują bóle grupy zębów, ale nie wiadomo, który jest przyczyną dolegliwości.

Czasem pacjent twierdzi, że bolą go wszystkie wypełnienia. Utrzymujący się ból skłania go do szukania pomocy u różnych specjalistów aż w końcu trafia do stomatologa.

Wyżej wymienione dolegliwości mogą pomóc pacjentowi w ukierunkowaniu swoich kroków do właściwego gabinetu.

Jak leczy się bruksizm?

Najlepiej wyeliminować przyczynę, czyli nie denerwować się Jednym z etapów leczenia nieprawidłowego zwarcia szczęk jest nałożenie tzw. szyn relaksacyjnych – przezroczystych nakładek na zęby, które uniemożliwiają ich zaciskanie.

Odpowiednie leczenie jest uzależnione od tego, co jest przyczyną problemu i najlepiej wyeliminować przyczynę. Po zadaniu odpowiednich pytań i zbadaniu zębów stomatolog może pomóc w określeniu potencjalnego źródła bruksizmu. W zależności od stopnia uszkodzenia zębów i jego prawdopodobnej przyczyny, może być konieczne:

• Stosowanie odpowiedniej nakładki (szyny) na czas snu – Nakładka, wykonana przez stomatologa na zamówienie po pobraniu wycisku jest nasuwana na zęby górne i chroni je przed tarciem o zęby dolne. Choć nakładka skutecznie zapobiega konsekwencjom bruksizmu, to jednak nie leczy ona jego przyczyny.
• Skuteczny relaks – Ze względu na to, że główną przyczyną bruksizmu wydaje się codzienny stres, pomocne może być wszystko, co redukuje stres – słuchanie muzyki, czytanie książek, spacery lub kąpiele. Można także skorzystać z nauki skutecznych sposobów radzenia sobie ze stresującymi sytuacjami. Ponadto, umieszczenie ciepłej, wilgotnej ściereczki po bocznej stronie twarzy może pomóc w rozluźnieniu mięśni obolałych na skutek zaciskania zębów.
• Redukcja „wystających punktów” na jednym lub więcej zębów w celu wyrównania zgryzu. Nieprawidłowy zgryz, w którym zęby nie pasują dokładnie do siebie, można także skorygować za pomocą nowych wypełnień, koron lub aparatów ortodontycznych.