Światło, które może uratować życie

Rak jamy ustnej wykryty we wczesnym stadium zwiększa szansę na przeżycie chorego do 80% – zapewniają stomatolodzy. Dlatego coraz więcej gabinetów stomatologicznych w Polsce zanim podejmie się leczenia pacjenta, wykonuje badania w kierunku diagnostyki raka jamy ustnej.

Także jeden ze śląskich gabinetów – Centrum Implantologii i Ortodoncji Dentim clinic wprowadza właśnie, jako jeden z pierwszych w regionie obowiązkową diagnostykę raka jamy ustnej dla wszystkich swoich pacjentów.

Badanie z użyciem VELscope, czyli urządzenia emitującego bezpieczne dla pacjentów niebieskie światło pozwala w sposób nieinwazyjny rozpoznać zmiany nowotworowe w jamie ustnej.

– Rak jamy ustnej rozpoznany w pierwszym stadium, daje 80% szans na wyleczenie. W ostatnim stadium tylko 20%. Obowiązkiem dentystów jest, żeby te statystyki były lepsze – mówi dr Wojciech Fąferko z Dentim clinic.

Światło, które może uratować życie

Mimo że guzy powstające w jamie ustnej można wyleczyć w pierwszym stadium rozwoju. Aż 50% pacjentów kończy z przerzutami do węzłów chłonnych.

Zmiany nowotworowe wykryte w ostatnich stadiach dają szansę na przeżycie tylko 20% pacjentów. Aż 66% przypadków wykrytych w jamie ustnej zmian nowotworowych wykrywanych jest w ich ostatnim stadium, często nieoperacyjnym i nieuleczalnym. Dziś w Polsce szacuje się, że na raka jamy ustnej choruje ponad 4 tys. osób. Ponad 60% przypadków dotyczy mężczyzn.

– Zmiany nowotworowe w jamie ustnej może rozpoznać zarówno lekarz internista, badający nas podczas grypy, jak również lekarz stomatolog. Ta druga grupa powinna być szczególnie wyczulona na tego typu zmiany i propagować wśród pacjentów diagnostykę i wczesne leczenie już pierwszych zmian.

Problem w tym, że o raku jamy ustnej wciąż nie wiele się mówi, a jego wykrywalność w Europie Zachodniej szacuje się jedynie na 11 przypadków na 100 tys. osób. Ponad 70% przypadków to ostatnie stadia raka, z przerzutami do płuc, węzłów chłonnych, czy często niedające się leczyć – alarmuje lek. stom. Wojciech Fąferko z Centrum Implantologii i Ortodoncji Dentim clinic.

Dlatego też Centrum Implantologii i Ortodoncji Dentim clinic postanowiło objąć obowiązkowym badaniem diagnostycznym wszystkich swoich pacjentów.

– Największą grupą ryzyka są osoby po 40 roku życia, palacze, osoby nadużywające alkoholu, prowadzący niezdrowy tryb życia. To również najczęstsi pacjenci gabinetów stomatologicznych. Podobnie jest z osobami w wieku 18 -39, którzy stanowią grupę o podwyższonym ryzyku – mówi dr Fąferko.

Badanie w kierunku nowotworu jamy ustnej w Dentim clinic wykonywane jest z użyciem specjalnego urządzenia o nazwie VELscope. Urządzenie to generuje bezpieczne dla pacjenta niebieskie światło, które w jamie ustnej powoduje fluorescencję od powierzchni nabłonka do błony podstawowej.

– Tym urządzeniem, które w sposób nieinwazyjny rozpoznaje zmiany nowotworowe jesteśmy w stanie wykryć je w bardzo wczesnym stadium. Badając zarówno nabłonek i błonę śluzową, widzimy te obszary, gdzie jako pierwsze pojawiają się zmiany przedrakowe – wyjaśnia dr Fąferko.

I dodaje: – W ten sposób rozpoznajemy ryzyko w jego bardzo wczesnym stadium. Pierwsze zmiany w świetle lampy barwią się na ciemniejszy kolor. To pierwsza oznaka, że w jamie ustnej pojawiła się nadżerka lub inna nieprawidłowość w wyglądzie komórek – mówi.

Wirus i papierosy, główni sprawcy?

Aż 75% przypadków pojawienia się raka jamy ustnej występuje u palaczy. Ale nie tylko palący papierosy narażeni są na zmiany rakowe w jamie ustnej. Za nowotwór odpowiadają także czynniki biologiczne – wirusy, i grzyby.

– Palacze stanowią dziś największą grupę ryzyka i to oni powinni w pierwszej kolejności poddać się diagnostyce. Także osoby, które w przeszłości były zarażone wirusem ludzkiego brodawczaka (HPV16). Czynnik ten jest szczególnie widoczny w grupie osób w wieku powyżej 18 lat. HPV przenosi się bowiem drogą płciową. Jest to ten sam wirus, który odpowiada u 90% kobiet za rozwój raka szyjki macicy – tłumaczy dr Fąferko.

Większość zmian rakowych w jamie ustnej lokalizuje się na powierzchni policzka, podniebienia miękkiego, dna jamy ustnej i wardze. – Badanie VELscopem trwa niecałe 10 minut. Lekarz podgląda jamę ustną poprzez specjalny system optyczny, zaglądając w miejsca, w których zmiany pojawiają się w pierwszej kolejności. Szybka diagnoza i skierowanie pacjenta na biopsję a następnie leczenie, bardzo dobrze rokuje – mówi Fąferko.

Dziś w Polsce standardem jest tzw. dotykowe badanie, które powinien przed każdym zabiegiem wykonać lekarz stomatolog. Badanie to jednak ogranicza się obejrzenia jamy ustnej, podniebienia, języka, gardła i migdałków, oraz wewnętrznej strony policzków. Problem w tym, że ludzkie oko bywa zawodne.

– Takie badania są konieczne. Technologia pozwala nam jednak być dziś jeszcze bardziej precyzyjnymi. Wskazać dokładnie miejsce, w którym zaszły zmiany – mówi.

Jak zauważa dentysta, takie badanie jest konieczne także z innego powodu – edukuje pacjenta.

– Świadomość występowania raka jamy ustnej jest bardzo niska w Polsce. Brakuje akcji profilaktycznych i edukacyjnych. Wielu pacjentów jest wręcz zdziwionych tego typu badaniem, kiedy jednak dowiaduje się, że prosta diagnostyka może uratować życie, często kierują na nią całe rodziny – mówi.

inf.wł.

Więcej informacji o urządzeniu VELscope znajdziesz TUTAJ