Alarmujący wzrost oporności na antybiotyki u pacjentów periodontologicznych

Długoterminowe badanie oporności na antybiotyki u pacjentów z zapaleniem przyzębia prowadzone przez naukowców ze Stanów Zjednoczonych i Holandii wykazało znaczny wzrost oporności Porphyromonas gingivalis, głównego patogenu zapalenia dziąseł, a także innych bakterii związanych z rozwojem periodontitis.

W swoim badaniu naukowcy z Temple University School of Dentistry w Filadelfii (USA) oraz University Medical Center Groningen (Holandia) posłużyli się próbkami biofilmu pozyskanymi od trzech grup pacjentów z ciężkim zapaleniem przyzębia z trzech przedziałów czasowych: 1999–2000 (936 pacjentów), 2009–2010 (685 pacjentów) oraz 2019–2020 (572 pacjentów).

Amoksycylina i klindamycyna – ogromny wzrost antybiotykooporności w USA

Badacze ustalili, że w najwcześniejszej grupie pacjentów (1999–2000) oporność na klindamycynę dotyczyła tylko 0,6% pacjentów, podczas gdy w ostatniej grupie odsetek ten wzrósł 15-krotnie – do 9,3% pacjentów. Natomiast oporność Porphyromonas gingivalis na amoksycylinę wzrosła z 0,1% pacjentów w latach 1999–2000 do 2,8% w latach 2019–2020, co stanowi 28-krotny wzrost.

W badaniu naukowców z Filadelfii i Groningen ustalono również, że wskaźniki oporności Porphyromonas gingivalis na metronidazol oraz metronidazol z amoksycyliną i doksycykliną – nie wykazały znaczących zmian w badanym okresie 20 lat (częstość występowania ≤0,5%), co przemawia za ich dalszym stosowaniem.

Regionalne różnice w antybiotykooporności

W badaniu potwierdzono, że w antybiotykooporności istotną rolę odgrywa regionalna ekspozycja i częstość występowania opornych na antybiotyki P. gingivalis i innych patogenów przyzębia różni się znacznie w zależności od państwa i regionu geograficznego. To natomiast wskazuje na potrzebę monitorowania trendów w zakresie oporności bakterii periodontopatycznych na antybiotyki w poszczególnych regionach.

Autorzy podali, że ich badanie, prowadzone na przestrzeni 20 lat, jako pierwsze wykazało znaczny wzrost oporności P. gingivalis na klindamycynę i amoksycylinę u amerykańskich pacjentów z zapaleniem przyzębia, określając obecny wskaźnik oporności na klindamycynę w Stanach Zjednoczonych jako „alarmujący”.

Już ponad trzy dekady temu wykazano, że klindamycyna jest skuteczna w ograniczaniu postępującej utraty położenia klinicznego przyczepu oraz w leczeniu przypadków zapalenia przyzębia związanych z P. gingivalis, opornych na terapię innymi lekami. Dodatkowo klindamycyna jest zalecana przez Amerykańską Akademię Periodontologii jako antybiotyk z wyboru w leczeniu ropni wywołanych przez Porphyromonas gingivalis.

Czy potrzebna jest weryfikacja dotychczasowych zaleceń?

– Jednak ze względu na coraz większą częstość występowania opornych na klindamycynę P. gingivalis, co udokumentowano w niniejszym badaniu, zalecenia te prawdopodobnie wymagają ponownej oceny i odpowiedniej modyfikacji – napisali autorzy badania z zespołu kierowanego przez prof. Thomasa E. Ramsa, dyrektora Laboratorium Badań Mikrobiologicznych Jamy Ustnej na Uniwersytecie w Filadelfii.

Spośród wszystkich lekarzy klindamycynę przepisują najczęściej dentyści, a stosowanie tego antybiotyku wiąże się z zakażeniem bakterią Clostridioides difficile. Z tego powodu, zgodnie z rekomendacjami Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego (American Heart Association; AHA), klindamycyna nie jest już zalecana w premedykacji antybiotykowej przed zabiegami stomatologicznymi.

Praca zatytułowana „Emergence of Antibiotic-Resistant Porphyromonas gingivalis in United States Periodontitis Patients” została opublikowana 18 października w czasopiśmie naukowym „Antibiotics”.

– Aby faza podtrzymująca leczenia chorób przyzębia była skuteczna, pacjent musi być zmotywowany do jej przeprowadzenia. Musimy umieć wytłumaczyć pacjentowi związek przyczynowo-skutkowy między fazą podtrzymującą a utrzymaniem w czasie efektów leczenia – mówi o czynnikach kluczowych dla długoterminowej skuteczności leczenia chorób przyzębia dr n. med. Maciej Nowak, specjalista periodontologii oraz stomatologii ogólnej, mazowiecki konsultant wojewódzki w dziedzinie periodontologii, nauczyciel akademicki, członek Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego i European Federation of Periodontology.

T.H.

Źródła: https://www.dentistryiq.com/dentistry/article/14301134/20year-study-shows-alarming-antibiotic-resistance-in-perio-patients

https://www.mdpi.com/2079-6382/12/11/1584